74 Górnośląski Pułk Piechoty
Odznaka pamiątkowa 74 pp | |
Historia | |
Państwo | |
---|---|
Sformowanie | |
Rozformowanie | |
Nazwa wyróżniająca | |
Tradycje | |
Święto | |
Rodowód |
1 Pułk Obrony Krajowej |
Dowódcy | |
Pierwszy |
por./kpt. Antoni Nieborak |
Ostatni |
ppłk dypl. Wacław Wilniewczyc |
Działania zbrojne | |
Powstanie wielkopolskie wojna polsko-bolszewicka bitwa pod Oranami (16 VII 1920) kampania wrześniowa | |
Organizacja | |
Dyslokacja | |
Rodzaj wojsk | |
Podległość |
74 Górnośląski Pułk Piechoty (74 pp) – oddział piechoty Armii Wielkopolskiej i Wojska Polskiego II RP.
Pułk sformowany został w strukturach Wojsk Wielkopolskich w 1919 roku. W okresie pokoju stacjonował w Lublińcu. W kampanii wrześniowej walczył w składzie 7 Dywizji Piechoty.
Formowanie i zmiany organizacyjne
2 października 1919 roku z połączenia II, III i IV batalionów Obrony Krajowej zorganizowany został 1 pułk Obrony Krajowej. Na stanowisko dowódcy pułku został wyznaczony porucznik Antoni Nieborak. Dowództwo pułku ulokowano w Pniewach. IV batalion OK został przemianowany na I batalion. Pozostałe bataliony zachowały, w ramach pułku, dotychczasową numerację. W celu uzupełnienia stanów osobowych pułku, wcielono w jego skład również VI i VIII batalion Obrony Krajowej. Następnie włączono w skład pułku V batalion 1 pułku rezerwowego, zorganizowany w Rakoniewicach przez porucznika Jana Wagnera. Batalion ten został przemianowany na IV batalion 1 pułku Obrony Krajowej[1].
Na podstawie rozkazu dziennego nr 86 Dowództwa Grupy Zachodniej Frontu Wielkopolskiego z 1 stycznia 1920 roku oddział przemianowany został na 2 pułk rezerwowy[1].
Na podstawie rozkazu nr 111 Dowództwa Grupy Zachodniej Frontu Wielkopolskiego z 26 stycznia 1920 roku jednostka przemianowana została na 159 pułk piechoty wielkopolskiej. W trzeciej dekadzie lutego Grupa Zachodnia Frontu Wielkopolskiego, w skład której wchodził pułk, została przeformowana w VII Brygadę Rezerwową[2].
5 marca 1921 roku 159 pułk piechoty wielkopolskiej został przemianowany na 74 pułk piechoty[3].
Osobne artykuły:Pułk w walce o granice
Kawalerowie Virtuti Militari
Żołnierze odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari za wojnę 1918–1920[4] | |
---|---|
ppor. Władysław Nawrocki | por. Stanisław Stypa |
por. Franciszek Wysocki | sierż. Franciszek Zieliński |
Pułk w okresie pokoju
74 pułk piechoty stacjonował na terenie Okręgu Korpusu Nr IV[5] w garnizonie Lubliniec[6] (batalion zapasowy w Piotrkowie). Wchodził w skład 7 Dywizji Piechoty[7].
19 maja 1927 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski ustalił i zatwierdził dzień 2 października, jako datę święta pułkowego[8]. Pułk obchodził swoje święto w rocznicę połączenia II, III i IV batalionów Obrony Krajowej w 1 pułk Obrony Krajowej, w 1919 roku[1].
