Bill Murray

Bill Murray

Murray na 68. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Berlinie w 2018.
Imię i nazwisko	William James Murray
Data i miejsce urodzenia	21 września 1950 Evanston
Zawód	aktor, komik, producent filmowy
Współmałżonek	Margaret Kelley (1981−1996) Jennifer Butler (1997−2008)
Lata aktywności	od 1973
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Bill Murray, właśc. William James Murray (ur. 21 września 1950 w Evanston) – amerykański aktor filmowy, pisarz, komik. Nominowany do Oscara za pierwszoplanową rolę w filmie Między słowami (2003) w reżyserii Sofii Coppoli. Za tę samą kreację otrzymał nagrodę Złotego Globu w kategorii Najlepszy aktor w komedii lub musicalu.

Życiorys

Murray urodził się i wychował w miejscowości Wilmette niedaleko Chicago w katolickiej rodzinie emigrantów z Irlandii^[1] jako syn Lucille Murray (z domu Collins), która pracowała w wewnętrznym systemie pocztowym, i Edwarda Josepha Murraya II, pracującego na składzie drewna^[2]. Ma ośmioro rodzeństwa, z czego 3 jego braci również zostało aktorami: Brian (ur. 1945), John (ur. 1958) i Joel (ur. 1963). Z kolei siostra Nancy jest zakonnicą. Bill podjął studia medyczne chcąc zostać lekarzem. Jednak po tym gdy w 1970 został zatrzymany na lotnisku w Chicago za posiadanie narkotyków, wyrzucono go ze szkoły i zmuszony był porzucić swoje plany. Za namową starszego brata Briana zainteresował się aktorstwem.

Po epizodzie w słynnej chicagowskiej trupie komediowej The Second City^[3], w 1976 pojawił się w popularnym programie telewizyjnym Saturday Night Live i występował w nim przez kolejne trzy sezony. Udział w programie przyniósł mu rozgłos i otworzył drogę do kariery filmowej. Już w 1976 debiutował niewielką rolą w komediodramacie Paula Mazursky’ego pt. Następny przystanek Greenwich Village. Pierwsze znaczące kreacje stworzył w komediach Ivana Reitmana: Pulpety (1979) i Szarże (1981) oraz w słynnej komedii Harolda Ramisa Golfiarze (1980)^[4]. Jednak uwagę na siebie zwrócił drugoplanową rolą w filmie Tootsie (1982); gdzie gwiazdą był Dustin Hoffman. Dwa lata później odniósł swój pierwszy wielki sukces grając w komedii science fiction Pogromcy duchów (1984); gdzie partnerowali mu: Dan Aykroyd, Harold Ramis, Rick Moranis i Sigourney Weaver. Film zyskał olbrzymią popularność stając się jednym z kultowych obrazów lat 80., a w 1989 doczekał się kontynuacji pt. Pogromcy duchów II. Wielu za jego największe aktorskie osiągnięcie uważa rolę w słynnym filmie Dzień świstaka (1993); w którym zagrał dziennikarza Phila Connorsa, który przeżywa ciągle ten sam dzień. Inne jego znaczące komediowe kreacje z tego okresu to m.in. role w filmach: Wigilijny show (1988) oraz Co z tym Bobem? (1991). Po serii niepowodzeń w połowie lat 90. z uznaniem spotkała się jego rola w filmie Wesa Andersona Rushmore z 1998. Za kreację w nim otrzymał drugą w życiu nominację do Złotego Globu (pierwsza była za Pogromców duchów). Po tym sukcesie aktor zdecydował się dokonać zwrotu w swojej karierze w kierunku ról bardziej dramatycznych. Owocem tego był udział w takich obrazach jak: Dzikie żądze (1998), Cradle Will Rock (1999), Hamlet (2000) czy Genialny klan (2001). W 2003 zachwycił widzów i krytyków rolą w komediodramacie Sofii Coppoli pt. Między słowami. Film przyniósł mu jedyną w karierze nominację do Oscara oraz szereg nagród^[5]. Kolejną jego znakomicie przyjętą rolą dramatyczną była kreacja w filmie Jima Jarmuscha Broken Flowers (2005).

