Daut Boriçi
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| przewodniczący Ligi Prizreńskiej w Szkodrze | |
| Okres | |
| Odznaczenia | |
| |
Daut Boriçi (tur. Davut Şükrü Efendi; ur. 20 grudnia 1825 w Szkodrze, zm. 2 listopada 1896 tamże) – albański nauczyciel i duchowny muzułmański, działacz polityczny.
Życiorys
Kształcił się w Szkole Zosimaia[1][2]. W 1839 roku rozpoczął naukę języka arabskiego oraz zaczął pobierać lekcje religii w medresach[3]. W 1848 roku został imamem, po dwóch latach wyjechał do Konstantynopola, gdzie odbył studia teologiczne i pracował jako nauczyciel w jednej z medres, następnie pełnił funkcję inspektora oświaty[4]. Na prośbę swojego ojca powrócił do Szkodry, gdzie kontynuował pracę nauczyciela; w 1869 roku został dyrektorem szkoły, a rok później inspektorem oświaty w Szkodrze i pełnił tę funkcję do 1874 roku[4].
W 1869 roku rozpoczął działalność polityczną[3]. Przed rozpoczęciem obrad kongresu berlińskiego w czerwcu 1878 roku odbyła się masowa manifestacja w Szkodrze, podczas której 380 osób (w tym Daut Boriçi) podpisało petycję przeciwko potencjalnej aneksji przez Księstwo Czarnogóry terytoriów zamieszkanych przez Albańczyków. 11 listopada 1878 roku powstał w Szkodrze oddział Ligi Prizreńskiej, któremu Boriçi przewodził przez trzy lata[4][3]. Organizacja ta odegrała ważną rolę w mobilizacji Albańczyków w tym regionie, protestując przeciwko przekazywaniu ziemi albańskiej Czarnogórze i wspierając ruch oporu w miejscowościach Plav, Gusinje, Hoti, Gruda, Bar oraz Ulcinj[2]. Po stłumieniu Ligi Prizreńskiej był przez krótki czas internowany na terenie Anatolii, gdzie kontynuował pracę nauczyciela[5].
W 1882 roku pełnił funkcję inspektora edukacji w wilajecie Szkodra, w tym czasie zwrócił się do władz osmańskich z prośbą o pozwolenie na wprowadzenie języka albańskiego do szkół w Szkodrze[2]. Przeszedł na emeryturę w 1894 roku; zmarł dwa lata później, został pochowany na terenie jednego z muzułmańskich cmentarzy na terenie Albanii[3].
Autor pierwszego elementarza albańsko-tureckiego zapisanego alfabetem arabskim; praca została dwukrotnie wydana w latach 1861 oraz 1869[3][2]; jako, że publikacja w języku albańskim była wówczas w Imperium Osmańskim zabronione, opublikował je anonimowo[4]. Wśród innych prac jego autorstwa były podręczniki do gramatyki oraz języka albańskiego (jeden z nich pochodzi z roku 1881), a także niedokończony słownik turecko-albański[4]. Napisał także dwa pamiętniki pisane w latach 1884–1850 oraz 1893–1895[3]; w pierwszym z nich opisał m.in. swoją działalność w Lidze Prizreńskiej[4][5].
Jego dom do lat 90. XX wieku pełnił funkcję muzeum; budynek następnie ulegał degradacji, jednak został przejęty przez jedno z muzułmańskich stowarzyszeń, z którego inicjatywy budynek został odrestaurowany jako medresa dla dziewcząt[4].
Odznaczenia i upamiętnienie
Za swój udział na rzecz szerzenia edukacji w języku albańskim został pośmiertnie odznaczony Orderem Wolności III klasy[4]. Jego imieniem nazwano jedną z głównych ulic w Szkodrze[4].
Życie prywatne
Jego rodzina pochodziła z okolic Baru[5], jego ojcem był Mustafa Boriçi[4].
Miał brata Saliha[3] oraz syna Ahmeta[4]. Jeden z jego wnuków miał na imię Musa[3].
Przypisy
- ↑ Gawrych 2006 ↓, s. 26.
- ↑ a b c d Gawrych 2006 ↓, s. 87.
- ↑ a b c d e f g h Daut efendi Boriçi, dijetari i shquar islam. dritaislame.al. [dostęp 2012-06-12]. (alb.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Anila Dushi: Familjet e mëdha: Familja Boriçi. shkoder.net, 2007-07-30. (alb.).
- ↑ a b c Elsie 2012 ↓, s. 47-48.
Bibliografia
- GeorgeG. Gawrych GeorgeG., The Crescent and the Eagle: Ottoman rule, Islam and the Albanians, 1874–1913, Londyn: I.B. Tauris, 2006, ISBN 978-1-84511-287-5.
- Robert Elsie, A Biographical Dictionary of Albanian History, I.B. Tauris, 2012, ISBN 978-1-78076-431-3.