Osobny artykuł:29 października 1929 roku Minister Spraw Wojskowych nadał oddziałowi nazwę „74 Górnośląski Pułk Piechoty” oraz przyznał jego żołnierzom prawo noszenia na łapkach kurtek i płaszczy oznak orła śląskiego. Nowa nazwa jednostki nie obowiązywała w korespondencji służbowej kierowanej do pułku przez władze wyższe oraz organizacji pokojowej wojska i planach mobilizacyjnych[9]
Na podstawie rozkazu wykonawczego Ministerstwa Spraw Wojskowych do Departamentu Piechoty o wprowadzeniu organizacji piechoty na stopie pokojowej PS 10-50 z 1930 roku, w Wojsku Polskim wprowadzono trzy typy pułków piechoty. 74 pułk piechoty zaliczony został do typu II pułków piechoty (tzw. wzmocnionych). W każdym roku otrzymywał około 845 rekrutów. Stan osobowy pułku wynosił 68 oficerów oraz 1900 podoficerów i szeregowców. Na czas wojny przewidywany był do pierwszego rzutu mobilizacyjnego. W okresie zimowym posiadał dwa bataliony starszego rocznika i batalion szkolny, w okresie letnim zaś trzy bataliony strzeleckie. Jego stany były wyższe od pułku „normalnego” (typ I) o ok. 400-700 żołnierzy[10].
Obsada personalna i struktura organizacyjna w marcu 1939[11][a] | |
---|---|
Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko |
Dowództwo, kwatermistrzostwo i pododdziały specjalne | |
dowódca pułku | płk Wacław Wilniewczyc |
I z-ca dowódcy | ppłk dypl. dr Stanisław Wilmowski |
adiutant | Antoni Rzewuski |
starszy lekarz | mjr dr Józef Cesarz |
młodszy lekarz | vacat |
II z-ca dowódcy (kwatermistrz) | mjr Józef Adolf Pelc |
oficer mobilizacyjny | kpt. Kazimierz II Rutkowski |
z-ca oficera mobilizacyjnego | kpt. Władysław Swoboda |
oficer administracyjno-materiałowy | kpt. Michał Kozak |
oficer gospodarczy | kpt. int. Dymitr Kowaliński |
oficer żywnościowy | vacat |
oficer taborowy[b] | kpt. tab. Ignacy Mądry |
kapelmistrz | ppor. adm. (kapelm.) Konrad Klimanek |
dowódca plutonu łączności | por. Leon Hoffman |
dowódca plutonu pionierów | por. Stanisław Nowiński |
dowódca plutonu artylerii piechoty | kpt. art. Tadeusz Lipowski |
dowódca plutonu ppanc. | por. Jan Józef Śleziak |
dowódca oddziału zwiadu | por. Zygmunt Choroba |
I batalion | |
dowódca batalionu | mjr Stanisław I Solecki |
dowódca 1 kompanii | kpt. Bolesław Żmuda |
dowódca plutonu | por. Józef Tomasz Kępa |
dowódca 2 kompanii | p.o. por. Jerzy Miś |
dowódca 3 kompanii | kpt. Antoni Piotr Mękwiński |
dowódca plutonu | por. Władysław Franciszek Kuchnik |
dowódca 1 kompanii km | kpt. Włodzimierz Hryńko |
dowódca plutonu | por. Rudolf Ryba |
dowódca plutonu | ppor. Stanisław Markowski |
II batalion | |
dowódca batalionu | mjr Kazimierz Zygmunt Rybicki |
dowódca 4 kompanii | kpt. Jan Herman |
dowódca plutonu | por. Marian Henryk Perek |
dowódca plutonu | ppor. Witold Mieczysław Engelking |
dowódca plutonu | ppor. Józef Michał Spryszyński |
dowódca 5 kompanii | por. Julian Bolesław Kozioł |
dowódca plutonu | ppor. Jan Fiedorkiewicz |
dowódca 6 kompanii | kpt. Piotr Paweł Kawczyński |
dowódca plutonu | ppor. Jerzy Władysław Tęsiorowski |
dowódca 2 kompanii km | kpt. Bogumił Grodzicki |
dowódca plutonu | ppor. Andrzej Gacek |
dowódca plutonu | ppor. Wacław Bujko |
III batalion | |
dowódca batalionu | kpt. Jan Wrzosek |
dowódca 7 kompanii | kpt. Wacław Szyćko |
dowódca plutonu | ppor. Zbigniew Józef Pniak |
dowódca 8 kompanii | kpt. Józef Legut |
dowódca plutonu | por. Piotr Sołtysiak |
dowódca plutonu | ppor. Tadeusz Nikander Ignerowicz |
dowódca 9 kompanii | kpt. Lucjan Załęski |
dowódca plutonu | ppor. Jan Rospędzihowski |
dowódca 3 kompanii km | kpt. Tadeusz Zygmunt Schmidt |
dowódca plutonu | ppor. Edward Zdanowicz |
na kursie | por. adm. Walenty Walaszczyk-Walowski |
por. Piotr Gumula | |
74 obwód przysposobienia wojskowego „Lubliniec” | |
komendant obwodowy PW | mjr piech. Franciszek Jan Żak |
komendant powiatowy PW „Lubliniec” | por. piech. piech. Paweł Turski |
komendant powiatowy PW „Częstochowa” | kpt. piech. Eustachiusz Marszałek |
Kampania wrześniowa
W czasie kampanii wrześniowej 1939 roku walczył w składzie macierzystej dywizji, wchodzącej w skład Armii „Kraków”[7].
