Ben Lawers

Ben Lawers
Ilustracja
Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Szkocja

Położenie

Perth and Kinross

Pasmo

Grampiany

Wysokość

1214 m n.p.m.

Wybitność

909 m

Położenie na mapie Perth and Kinross
Mapa konturowa Perth and Kinross, blisko centrum na lewo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ben Lawers”
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii
Mapa konturowa Wielkiej Brytanii, blisko centrum u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ben Lawers”
Położenie na mapie Szkocji
Mapa konturowa Szkocji, blisko centrum na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ben Lawers”
Ziemia56°32′44″N 4°13′15″W/56,545556 -4,220833
Multimedia w Wikimedia Commons

Ben Lawers (gael. Beinn Labhair, wym. [peɲˈlˠ̪avəɾʲ]) – szczyt w paśmie Lawers, w Grampianach Zachodnich. Leży w Szkocji, w regionie Perth and Kinross. Jest to dziesiąty co do wysokości szczyt w Szkocji.

Historia

Na południowych zboczach Ben Lawers nad Loch Tay znajduje się wiele dowodów na dawne osady i inne ludzkie działania. Od bardzo wczesnych czasów żyzne gleby wapienne i łupkowe na tych południowych zboczach były uprawiane, a zachowało się wiele pozostałości z epoki brązu. Odkrycie wielu głazów z tzw. "cup and ring marks" skłoniło Dereka Alexandra, archeologa Narodowego Trustu Szkocji, do stwierdzenia, że Ben Lawers był prawdopodobnie bardzo istotnym krajobrazem w prehistorii.[1]

Przykryte roślinnością ścieżki wiodą w górę góry od doliny do torfowisk i pastwisk na zboczu, a ruiny chat otaczających małe grupy drzew świadczą o wczesnych formach uprawy. Te dowody na osadnictwo, a także obecność chat związanych z transhumancją na dużych wysokościach, świadczą o tym, że miejscowa ludność prawdopodobnie odwiedzała większość, jeśli nie wszystkie szczyty pasma Ben Lawers podczas wypasu zwierząt latem.[2]

Twórca map Timothy Pont odwiedził okolicę w latach 90. XVI wieku, a pisarz Ian R. Mitchell uważa, że pomiary Ponta pokazują, że on lub którzyś z jego współpracowników prawdopodobnie wspiął się na Ben Lawers, zasługując tym samym na zaszczyt najwcześniejszego odnotowanego zdobycia szczytu[3]. W przeciwnym razie, najwcześniejszym odnotowanym zdobyciem było to przez członków grupy zorganizowanej przez wojskowego kartografa Williama Roya: choć nie jest pewne, czy sam Roy wspiął się na szczyt, jego pisma pokazują, że pomiary były przeprowadzone ze szczytu Ben Lawers 17 września 1776 roku.

W 1878 roku grupa dwudziestu mężczyzn pod przywództwem Malcolma Fergusona spędziła dzień budując kopiec o wysokości 6 metrów i średnicy prawie 15 metrów, mając nadzieję przekroczyć "magiczną" liczbę 4,000 stóp (1,219.2 m) nad poziomem morza. Kopiec, który był zwieńczony potężnym blokiem białego kwarcu, już nie istnieje; w każdym razie Ordnance Survey zignorowało go, uznając go za sztuczny obiekt nie będący prawdziwą częścią góry.[4]

Przypisy

  1. ↑ Ancient stone artwork discovered [online], 17 sierpnia 2009 [dostęp 2024-01-03] (ang.).
  2. ↑ Ian R. Mitchell, Scotland's Mountains Before the Mountaineers, Luath, 2004, ISBN 978-0-946487-39-4 [dostęp 2024-01-03] (ang.).
  3. ↑ Ian R. Mitchell, Scotland's Mountains Before the Mountaineers, Luath, 2004, ISBN 978-0-946487-39-4 [dostęp 2024-01-03] (ang.).
  4. ↑ W. W., James A. Parker, The Western Highlands (The Scottish Mountaineering Club Guide), „The Geographical Journal”, 80 (2), 1932, s. 155, DOI: 10.2307/1784077, ISSN 0016-7398, JSTOR: 1784077.

Bibliografia