Czołpino
| osada | |
 Latarnia morska w Czołpinie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
76-214 |
| Tablice rejestracyjne |
GSL |
| SIMC |
0751189 |
Położenie na mapie gminy Smołdzino  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu słupskiego  | |
 54°42′38″N 17°14′19″E/54,710556 17,238611[1]
| |
Czołpino (kaszb. Czôłpino[2], niem. Scholpin) – osada w północnej Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Smołdzino na Wybrzeżu Słowińskim (na zachód od jeziora Łebsko). Osada współtworzy sołectwo „Smołdziński Las”. [potrzebny przypis]
W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Nazwa
Nazwa ma pochodzenie słowiańskie i charakter topograficzny. Powstała przez dodanie do pomorskiego kontynuantu psł. *čl̥pa „pagórek” (por. Człopa, Czołpin) formantu -ino[3]. Friedrich Lorentz odnotował formę nazwy w lokalnych gwarach słowińskich: Čɵ̀·ʉ̯pjinɵ wraz z nazwami mieszkańców – zarówno z pominiętym formantem -in-: Čɵ̀·ʉ̯pjȯu̯n, Čɵ̀·ʉ̯pjȯu̯nkă „czołpinianin, czołpinianka”, jak i w postaci pełnej: Čɵ̀·ʉ̯pjińȯu̯n, Čɵ̀·ʉ̯pjińȯu̯nkă „ts.”[4]. Niemiecka nazwa Scholpin jest adaptacją fonetyczną pierwotnej nazwy słowiańskiej[3].
Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Czôłpino[5].
Historia
Kalendarium
- Koniec XIII wieku – pierwsze wzmianki o osadnictwie. Później osada należy do rodu Gryfitów, a następnie do Brandenburczyków.
- 1772 rok – osada przechodzi pod panowanie Prus.
- Styczeń 1875 roku – zakończenie budowy latarni morskiej w Czołpinie.
- 1945 rok – przyłączenie osady do Polski.
Atrakcje turystyczne
- Zabytkiem Czołpina jest wysoka na ponad 25 m latarnia morska Czołpino zbudowana w 1875[6].
- „Osada Latarników” – dwukondygnacyjny, podpiwniczony budynek mieszkalny (powierzchnia użytkowa prawie 600 m²) i zabudowania gospodarcze oddalone ok. 1 km od latarni morskiej w Czołpinie. Osada została zaprojektowana w 1871 roku. Przez kilkadziesiąt lat, codziennie przemierzali tę trasę latarnicy podtrzymujący światło czołpińskiej latarni.
- Wydma Czołpińska – jedna z ciekawszych i dostępnych dla ruchu turystycznego na terenie Słowińskiego Parku Narodowego[7].
- Ścieżka dydaktyczna „Latarnia” prezentująca roślinność nadmorskiego boru.
- Na wschód od Czołpina (6,5 km) na Mierzei Łebskiej znajduje się uroczysko Boleniec - dawna wieś rybacka zasypana przez wydmy ruchome.
-
Dom latarników (obecnie muzeum SPN w Czołpinie) -
Widok z latarni na wydmę czołpińską -
Drogowskaz na wydmie czołpińskiej
Zobacz też
- Czołpino uroczysko w woj. zachodniopomorskim
- obszar ochrony ścisłej Mierzeja
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 20761
- ↑ Friedrich Lorentz, Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem, Instytut Zachodnio-Słowiański przy Uniwersytecie Poznańskim, 1923, s. 132 (pol.).
- ↑ a b Witold Iwicki, Toponimia byłego powiatu słupskiego, Gdańsk: Wydawnictwo Gdańskie, 1993, s. 29.
- ↑ Friedrich Lorentz, Slovinzisches Wörterbuch: zweiter Teil: P-Z : Orts- und Personennamen. Nachträge, Unsichere Wörter, Sankt Petersburg: Kaiserliche Akademie der Wissenschaften, 1912, s. 1469.
- ↑ Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 220, ISBN 978-83-62137-50-3.
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 123, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 235, ISBN 978-83-7495-133-3.
Linki zewnętrzne
- Czołpino. powiatslupsk.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-02-07)].
| Wsie | |
|---|---|
| Osady | |
| Część wsi | |
| Pozostałe miejscowości |