Struktura organizacyjna i obsada personalna we wrześniu 1939[13] | ||
---|---|---|
Stanowisko | Stopień, imię i nazwisko | Uwagi |
Dowództwo | ||
dowódca pułku | płk Wacław Wilniewczyc | |
zastępca dowódcy | ppłk dypl. dr Stanisław Wilimowski | |
I adiutant | kpt. Marian Cyruliński | |
II adiutant | por. rez. dr Tadeusz Betleja | |
oficer informacyjny | por. Marian Perek | |
oficer łączności | por. Leon Hoffman[c] | †17 IX 1939 Cewków |
kwatermistrz | kpt. Michał Kozak | |
oficer płatnik | kpt. Dymitr Kopaliński | |
oficer żywnościowy | kpt. Ignacy Mądry | |
naczelny lekarz | mjr dr Józef Cesarz | |
kapelan | ks. st. kap. płk Jan Szymała | |
dowódca kompanii gospodarczej | por. Władysław Kuchnik | |
I batalion | ||
dowódca I batalionu | mjr Józef Adolf Pelc | †8 IX 1939 Ciepielów |
adiutant batalionu | por. rez. Jan Kopaczko | |
dowódca 1 kompanii strzeleckiej | por. Józef Kępa | |
dowódca 2 kompanii strzeleckiej | ppor. Zbigniew Pniak | |
dowódca 3 kompanii strzeleckiej | ppor. Józef Michał Spryszyński[d] | niemiecka niewola[16] |
dowódca 1 kompanii ckm | kpt. Włodzimierz Hryńko | |
II batalion | ||
dowódca II batalionu | mjr Kazimierz Rybicki | |
adiutant batalionu | ppor. rez. Henryk Wieczorek | |
dowódca 4 kompanii strzeleckiej | kpt. Jan Herman | |
dowódca 5 kompanii strzeleckiej | por. rez. Jan Handy | |
dowódca 6 kompanii strzeleckiej | por. Julian Kozioł | |
dowódca 2 kompanii ckm | kpt. Bogumił Grodzicki | |
III batalion | ||
dowódca III batalionu | mjr Jan Wrzosek | †3 IX 1939 |
adiutant batalionu | ppor. Wacław Bujko | |
dowódca 7 kompanii strzeleckiej | kpt. Wacław Szyćko | |
dowódca 8 kompanii strzeleckiej | kpt. Bolesław Żmuda | |
dowódca 9 kompanii strzeleckiej | kpt. Lucjan Załęski | |
dowódca 3 kompanii ckm | kpt. Józef Legut | |
Pododdziały specjalne | ||
dowódca kompanii przeciwpancernej | kpt. Jan Śleziak | |
dowódca plutonu artylerii piechoty | kpt. art. Tadeusz Lipowski | |
dowódca kompanii zwiadowców | por. Zygmunt Choroba | |
dowódca plutonu łączności | ppor. rez. Anatol Zieliński | |
dowódca plutonu pionierów | por. Stanisław Nowiński | |
dowódca plutonu przeciwgazowego | NN |
Symbole pułku
- Sztandar
14 maja 1922 roku, w Biedrusku, marszałek Polski Józef Piłsudski wręczył pułkowi chorągiew ufundowaną przez społeczeństwo miasta Lubliniec[17].