Życie prywatne

Bill Murray ma za sobą dwa małżeństwa zakończone rozwodami. Ma 6 synów (2 z pierwszego związku i 4 z drugiego): Homer (ur. 1982), Luke (ur. 1985), Caleb (ur. 1993), Jackson (ur. 1995), Cooper (ur. 1997) i Lincoln (ur. 2001).

Filmografia

• Następny przystanek Greenwich Village (1976) jako Nick Kessler
• Pulpety (1979) jako Tripper Harrison
• Golfiarze (1980) jako Carl Spackler
• Tam wędrują bizony (1980) jako Hunter S. Thompson
• Szarże (1981) jako John Winger
• Tootsie (1982) jako Jeff Slater
• Ostrze brzytwy (1984) jako Larry Darrell
• Pogromcy duchów (1984) jako dr Peter Venkman
• Krwiożercza roślina (1986) jako Arthur Denton
• Wigilijny show (1988) jako Frank Cross
• Pogromcy duchów II (1989) jako dr Peter Venkman
• Łatwy szmal (1990) jako Grimm
• Co z tym Bobem? (1991) jako Bob Wiley
• Dziewczyna gangstera (1993) jako Frank Milo
• Dzień świstaka (1993) jako Phil Connors
• Ed Wood (1994) jako Bunny Breckinridge
• Kręglogłowi (1996) jako Ernie „Big Ern” McCracken
• Pięć ton i on (1996) jako Jack Corcoran
• Kosmiczny mecz (1996) w roli siebie samego
• Człowiek który wiedział za mało (1997) jako Wallace Ritchie
• Rushmore (1998) jako Herman Blume
• Dzikie żądze (1998) jako Kenneth Bowden
• Cradle Will Rock (1999) jako Tommy Crickshaw
• Aniołki Charliego (2000) jako John Bosley
• Hamlet (2000) jako Poloniusz
• Osmosis Jones (2001) jako Frank Detorre
• Genialny klan (2001) jako Raleigh St. Clair
• Sekrety miłości (2001) jako Ezri Stovall
• Kawa i papierosy (2003) w roli siebie samego (w epizodzie nr 10. pt. Delirium)
• Między słowami (2003) jako Bob Harris
• Garfield (2004) – kot Garfield (głos)
• Podwodne życie ze Steve’em Zissou (2004) jako Steve Zissou
• Broken Flowers (2005) jako Don Johnston
• Hawana – miasto utracone (2005) jako pisarz
• Garfield 2 (2006) – kot Garfield (głos)
• Pociąg do Darjeeling (2007) jako biznesmen
• Miasto cienia (2008) jako burmistrz Cole
• Dorwać Smarta (2008) jako agent 13
• The Limits of Control (2009) jako Amerykanin
• Zombieland (2009) w roli siebie samego
• Aż po grób (2009) jako Frank Quinn
• Gra namiętności (2010) jako Happy Shannon
• Kochankowie z Księżyca. Moonrise Kingdom (2012) jako Walt Bishop
• Weekend z królem (2012) jako Franklin Delano Roosevelt
• Portret umysłu Charlesa Swana III (2012) jako Saul
• Obrońcy skarbów (2014) jako Richard Campbell
• Grand Budapest Hotel (2014) jako pan Ivan
• Mów mi Vincent (2014) jako Vincent
• Księga dżungli (2016) jako miś Baloo (głos)
• Wyspa psów (2018) jako Boss (głos)
• Truposze nie umierają (2019) jako Cliff Robertson
• Zombieland: Kulki w łeb (2019) w roli siebie samego
• Na lodzie (2020) jako Felix
• Pogromcy duchów: Dziedzictwo (2021) jako dr Peter Venkman
• Kurier Francuski z Liberty, Kansas Evening Sun (2021) jako Arthur Howitzer Jr.
• Ant-Man i Osa: Kwantomania (2023) jako lord Krylar

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Bill Murray w bazie IMDb (ang.)
• Bill Murray w bazie Filmweb
• Bill Murray w bazie Notable Names Database (ang.)