Etlingera

Etlingera
Ilustracja
Etlingera wyniosła
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

imbirowce

Rodzina

imbirowate

Rodzaj

etlingera

Nazwa systematyczna
Etlingera Giseke
Prael. Ord. Nat. ad 202, 209. Apr 1792[3]
Typ nomenklatoryczny

E. littoralis (J. G. König) Raeuschel[3]

Synonimy
  • Achasma Griffith
  • Diracodes Blume
  • Geanthus Reinwardt (1828)
  • Nicolaia Horaninow[4]
Multimedia w Wikimedia Commons

Etlingera (Etlingera Giseke) – rodzaj bylin z rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). Obejmuje ok. 70 gatunków występujących w południowo-wschodniej Azji (od Indii po Chiny) oraz w północnej Australii[4]. Niektóre gatunki, zwłaszcza etlingera wyniosła uprawiane są jako rośliny ozdobne[5].

Morfologia

Etlingera fulgens – kwiatostany
Etlingera fulgens – nibyłodygi i liście
Etlingera hemisphaerica – kłącze i nasady nibyłodyg
Pokrój
Rośliny zielne, kłączowe z tęgimi nibyłodygami tworzonymi z silnie wydłużonych pochew liściowych. Liście okazałe, ogonkowe[4].
Kwiaty
Zebrane w kłosowate lub główkowate kwiatostany wyrastające bezpośrednio z kłącza wysoko lub niewiele wystające ponad poziom gruntu. Kwiaty skupione w kilku okółkach wspartych licznymi przysadkami. Kielich błoniasty, zrosły w rurkę, na szczycie z trzema ząbkami, z boku rozcięty wzdłuż. Korona rurkowata o podobnej długości do kielicha lub dłuższa, trójlistkowa. Warżka powstająca z prątniczków okazała, dłuższa od listków korony, trójdzielna na szczycie, z częścią środkową barwną, całobrzegą lub dwudzielną. Boczne płaty warżki u nasady owijają się wokół pręcika, krótszego od warżki. Słupek jeden z trójkomorową zalążnią zawierającą liczne zalążki[4].
Owoc
Mięsisty[4].

Systematyka

Pozycja i podział według APWeb (aktualizowany system APG III z 2009)

Rodzaj należy do podrodziny Alpinioideae Link, rodziny imbirowatych (Zingiberaceae) będącej kladem siostrzanym rodziny kostowcowatych Costaceae. Wraz z nią należy do rzędu imbirowców (Zingiberales) reprezentującego jednoliścienne (monocots) w obrębie roślin okrytonasiennych[2][6].

