Bitwa pod Amba Alagi (1895)
| I wojna włosko-abisyńska | |||
 Mapa rozmieszczenia włoskich oddziałów pod Amba Alagi | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
Amba Alagi | ||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
dążenia kolonialne Włoch | ||
| Wynik |
zwycięstwo Etiopii | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Etiopii  | |||
 12°59′39″N 39°30′13″E/12,994167 39,503611
| |||
Bitwa pod Amba Alagi – miała miejsce podczas I wojny włosko-abisyńskiej; w dniach od 7 do 8 grudnia 1895 roku, w górach wokół przełęczy Amba Alagi, etiopska straż przednia zniszczyła wysunięty posterunek włoski. Była to pierwsza bitwa pod Amba Alagi, kolejna miała miejsce w 1941 roku.
Po zwycięstwie pod Debra Ailà gen. Oreste Baratieri ogłosił aneksję Tigraju, po czym umocnił kluczowe punkty (Aduę, Adigrat i Mekelie), a sam wycofał się do Massauy, pozostawiając dowództwo w polu gen. Arimondiemu, który ustanowił swoją kwaterę w Mekelie[1].
Na południe od Adigratu wyruszył major Toselli na czele oddziałów liczących 2150 żołnierzy. Miał dotrzeć do Belego, ale w przypadku napotkania dużych sił wroga, miał się cofnąć do Amba Alagi, a jeśli pozycja byłaby nie do utrzymania, do głównych sił w Mekelie (Baratieri wskazał nawet, że w przypadku poważnego zagrożenia, Mekelie też mogło zostać porzucone, a wszystkie siły winny się skoncentrować w Adigracie). Toselli wysłał depeszę do Arimondiego, by upewnić się w rozkazach, który je potwierdził, ale w odpowiedzi wkradł się błąd: w poleceniu, że wedle swej oceny sytuacji ma się wycofać do Amba Alagi lub dalej, ta ostatnia informacja została zgubiona – Toselli zrozumiał więc, że ma się bronić w Amba Alagi[2].
Toselli umieścił swoich regularnych askarysów, pod dowództwem kpt. Persico w centrum wraz z czterema górskimi działami. Na lewym skrzydle, na wzgórzu Falaga, ustawił 350 żołnierzy nieregularnych, pod komendą rasa Sebata, pozostałymi oddziałami nieregularnymi osłonił zaś skrzydło prawe[2]. Menelik II dążył do zniszczenia głównych sił wroga, posterunek Toselliego winien zostać więc pominięty, ale dowodzący awangardą jego sił Fitawrari Gebeyehu i Gerazmach Tafese podjęli atak, do którego dołączyły inne oddziały etiopskie, łącznie ok. 30 tys. żołnierzy[3].
Rankiem 7 grudnia Etiopczycy rozpoczęli atak. Wpierw zepchnęli nieregularne oddziały z lewego skrzydła Toselliego, który przejściowo zażegnał niebezpieczeństwo kontratakiem dwóch kompanii regularnych askarysów. Jednak nieprzyjaciel nacierał też z drugiej strony i nieliczne oddziały włoskie nie były w stanie odeprzeć zbyt licznych wrogów. O 12:40 Włosi rozpoczęli odwrót – główna droga była odcięta, wycofywali się więc górską ścieżką, ale i ona była pod kontrolą nieprzyjaciela. Ostatecznie rozbite oddziały przebiły się do skrzyżowania dróg Bet Mariam, gdzie Toselli zorganizował ostatni punkt oporu. Jego zastępca zdołał odprowadzić ok. 300 żołnierzy, w większości rannych, do Makelie[4].
Korzyścią wynikłą z tego starcia dla włoskich oddziałów w Etiopii było wyasygnowanie przez rząd włoski 20 milionów lirów na koszty kampanii, w celu pomszczenia klęski pod Amba Alagi[5].
Przypisy
- ↑ Perry 1996 ↓, s. 205–206.
- ↑ a b Perry 1996 ↓, s. 206.
- ↑ Sean Mclachlan: Armies of the Adowa Campaign 1896. 2011-09-20, s. 11–12. ISBN 978-1-84908-457-4. (ang.).
- ↑ Perry 1996 ↓, s. 207.
- ↑ Thomas Pakenham: The Scramble for Africa. London: Abacus, 2010, s. 477.
Bibliografia
- James Moorhead Perry: Arrogant armies: great military disasters and the generals behind them. New York: John Wiley, 1996. ISBN 0-471-11976-8.