Cinclosoma

Cinclosoma[1]
Vigors & Horsfield, 1827[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – pieszak plamisty (C. punctatum)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

pieszaki

Rodzaj

Cinclosoma

Typ nomenklatoryczny

Turdus punctatus Latham, 1801 (= Turdus punctatus Shaw, 1794)

Synonimy
Gatunki

9 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Cinclosoma – rodzaj ptaków z rodziny pieszaków (Cinclosomatidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii (wraz z Tasmanią) i na Nowej Gwinei[6].

Morfologia

Długość ciała 19–30 cm; masa ciała 55–119 g[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniowali w 1827 roku irlandzki zoolog Nicholas Aylward Vigors i amerykański przyrodnik Thomas Horsfield w artykule poświęconym systematyce ptaków opublikowanym na łamach Transactions of the Linnean Society of London[2]. Jako gatunek typowy Vigors i Horsfield wyznaczyli (oznaczenie monotypowe) pieszaka plamistego (C. punctatum).

Etymologia

  • Cinclosoma: łac. cinclus ‘drozd’, od gr. κιγκλος kinklos ‘niezidentyfikowany machający ogonem, przybrzeżny ptak’; σωμα sōma, σωματος sōmatos ‘ciało’[8].
  • Ajax: epitet gatunkowy Eupetes ajax Temminck, 1835; w mitologii greckiej Ajaks był herosem z wojny trojańskiej[9]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Eupetes ajax Temminck, 1835.
  • Samuela: kpt. Samuel Albert White (1870–1954) z armii australijskiej, podróżnik, ornitolog[10]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Cinclosoma cinnamomeum Gould, 1846.
  • Malleeavis: nazwa mallee Aborygenów australijskich dla rodzaju zarośli eukaliptusowych; łac. avis ‘ptak’[11]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Cinclosoma castanotus Gould, 1840.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[12]:

  • Cinclosoma ajax (Temminck, 1836) – pieszak barwny
  • Cinclosoma punctatum (Shaw, 1794) – pieszak plamisty
  • Cinclosoma clarum A.M. Morgan, 1926 – pieszak miedziany
  • Cinclosoma castanotum Gould, 1840 – pieszak kasztanowaty
  • Cinclosoma castaneothorax Gould, 1849 – pieszak rdzawopierśny
  • Cinclosoma marginatum Sharpe, 1883 – pieszak przepasany
  • Cinclosoma cinnamomeum Gould, 1846 – pieszak cynamonowy
  • Cinclosoma alisteri Mathews, 1910 – pieszak czarnopierśny

Opisano również wymarły, mioceński gatunek[13]

  • Cinclosoma elachum Nguyen, Archer & Hand, 2018

Przypisy

  1. ↑ Cinclosoma, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b N.A. Vigors & T. Horsfield. A Description of the Australian Birds in the Collection of the Linnean Society; with an Attempt at arranging them according to their natural Affinities. „Transactions of the Linnean Society of London”. 15, s. 219, 1827. (ang.). 
  3. ↑ R.-P. Lesson: Histoire naturelle génrale et particulière des mammifères et des oiseaux découverts depuis la mort de Buffon. Cz. 8. Paris: Pourrat, 1837, s. 435. (fr.).
  4. ↑ G.M. Mathews. New Generic Names for Australian Birds. „Austral Avian Record”. 1 (5), s. 112, 1912–1913. (ang.). 
  5. ↑ R. Schodde & I.J. Mason: Directory of Australian Birds: Passerines. Clayton: Csiro Publishing, 1999, s. ?. ISBN 0-643-10293-0. (ang.).
  6. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (redaktorzy): Australasian babblers, logrunners, satinbirds, painted berrypeckers, wattlebirds, whipbirds. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-06-01]. (ang.).
  7. ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Quail-thrushes and Jewel-babblers (Cinclosomatidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, Cinclosoma, DOI: 10.2173/bow.cinclo2.01 [dostęp 2023-06-01] (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  8. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cinclosoma [dostęp 2022-01-19].
  9. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ajax [dostęp 2022-01-19].
  10. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Samuela [dostęp 2022-01-19].
  11. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Malleeavis [dostęp 2023-06-01].
  12. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko, Rodzina: Cinclosomatidae Bonaparte, 1854 – pieszaki – Quail-thrushes and Jewel-babblers (wersja: 2024-01-01), [w:] Kompletna lista ptaków świata [online], Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego [dostęp 2024-02-19].
  13. ↑ Ja.M.T. Nguyen, M. Archer & S.J. Hand. Quail-thrush birds from the Miocene of northern Australia. „Acta Palaeontologica Polonica”. 63 (3), s. 493–502, 2018. DOI: 10.4202/app.00485.2018. (ang.). 

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).