Wykaz gatunków[7]
  • Etlingera albolutea A.D.Poulsen & Mood
  • Etlingera amomoides A.D.Poulsen & Mood
  • Etlingera angustifolia (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera apus-hang C.K.Lim
  • Etlingera araneosa (Baker) R.M.Sm.
  • Etlingera aurantia A.D.Poulsen
  • Etlingera australasica (R.M.Sm.) R.M.Sm.
  • Etlingera baculutea A.D.Poulsen & Ibrahim
  • Etlingera balikpapanensis A.D.Poulsen
  • Etlingera baramensis S.Sakai & Nagam.
  • Etlingera barioensis A.D.Poulsen
  • Etlingera belalongensis A.D.Poulsen
  • Etlingera brachychila (Ridl.) R.M.Sm.
  • Etlingera brevilabrum (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera bromeliopsis (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera burttii A.D.Poulsen
  • Etlingera calycina (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera caudiculata (Ridl.) R.M.Sm.
  • Etlingera cevuga (Seem.) R.M.Sm.
  • Etlingera coccinea (Blume) S.Sakai & Nagam.
  • Etlingera corneri Mood & Ibrahim
  • Etlingera corrugata A.D.Poulsen & Mood
  • Etlingera crispata C.K.Lim
  • Etlingera dalican (Elmer) A.D.Poulsen
  • Etlingera dekockii (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera densiuscula (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera dictyota A.D.Poulsen & A.L.Lamb
  • Etlingera diepenhorstii (Teijsm. & Binn.) R.M.Sm.
  • Etlingera elatior (Jack) R.M.Sm. – etlingera wyniosła
  • Etlingera facifera A.D.Poulsen
  • Etlingera fimbriobracteata (K.Schum.) R.M.Sm.
  • Etlingera foetens (Blume) R.M.Sm.
  • Etlingera fulgens (Ridl.) C.K.Lim
  • Etlingera goliathensis (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera gracilis (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera grandiflora (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera grandiligulata (K.Schum.) R.M.Sm.
  • Etlingera harmandii (Gagnep.) R.M.Sm.
  • Etlingera heliconiifolia (K.Schum.) A.D.Poulsen
  • Etlingera hemisphaerica (Blume) R.M.Sm.
  • Etlingera heyneana (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera insolita A.D.Poulsen
  • Etlingera inundata S.Sakai & Nagam.
  • Etlingera isip A.D.Poulsen
  • Etlingera kenyalang A.D.Poulsen & H.Chr.
  • Etlingera labellosa (K.Schum.) R.M.Sm.
  • Etlingera lagarophylla A.D.Poulsen
  • Etlingera latifolia (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera linguiformis (Roxb.) R.M.Sm.
  • Etlingera littoralis (J.König) Giseke
  • Etlingera loerzingii (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera longifolia (K.Schum.) A.D.Poulsen
  • Etlingera longipetala (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera longipetiolata (B.L.Burtt & R.M.Sm.) R.M.Sm.
  • Etlingera loroglossa (Gagnep.) R.M.Sm.
  • Etlingera maingayi (Baker) R.M.Sm.
  • Etlingera megalocheilos (Griff.) A.D.Poulsen
  • Etlingera metriocheilos (Griff.) R.M.Sm.
  • Etlingera minor (Ridl.) R.M.Sm.
  • Etlingera moluccana (K.Schum.) R.M.Sm.
  • Etlingera muluensis R.M.Sm.
  • Etlingera muriformis A.D.Poulsen
  • Etlingera nasuta (K.Schum.) R.M.Sm.
  • Etlingera newmanii S.Sakai & Nagam.
  • Etlingera otiolophos A.D.Poulsen
  • Etlingera palangkensis A.Takano & Nagam.
  • Etlingera pandanicarpa (Elmer) A.D.Poulsen
  • Etlingera pauciflora (Ridl.) R.M.Sm.
  • Etlingera pavieana (Pierre ex Gagnep.) R.M.Sm.
  • Etlingera peekelii (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera philippinensis (Ridl.) R.M.Sm.
  • Etlingera polyantha (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera polycarpa (K.Schum.) A.D.Poulsen
  • Etlingera pubescens (B.L.Burtt & R.M.Sm.) R.M.Sm.
  • Etlingera punicea (Roxb.) R.M.Sm.
  • Etlingera purpurea (Elmer) A.D.Poulsen
  • Etlingera pyramidosphaera (K.Schum.) R.M.Sm.
  • Etlingera rosamariae A.D.Poulsen & Gobilik
  • Etlingera rosea B.L.Burtt & R.M.Sm.
  • Etlingera rubromarginata A.D.Poulsen & Mood
  • Etlingera rubrostriata (Holttum) C.K.Lim
  • Etlingera sanguinea (Ridl.) R.M.Sm.
  • Etlingera sayapensis A.D.Poulsen & Ibrahim
  • Etlingera sericea (Ridl.) R.M.Sm.
  • Etlingera sessilanthera R.M.Sm.
  • Etlingera solaris (Blume) R.M.Sm.
  • Etlingera sorsogonensis (Elmer) A.D.Poulsen
  • Etlingera subterranea (Holttum) R.M.Sm.
  • Etlingera subulicalyx (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera sulfurea (R.Parker) R.M.Sm.
  • Etlingera triorgyalis (Baker) R.M.Sm.
  • Etlingera valida (K.Schum.) A.D.Poulsen
  • Etlingera velutina (Ridl.) R.M.Sm.
  • Etlingera venusta (Ridl.) R.M.Sm.
  • Etlingera versteegii (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera vestita (Valeton) R.M.Sm.
  • Etlingera walang (Blume) R.M.Sm.
  • Etlingera xanthoparyphe (K.Schum.) R.M.Sm.
  • Etlingera yunnanensis (T.L.Wu & S.J.Chen) R.M.Sm.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-01] (ang.).
  3. ↑ a b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-09-01].
  4. ↑ a b c d e Etlingera. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-09-01]. (ang.).
  5. ↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 443-444. ISBN 83-7079-778-4.
  6. ↑ Genus: Etlingera. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2013-09-01].
  7. ↑ Etlingera. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-01].