- Odznaka pamiątkowa
6 września 1929 roku Minister Spraw Wojskowych marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 74 Pułku Piechoty[18]. Odznaka o wymiarach 41x41 mm ma kształt zbliżony do Krzyża Walecznych, którego ramiona są emaliowane w kolorze białym z mosiężnym obramowaniem. Na środku krzyża, na okrągłej złotej tarczy czarny orzeł dolnośląski mający na piersi złoty półksiężyc w środku i koniczynki na końcach. Na ramionach krzyża wpisano inicjały pułku „74 P.P.” oraz daty najważniejszych bitew „3.VI.1920” i „6.VIII.1920”. Odznaka oficerska, jednoczęściowa, wykonana w srebrze. Autorem projektu odznaki był Jan Małeta, a wykonawcą Adam Nagaiski z Warszawy[6].
Żołnierze pułku
- Dowódcy pułku[19]
- por. / kpt. Antoni Nieborak (2 X 1919 – 21 VII 1920)
- por. Walenty Peszek (p.o. 21 VII - 4 VIII 1920)
- mjr / płk piech. Maksymilian Marszałek (21 X 1920 – 1 VI 1932 → komendant miasta Brześć[20])
- ppłk / płk piech. Wacław Wilniewczyc (18 VI 1932[20] - 4 IX 1939)
- Zastępcy dowódcy pułku
- mjr piech. Adolf Jeż (od 18 II 1922[21])
- mjr / ppłk piech. Julian Janowski (VIII 1922 – 21 I 1930 → dowódca 5 pspodh)
- ppłk dypl. piech. Józef Gruszka (od 21 I 1930 – XII 1934 → dowódca 39 pp)
- ppłk piech. Mieczysław Feliks Janowski (od X 1936)
- ppłk piech. Stanisław Wilimowski (do 4 IX 1939)
- II zastępcy dowódcy pułku – kwatermistrzowie
- mjr piech. Józef Adolf Pelc (do VIII 1939 → dowódca I baonu)
Żołnierze 74 pułku piechoty - ofiary zbrodni katyńskiej
Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej znajdują się między innymi w bazach udostępnionych przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego[22] oraz Muzeum Katyńskie[23][e][f].
Nazwisko i imię | stopień | zawód | miejsce pracy przed mobilizacją | zamordowany |
---|---|---|---|---|
Adamek Józef | ppor. rez. | nauczyciel | szkoła w Miechowie | Katyń |
Alama Tadeusz | ppor. rez. | handlowiec | Katyń | |
Bagiński Edward | ppor. rez. | budowlaniec | Katyń | |
Banaszkiewicz Telesfor | por. rez. | handlowiec | Katyń | |
Bątorek Jan | ppor. rez. | nauczyciel | szkoła w Dobieszowicach | Katyń |
Chmal Józef | ppor. rez. | nauczyciel | Katyń | |
Chmielewski Stanisław | ppor. rez. | nauczyciel | szkoław Chorzowie | Katyń |
Cianciara Jan | ppor. rez. | urzędnik | Katyń | |
Czapliński Antoni | ppor. rez. | nauczyciel | Gimnazjum Narutowicza w Łodzi | Katyń |
Franciszczak Józef | ppor. rez. | nauczyciel | szkoła w Pajęcznie | Katyń |
Frymus Mieczysław | ppor. rez. | kupiec | Katyń | |
Gubała Jan | ppor. rez. | nauczyciel | szkoła w Zawierciu | Katyń |
Handy Jan Bernard | por. rez. | nauczyciel | szkoła w Lublińcu | Katyń |
Jagiełłowicz Kazimierz | por. rez. | handlowiec | kopalnia Czeladź | Katyń |
Knothe Adam | por. rez. | Katyń | ||
Kozieł Franciszek | por. rez. | nauczyciel | Pedagogium w Katowicach | Katyń |
Krakowski Mieczysław | ppor. rez. | inżynier | Fabryka Maszyn i Wagonów Czeladź | Katyń |
Król Fryderyk | kapitan rez. | nauczyciel | kier. szkoły w Strumeniu | Katyń |
