Błonie (województwo małopolskie)

Błonie

wieś
Cmentarz wojenny nr 198
Państwo	Polska
Województwo	małopolskie
Powiat	tarnowski
Gmina	Tarnów
Liczba ludności (2022)	876[2]
Strefa numeracyjna	14
Kod pocztowy	33-113[3]
Tablice rejestracyjne	KTA
SIMC	0832663
Położenie na mapie gminy wiejskiej Tarnów Błonie
Położenie na mapie Polski Błonie
Położenie na mapie województwa małopolskiego Błonie
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego Błonie
49°57′22″N 20°54′05″E/49,956111 20,901389[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Błonie – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie tarnowskim, w gminie Tarnów^[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.

Miejscowość wzięła swą nazwę od łąki nad rzeką Dunajec. Słowo błonie oznacza bowiem rozległą równinę pokrytą łąką. W XVIII wieku przesunięto koryto rzeki na wschód odcinając tym samym wspomniane pastwiska od dworu. Znalazły się one po stronie Łukanowic. W zachowanym liście do władz z 1774 roku dzierżawca Błonia Kazimierz Petryczyn, wyrażał swoje obawy związane z przekopaniem nowego koryta dla Dunajca^[7].

Wieś była własnością rodziny Błońskich herbu Biberstein^[7]. W 1402 roku w źródłach pisanych pojawia się pierwsza wzmianka o tej wsi^[7][8]. Nieco później przy granicy ze Zgłobicami powstała Wola Błońska^[7]. Około 1470 roku w Błoniu znajdowały się dwa dwory, pierwszy Jana Błońskiego, drugi Tomasza Kazimirskiego, o tych samych herbach^[7]. W XVII i na początku XVIII wieku wieś należała do rodu Łodzińskich^[9]. W tym miejscu istniał wówczas przewóz przez Dunajec na promach z masztami i żaglami na drodze wiedeńskiej ku Lwowu^[7]. W 1827 roku właścicielem wsi był Maciej Bukowski^[10].
W 1868 roku właściciel Błonia, Adolf Jordan sprowadził z Paryża Rufina Piotrowskiego. Przez dwa lata mieszkał on we wsi i był nauczycielem domowym w miejscowym dworze^[11]. W późniejszym czasie dwór pełnił funkcje letniskowe. W 1898 roku w tarnowskiej „Pogoni” pojawiło się ogłoszenie o dworskiej willi w Błoniu składającej się z czterech pokoi i kuchni w pobliżu sosnowego lasu do wynajęcia dla potrzebujących świeżego powietrza^[7].
27 listopada 1882 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim Adam Jordan rodem z Błonia otrzymał stopień doktora praw^[12]. W 1902 roku właścicielem wsi był Franciszek Jordan^[10].

W 1906 roku diecezja tarnowska zakupiła parcelę i rok później w miejscu starej resztówki dworskiej wybudowano willę „Ave” z przeznaczeniem na letni wypoczynek dla alumnów Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie^[7]. Obok niej powstała kaplica i gospodarstwo rolne^[7]. W willi odbywały się zajęcia dydaktyczne podczas I wojny światowej, kiedy budynek seminaryjny w Tarnowie został zajęty przez wojsko i używany jako szpital oraz podczas okupacji niemieckiej w latach 1940–1941^[7]. 22 maja 1941 roku pod zarzutem prowadzenia nielegalnego uboju^[13] Gestapo aresztowało w Błoniu m.in. rektora Wyższego Seminarium Duchownego księdza Romana Sitkę^[7]. W 1960 roku wybudowano nową kaplicę, która od 1980 pełni funkcję kościoła parafialnego^[7][14].

Obecnie miejscowość słynie z wyrobu opłatków^[15] i wędliny^[16]. Zakład przetwórczo-handlowy WSD produkuje rocznie ponad milion opłatków^[17].

Zob. Film prezentujący produkcję opłatków w Błoniu.

Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego^[18].

• Cmentarz wojenny nr 198.

W latach siedemdziesiątych XVIII w. istniał w Błoniu punkt nauczania, który znajdował się we dworze. Na początku XIX w. utworzono tutaj szkołę parafialną. W 1908 roku powstała szkoła tzw. 1-klasowa, która swego budynku doczekała się dopiero w 1937 roku. W czasie wojny, w latach 1944–1945 w szkole stacjonowało wojsko niemieckie. W latach 1946–1951 obok starego budynku rozpoczęto budowę nowego, murowanego, który stoi do dziś^[9].

• Rufin Piotrowski – w latach 1868–1870 mieszkał i nauczał we dworze Adolfa Jordana w Błoniu^[19].
• Roman Sitko – w latach okupacji niemieckiej ziem polskich zorganizował w Błoniu mieszkanie i nauczanie dla studentów tarnowskiego Seminarium Duchownego.

• Błonie, Błonie Duże, Błonie Małe, Błonie-Wieś, Błoniec