Cai Yuanpei

Ta osoba nosi chińskie nazwisko Cai.
Cai Yuanpei
Ilustracja
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone

蔡元培

Pismo tradycyjne

蔡元培

Hanyu pinyin

Cài Yuánpéi

Wade-Giles

Ts’ai Yüan-p’ei

Wymowa (IPA)

[tsʰâi ɥɛ̌npʰěi]

Multimedia w Wikimedia Commons

Cai Yuanpei (ur. 11 stycznia 1868 w Shaoxingu, zm. 5 marca 1940 w Hongkongu) – chiński liberalny uczony i pedagog. Zwolennik syntezy myśli chińskiej i zachodniej o poglądach anarchistycznych[1].

Życiorys

Był członkiem cesarskiej Akademii Hanlin, działał w ruchu republikańskim[2]. W latach 1912–1913 był pierwszym ministrem edukacji Republiki Chińskiej. W tamtym czasie, utworzono m.in. komisję ds. reform językowych, której zadaniem było rozpoczęcie prac nad fonetycznym systemem do pisania, który miał zastąpić regionalne dialekty. Do komisji został zaproszony m.in. ceniony filolog i również działacz anarchistyczny – Wu Zhihui. Prace komisji zakończyły się stworzeniem fonetycznego pisma bopomofo, które jest do dzisiaj szeroko stosowane[3].

Na znak sprzeciwu wobec polityki Yuan Shikaia złożył dymisję, po czym wyjechał na studia do Niemiec i Francji[4]. Po powrocie do Chin był w latach 1916–1926 rektorem Uniwersytetu Pekińskiego. Pod jego skrzydłami na uniwersytecie rozwijał się Ruch Nowej Kultury, występujący przeciwko porządkowi konfucjańskiemu i dominacji języka klasycznego w literaturze. W 1919 roku czasowo zrzekł się funkcji rektora na znak solidarności z uczestnikami Ruchu 4 Maja. W 1928 roku założył Academia Sinica, której został pierwszym prezesem.

W 1932 roku na znak sprzeciwu wobec polityki terroru prowadzonej przez rząd Kuomintangu został współzałożycielem Chińskiej Ligi Praw Obywatelskich.

Przypisy

  1. ↑ Arif Dirlik: Anarchism in the Chinese Revolution. Google Books. [dostęp 2015-01-14]. (ang.).
  2. ↑ John K. Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Gdańsk: Wyd. Marabut, 1996, s. 201. ISBN 83-85893-79-2.
  3. ↑ Peter Gue Zarrow, Anarchism and Chinese Political Culture, New York: Columbia University Press, 1990, ISBN 0-231-07138-8.
  4. ↑ John K. Fairbank: Historia Chin. Nowe spojrzenie. Gdańsk: Wyd. Marabut, 1996, s. 246. ISBN 83-85893-79-2.

Bibliografia

  • Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004. ISBN 83-88542-68-0.