Calandrella

Calandrella
Kaup, 1829[1]
Ilustracja
Skowrończyk krótkopalcowy (C. brachydactyla)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

skowronki

Rodzaj

Calandrella

Typ nomenklatoryczny

Alauda brachydactyla Leisler, 1814

Synonimy
Gatunki

6 gatunków – zobacz opis w tekście

Calandrellarodzaj ptaków z rodziny skowronków (Alaudidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i Afryce[8][9].

Morfologia

Długość ciała 13–15 cm; masa ciała 20–26 g[9].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1829 roku niemiecki paleontolog i przyrodnik Johann Jakob Kaup w publikacji własnego autorstwa poświęconej zarysowi historii naturalnej świata zwierząt Europy[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) skowrończyk krótkopalcowy (C. brachydactyla).

Etymologia

  • Calandrella: nowołac. calandrella ‘skowroneczek’, od zdrobnienie gr. καλανδρος kalandroskalandra szara[10].
  • Corypha: gr. κορυφος koruphos ‘ptak’ wspomniany przez Hezychiusza; w ornitologii zawsze kojarzony jest ze skowronkiem[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Corypha baghera Hodgson, 1844 (= Emberiza bagheira Franklin, 1831 (= Alauda dukhunensis Sykes, 1832)).
  • Coryphidea (Coraphidea, Corophidea): rodzaj Corypha G.R. Gray, 1840; łac. przyrostek zdrabniający -idion[12]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Emberiza bagheira Franklin, 1831 (= Alauda dukhunensis Sykes, 1832).
  • Calandritis: gr. καλανδρος kalandros ‘kalandra szara’[13].
  • Tephrocorys: gr. τεφρα tephra ‘proch’; nowołac. corys ‘skowronek’, od gr. κορυδος korudos ‘dzierlatka’, od κορυς korus, κορυθος koruthos ‘hełm’[14]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Alauda cinerea J.F. Gmelin, 1789.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[15]:

  • Calandrella eremica (Reichenow & N. Peters, 1932) – skowrończyk pustynny
  • Calandrella blanfordi (Shelley, 1902) – skowrończyk szarawy
  • Calandrella brachydactyla (Leisler, 1814)skowrończyk krótkopalcowy
  • Calandrella cinerea (J.F. Gmelin, 1789) – skowrończyk rdzawołbisty
  • Calandrella acutirostris Hume, 1873skowrończyk tybetański
  • Calandrella dukhunensis (Sykes, 1832) – skowrończyk smugowany

Uwagi

  1. Młodszy homonim Corypha G.R. Gray, 1840 (Alaudidae).
  2. Nowa nazwa dla Calandrella Kaup, 1829 ze względu na puryzm.
  3. a b Niepoprawna późniejsza pisownia Coryphidea Blyth, 1844.

Przypisy

  1. a b J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 39. (niem.).
  2. B.H. Hodgson: Catalogue of Nipalese Birds, collected between 1824 an 1844. W: J.E. Gray: The zoological miscellany: to be continued occasionally. London: Published by Treuttel, Wurtz and Co., G.B. Sowerby, W. Wood, 1844, s. 86. (ang.).
  3. E. Blyth. Synopsis of Indian Fringillidæ. „The Journal of the Asiatic Society of Bengal”. 13 (2), s. 960, 1844. (ang.). 
  4. J. Cabanis: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 1: Singvögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1850–1851, s. 122. (niem.).
  5. R.B. Sharpe. A Study of the Larks of Southern Africa. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1874, s. 633, 1874. (ang.). 
  6. Sharpe 1890 ↓, s. 579.
  7. Sharpe 1890 ↓, s. 584.
  8. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Nicators, Bearded Reedling, larks. IOC World Bird List (v14.2). [dostęp 2024-12-18]. (ang.).
  9. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Larks (Alaudidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, Calandrella, DOI10.2173/bow.alaudi1.01 [dostęp 2023-10-12] (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  10. The Key to Scientific Names, Calandrella [dostęp 2023-10-12].
  11. The Key to Scientific Names, Corypha [dostęp 2024-12-18].
  12. The Key to Scientific Names, Coryphidea [dostęp 2024-12-18].
  13. The Key to Scientific Names, Calandritis [dostęp 2024-12-18].
  14. The Key to Scientific Names, Tephrocorys [dostęp 2024-12-18].
  15. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Alaudidae Vigors, 1825 - skowronki - Larks (wersja: 2024-05-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-12-18].

Bibliografia