Kuchta Roman | ppor. rez. | urzędnik | Katyń | |
Laskowski Paweł | ppor. rez. | technik | Katyń | |
Maj Stanisław[26] | ppor. rez. | nauczyciel, mgr | gimnazjum w Tarnowskich Górach | Katyń |
Migoń Zdzisław | ppor. rez. | abs. WSH | Katyń | |
Nowak Antoni | ppor. rez. | technik | Katyń | |
Ozga Stanisław | ppor. rez. | nauczyciel | szkoła w Chełmie | Katyń |
Perek Marian[27] | por. | żołnierz zawodowy | Katyń | |
Pimienow Konstanty | por. rez. | Zarząd Kolei Nadwiślańskiej | Katyń | |
Pogoda Julian | ppor. rez. | nauczyciel | szkoła powszechna | Katyń |
Sakławski Mikołaj | ppor. rez. | nauczyciel | szkoła w Ciężkowicach | Katyń |
Smoczyk Zdzisław | ppor. rez. | rolnik, mgr | Katyń | |
Switacz Józef | ppor. rez. | nauczyciel | Katyń | |
Ślusarek Stefan | ppor. rez. | Katyń | ||
Tatkowski Alojzy | por. rez. | absolwent WSH | Magistrat m. Krakowa | Katyń |
Wojciechowski Marian | ppor. rez. | strażnik więzienny | Katyń | |
Wróblewski Jan | ppor. rez. | nauczyciel, mgr | Gimnazjum w Staszowie | Katyń |
Zegadło Ryszard Jan | ppor. rez. | technik drogowy | Dyr. Okr. PKP w Katowicach | Katyń |
Żubrowski Wacław | ppor. rez. | Zarząd m. Częstochowa | Katyń | |
Bankiewicz Stefan | podporucznik rezerwy | urzędnik | Zarząd Miasta Częstochowy | Charków |
Chmura Franciszek | porucznik rezerwy | nauczyciel | Gimnazjum w Częstochowie | Charków |
Cymerman Ireneusz | podporucznik rezerwy | prawnik | Charków | |
Czechowicz Henryk | podporucznik rezerwy | technik hutniczy | Charków | |
Franek Karol Błażej | podporucznik rezerwy | prawnik, mgr | Charków | |
Friebe Piotr Bernard | podporucznik rezerwy | nauczyciel | Straż Pożarna | Charków |
Idzik Stanisław | podporucznik rezerwy | górnik | Charków | |
Kasprzyk Jan | podporucznik rezerwy | Charków | ||
Kołodziej Henryk | podporucznik rezerwy | górnik | sztygar kopalni „EMA” w Radlinie | Charków |
Krakowiecki Stefan | podporucznik rezerwy | chemik, mgr | Charków | |
Miśkiewicz Władysław | podporucznik rezerwy | technik mechanik | Charków | |
Nowakowski Euzebiusz | podporucznik rezerwy | inżynier | Charków | |
Rakowski Zdzisław | podporucznik rezerwy | inżynier chemik | Charków | |
Sosnowski Jerzy | podporucznik rezerwy | Charków | ||
Spirydnow Sergiusz | podporucznik rezerwy | Charków | ||
Śliwiński Marian | porucznik rezerwy | prawnik, dr praw | Sąd Okręgowy w Katowicach | Charków |
Wachla Marian | podporucznik rezerwy | prawnik | Charków | |
Więckowski Janusz | podporucznik rezerwy | Charków | ||
Wódkiewicz Henryk | porucznik rezerwy | nauczyciel | Charków | |
Kuliga Wojciech | porucznik rezerwy | nauczyciel | Kalinin | |
Skrzędziejewski Bohdan | porucznik rezerwy | geodeta | Urząd Ziemski w Białymstoku | Kalinin |
Śladkowski Jerzy | podporucznik rezerwy | kasjer | zam. w Kaletach | Kalinin |
Śwital Adam | podporucznik rezerwy | leśnik | nadleśniczy w Radomsku | Kalinin |
Upamiętnienie
-
Pomnik w Lublińcu
-
Sala Tradycji Jednostki Wojskowej Komandosów w Lublińcu (marzec 2024)
Uwagi
- ↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[12].
