Allan Pettersson
Imię i nazwisko |
Gustaf Allan Pettersson |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
19 września 1911 |
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód |
Gustaf Allan Pettersson (ur. 19 września 1911 w Västra Ryd, zm. 20 czerwca 1980 w Sztokholmie[1][2]) – szwedzki kompozytor.
Życiorys
Pochodził z ubogiej rodziny[1][2], jego ojciec był kowalem[2]. W młodości zarabiał, grając na skrzypcach w niemym kinie i na pogrzebach[1]. Grał też na organach kościelnych[2]. W latach 1930–1938 studiował w konserwatorium w Sztokholmie[1][2] u Juliusa Ruthströma (skrzypce i altówka) oraz Melchera Melchersa (teoria)[2]. W 1939 roku otrzymał stypendium, dzięki któremu rozpoczął studia u Maurice’a Vieux w Paryżu, musiał je jednak przerwać ze względu na wybuch II wojny światowej[1]. Od 1939 do 1950 roku był pierwszym altowiolistą filharmonii sztokholmskiej[1]. Uczył się prywatnie harmonii i kontrapunktu u Otto Olssona i Karla-Birgera Blomdahla[1]. W latach 1951–1953 ponownie przebywał w Paryżu, gdzie był uczniem Arthura Honeggera i Renégo Leibowitza[1]. Chorował na artretyzm, w 1964 roku z powodu złego stanu zdrowia zaprzestał występów jako instrumentalista, później wiele czasu spędzał w szpitalach[1]. Jako kompozytor pozostawał długo nieznany, przełomem w jego karierze stało się dopiero wykonanie VII Symfonii pod batutą Antala Dorátiego z orkiestrą filharmonii sztokholmskiej w 1968 roku[1]. Poza granicami Szwecji stał się popularny dopiero po śmierci[1].
Twórczość
Główną część jego twórczości stanowiły dzieła symfoniczne o dosyć osobliwej budowie – w większości były to monumentalne formy jednoczęściowe[1]. Stanowią one oryginalne, odrębne stylistycznie zjawisko na tle muzyki XX wieku[1]. Mocno schromatyzowane, atonalne fragmenty kontrastowane są w nich ze spokojniejszymi, ściśle diatonicznymi[1].
Ważniejsze kompozycje
(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])
Utwory orkiestrowe
- 17 symfonii (I 1950–1951 niedokończona, II 1952–1953, III 1954–1955, IV 1958–1959, V 1960–1962, VI 1963–1966, VII 1966–1967, VIII 1968–1969, IX 1970, X 1971–1972, XI 1971–1973, XII „De döda på torget” na chór i orkiestrę do słów Pablo Nerudy 1973–1974, XIII 1976, XIV 1978, XV 1978, XVI na saksofon, altówkę i orkiestrę 1979, XVII 1980 niedokończona)
- Symphonic Movement (Poem) (1973)
- II Koncert skrzypcowy (1977–1978)
- Koncert na altówkę (1979)
- 3 koncerty na orkiestrę smyczkową (I 1949–1950, II 1956, III 1956–1957)
Utwory kameralne
- 4 improwizacje na trio smyczkowe (1936)
- Fuga in E na obój, klarnet i fagot (1948)
- I Koncert skrzypcowy na skrzypce i kwartet smyczkowy (1949)
- 7 sonat na 2 skrzypiec (1951–1952)
- 2 elegie na skrzypce i fortepian (1934)
- Andante espressivo na skrzypce i fortepian (1938)
- Romanza na skrzypce i fortepian (1938)
- Utwory fantastyczne na altówkę solo (1936)
- Lamento na fortepian (1945)
Utwory wokalno-instrumentalne
- 6 pieśni na głos i fortepian, słowa Gunnar Björling i in. (1935)
- 24 Barfotasånger na głos i fortepian, słowa kompozytora (1943–1945)
- kantata Vox humana na 4 głosy solowe, chór i orkiestrę, słowa Pablo Neruda i in. (1974)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 8. Część biograficzna pe–r. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2004, s. 79–80. ISBN 978-83-224-0837-7.
- ↑ a b c d e f g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2782–2783. ISBN 0-02-865529-X.
- ISNI: 0000000122806142
- VIAF: 59270575
- LCCN: n79021359
- GND: 11904384X
- LIBRIS: jgvxzqt22946dfv
- BnF: 12515198j
- SUDOC: 034391754
- SBN: BVEV095067
- BNE: XX879672
- NTA: 078991382
- BIBSYS: 3054287
- CiNii: DA12247882
- PLWABN: 9810613799405606
- NUKAT: n2009158068
- J9U: 987007432420905171
- LNB: 000303673
- CONOR: 249858403
- LIH: LNB:V*66474;=BN