Dicerca
| Dicerca | |||
| Eschscholtz, 1829 | |||
 Dicerca aenea | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina |
Chrysochroinae | ||
| Plemię |
Dicercini | ||
| Rodzaj |
Dicerca | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Buprestis aenea Linnaeus, 1761 | |||
| Synonimy | |||
| |||
Dicerca – rodzaj chrząszczy z rodziny bogatkowatych i podrodziny Chrysochroinae. Obejmuje 46 opisanych gatunków. Zamieszkuje Holarktykę. Larwy są saproksylofagami. Dorosłe osobniki latają w ciepłe, słoneczne dni.
Morfologia
Chrząszcze o ciele w obrysie owalnym, wydłużonym, silnie zwężonym ku tyłowi. Ubarwienie od miedzianego i mosiężnego, przez matowy brąz po czerń. Niekiedy występuje zielonkawy połysk. Głowa płaska lub z lekkim wciskiem, o powierzchni pomarszczonej i krótkim, wykrojonym nadustku. Czułki mają człony piłkowane od czwartego wzwyż. Poprzeczne przedplecze ma łukowato wyciętą przednią krawędź i podwójnie falistą krawędź tylną. Wydłużone pokrywy mają zwykle ogoniasto przedłużone wierzchołki. Zapiersie ma delikatny rowek przez środek. Uda dwóch początkowych par odnóży silniej nabrzmiałe niż tylne. Tylna para z biodrami silnie rozszerzonymi pośrodku i wyraźnie dłuższymi niż w innych parach goleniami[1].
Larwy cechuje matowa płytka grzbietowa ze znakiem w kształcie odwróconego „V” oraz ostatni segment ciała pozbawiony pary twardych wyrostków. Przynajmniej u części gatunków występują pozostałości odnóży[1].
Biologia i ekologia
Larwy tych bogatkowatych żerują w bieli i twardzieli martwych drzew lub martwych części drzew żyjących. Tylko u D. pugionata odnotowano drążenie w drewnie wyglądającym na zdrowe. Owady dorosłe są aktywne w ciepłe, słoneczne dni. U wielu gatunków osobniki dorosłe hibernują u podstawy pni i pod kłodami. Cykl życiowy u D. berolinensis w Europie Środkowej trwa 3 do 7 lat[1].
Rozprzestrzenienie
Rodzaj holarktyczny. W krainie nearktycznej występuje 27 gatunków, z czego 3 w Meksyku, a 24 na północ od niego[1]. Z terenu Polski wykazano 6 gatunków: D. aenea, D. alni, D. berolinensis, D. furcata, D. herbstii i D. moesta[2], przy czym rekord dotyczący D. herbstii jest wątpliwy[3]. D. moesta jest objęty w Polsce ścisłą ochroną gatunkową[4].
Taksonomia
Takson ten wprowadzony został w 1839 roku przez Johanna Friedricha von Eschscholtza. Gatunkiem typowym wyznaczono Buprestis aenea[1].
Należy tu 46 opisanych gatunków[5]:
- Dicerca aenea (Linnaeus, 1766)
- Dicerca aeneovaria Waterhouse, 1882
- Dicerca alni (Fischer von Waldheim, 1824)
- Dicerca amphibia Marseul, 1865
- Dicerca asperata (Laporte & Gory, 1837)
- Dicerca berolinensis (Herbst, 1779)
- †Dicerca bilinica Prokop & Bílý, 1999
- †Dicerca bronni Heyden, 1859
- Dicerca cajonensis Knull, 1944
- Dicerca callosa Casey, 1909
- Dicerca caudata LeConte, 1860
- Dicerca chlorostigma Mannerheim, 1837
- Dicerca corrugata Fairmaire, 1902
- Dicerca crassicollis LeConte, 1857
- Dicerca divaricata (Say, 1823)
- Dicerca dumolini (Laporte & Gory, 1837)
- †Dicerca eurydice Wickham, 1914
- Dicerca furcata (Thunberg, 1787)
- Dicerca herbstii (Kiesenwetter, 1857)
- Dicerca hesperoborealis Hatch & Beer, 1938
- Dicerca hornii Crotch, 1873
- Dicerca inconspicua Waterhouse, 1882
- Dicerca juncea Knull, 1958
- Dicerca kurosawai Hattori & Akiyama, 1999
- Dicerca lepida LeConte, 1857
- Dicerca lugubris LeConte, 1860
- Dicerca lurida (Fabricius, 1775)
- Dicerca moesta (Fabricius, 1793) – poraj
- Dicerca mutica LeConte, 1860
- Dicerca obscura (Fabricius, 1781)
- Dicerca obtusa Kraatz in: Heyden & Kraatz, 1882
- Dicerca pectorosa LeConte, 1857
- †Dicerca prisca Heer, 1847
- Dicerca propinqua Waterhouse, 1882
- Dicerca pugionata (Germar, 1824)
- Dicerca punctulata (Schönherr, 1817)
- Dicerca querci Knull, 1941
- †Dicerca reticulatoides Bellamy, 2003
- Dicerca scabida Marseul, 1865
- Dicerca sexualis Crotch, 1873
- Dicerca spreta (Gory, 1841)
- Dicerca tenebrica (Kirby, 1837)
- Dicerca tenebrosa (Kirby, 1837)
- Dicerca tibialis Lewis, 1893
- Dicerca tuberculata (Laporte & Gory, 1837)
- Dicerca vitalisi Descarpentries & Villiers, 1963
Przypisy
- ↑ a b c d e Gayle H. Nelson. A revision of the genus Dicerca in North America (Coleoptera: Buprestidae). „Entomologische Arbeiten aus dem Museum Georg Frey”, 1975.
- ↑ rodzaj: Dicerca Eschscholtz, 1829. [w:] Biodiversity Map [on-line]. [dostęp 2016-11-27].
- ↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska: Katalog Fauny Polski tom XXIII, zeszyt 10: Chrząszcze – Coleoptera. Buprestoidea, Elateroidea i Cantharoidea. Warszawa: 1985.
- ↑ Dz.U. 2014 poz. 1348 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2015-02-02].
- ↑ Dicerca. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2016-11-27].