- ↑ Oficer taborowy był jednocześnie dowódcą kompanii gospodarczej.
- ↑ por. piech. Leon Hoffman (ur. 14 września 1908) w marcu 1939 pełnił służbę w 74 pp w Lublińcu na stanowisku dowódcy plutonu łączności[14].
- ↑ Józef Michał Spryszyński (ur. 2 marca 1913) podporucznik piechoty służby stałej[15].
- ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, miejsce służby żołnierzy zawodowych przed mobilizacją podano za: Ryszard Rybka, Kamil Stepan; Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939[24] .
- ↑ Jeśli nie zaznaczono inaczej, informacje o żołnierzach znajdujących się na Białoruskiej Liście Katyńskiej pochodzą z książki: Maciej Wyrwa; Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940[25] .
Przypisy
- ↑ a b c Bożejko 1929 ↓, s. 6.
- ↑ Bożejko 1929 ↓, s. 7.
- ↑ Bożejko 1929 ↓, s. 31.
- ↑ Bożejko 1929 ↓, s. 32.
- ↑ Almanach Oficerski 1923/24 ↓, s. 52.
- ↑ a b Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 120.
- ↑ a b Satora 1990 ↓, s. 138.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 16 z 19 maja 1927 roku, poz. 174.
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 33 z 29 października 1929 roku, poz. 324.
- ↑ Jagiełło 2007 ↓, s. 63-65.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 635-636, 681.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
- ↑ Kurus 2016 ↓, s. 90.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 82, 636.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 115, 636.
- ↑ Sebastian Ziółek. Ziemia lubliniecka–okruchy historii : cz. I Ludzie i ich losy. „Ziemia Lubliniecka”. 1 (86), s. 5, 2011. Lubliniec. ISSN 1641-1935..
- ↑ Satora 1990 ↓, s. 137-140.
- ↑ Dziennik Rozkazów Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 29 z 6 września 1929 roku, poz. 285.
- ↑ Prugar-Ketling (red.) 1992 ↓, metryka.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 413.
- ↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z 18 lutego 1922 roku, s. 122.
- ↑ Katyń – miejsca pamięci. [dostęp 2022-01-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-12-19)].
- ↑ Muzeum Katyńskie – Księgi Cmentarne.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓.
- ↑ Wyrwa 2015 ↓.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2188.
- ↑ Księgi Cmentarne – wpis 2788.
Bibliografia
- Antoni Paweł Bożejko: Zarys historji wojennej 74-go górnośląskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Karol Firich, Stanisław Krzysik, Tadeusz Kutrzeba, Stanisław Müller, Józef Wiatr: Almanach oficerski na rok 1923/24 zeszyt 2, dział III. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1923.
- Przemysław Dymek "74 Górnośląski pułk piechoty", Wyd. "Ajaks", Pruszków, 2014. ISBN 978-83-62046-57-7
- Zdzisław Jagiełło: Piechota Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Bellona, 2007. ISBN 978-83-11-10206-4.
- Bronisław Prugar-Ketling (red.): Księga chwały piechoty. Warszawa: Departament Piechoty MSWojsk., Warszawa 1937–1939. Reprint: Wydawnictwo Bellona, 1992.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
- Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918–1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918–1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 978-83-204-3299-2.
- Adam Kurus: Wielka Księga Piechoty Polskiej 1918–1939. 7 Dywizja Piechoty.. Warszawa: Edipresse Polska SA, 2016. ISBN 978-83-7945-592-8.
- Maciej Wyrwa: Nieodnalezione ofiary Katynia? : lista osób zaginionych na obszarze północno-wschodnich województw II RP od 17 września 1939 do czerwca 1940. Pruszków: Centrum Polsko-Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia, 2015. ISBN 978-83-64486-31-9.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].