Figowiec pagodowy
![]() | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
figowiec pagodowy |
Nazwa systematyczna | |
Ficus religiosa L. Sp. pl. 2:1059. 1753 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
![]() |
Figowiec pagodowy (Ficus religiosa) – gatunek roślin z rodziny morwowatych (Moraceae). Pochodzi z tropikalnych obszarów Azji (Bangladesz, Indie, Nepal, Pakistan, Indochiny)[4].
Morfologia
Jest szybko rosnącym drzewem z korzeniami powietrznymi, może osiągnąć wysokość do 30 metrów. W porównaniu do innych gatunków figowca ma bardzo miękkie liście. Podobne są kształtem do liści topoli. Uprawiany jako roślina doniczkowa figowiec pagodowy jest wyjątkowo podatny na zarażenie przędziorkiem owocowcem. Pochodzi z Półwyspu Indyjskiego i Sri Lanki.
Znaczenie w hinduizmie
- W hinduizmie to drzewo jest symbolem wiedzy duchowej, wszechświata i trimurti[5]: korzeniom patronuje Brahma, pniowi Wisznu a gałęziom i liściom Śiwa[6].
- Literatura wedyjska uznaje to drzewo jako jadźńawrykszas, czyli za jeden z jedenastu gatunków drzew indyjskich, odpowiednich do wyrobu przyrządów stosowanych w trakcie ceremonii ogniowych jadźńa[7].
- Drzewo arasu (pipal) powiązane jest też z kultem Narajana, Dźanardany i pitrów[8]. Drzewa te są obiektami kultu i intencjonalnych okrążeń zwanych w hinduizmie aswattanarajanapradakszina przez pragnących potomstwa hindusów[9].
- Na trasie religijnej pielgrzymki hinduistycznej pańćakrośi wokół Varanasi, stare drzewo Ficus religiosa o znaczeniu kultowym znajduje się w obrębie murów świątyni Bhimaćandi Dewi w miejscowości Bhimachandi. Jest poświęcone bogowi Śiwie[10].
- Drzewo Ficus religiosa jest siedzibą bogini o imieniu Dasamata. W dni jej świąt kobiety miejskie, wiejskie jak i pochodzenia plemiennego gromadzą się przy takich drzewach, by odprawiać kolejno ceremonie pudźi[11]. Celem jest zapewnienie pomyślności mężowi i braciom a w dalszej kolejności całej rodzinie[12].
Znaczenie w buddyzmie
- Przedstawicielem tego gatunku jest święte drzewo buddyzmu: Drzewo Bodhi, pod którym Budda miał osiągnąć oświecenie.
- Nagardżuna tantryk, mistrz buddyzmu Diamentowej Drogi żyjący w VIII w n.e., wielbiąc przez 12 lat jakszini zamieszkującą drzewo figowca, zyskał objawienie wiedzy o alchemii i nieśmiertelności[13].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-19] (ang.).
- ↑ Ficus religiosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].
- ↑ Myśl ekologiczna w hinduizmie. Człowiek jako część stworzenia. W: Monika Tworuschka, Udo Tworuschka: Religie świata. Michał Dobrzański (tł.), Grzegorz Polak (uzup.). Wyd. 1. T. V: Hinduizm. Warszawa: Agora SA, 2009, s. 102, seria: Biblioteka Gazety Wyborczej. ISBN 978-83-7552-558-8. Cytat: figowca pagodowego (Ficus religiosa) zwanego pipal..
- ↑ Myśl ekologiczna w hinduizmie. Człowiek jako część stworzenia. W: Monika Tworuschka, Udo Tworuschka: Religie świata. Michał Dobrzański (tł.), Grzegorz Polak (uzup.). Wyd. 1. T. V: Hinduizm. Warszawa: Agora SA, 2009, s. 103, seria: Biblioteka Gazety Wyborczej. ISBN 978-83-7552-558-8. Cytat: figowca pagodowego (Ficus religiosa) zwanego pipal..
- ↑ Yajna implements. W: Sannyasi Gyanshruti, Sannyasi Srividyananda: Yajna. A Comperehensive Survey. Wyd. 1. Munger, Bihar, India: Yoga Publications Trust, 2006, s. 114. ISBN 81-86336-47-8. (ang.).
- ↑ The hypaethral temples. W: K.R Srinivasan: Temple of South India. Wyd. 9. New Delhi: National Book Trust, 2008, s. 9, seria: India – The Land and the People. ISBN 978-81-237-2251-1. (ang.).
- ↑ The hypaethral temples. W: K.R Srinivasan: Temple of South India. Wyd. 9. New Delhi: National Book Trust, 2008, s. 7, seria: India – The Land and the People. ISBN 978-81-237-2251-1. (ang.).
- ↑ I.8. Panchakroshi: Pilgrimage on Cosmic Route. W: Rana P.B. Singh, Pravin S. Rana: Banaras Region. A Spiritual & Curtular Guide. Wyd. 1. Varanasi: Indica Books, 2002, s. 169. ISBN 81-86569-24-3. Cytat: old holy fig trees (Ficus religiosa) associated with Shiva.
- ↑ Mateusz Wierciński: Religijne funkcje kobiet w społecznościach plemiennych Indii i w hinduizmie popularnym. W: Boginie, prządki, wiedźmy i tancerki. Wizerunki kobiety w kulturze Indii. Marzenna Jakubczak (red.). Wyd. 1. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2005, s. 83. ISBN 83-242-0485-7.
- ↑ Mateusz Wierciński: Religijne funkcje kobiet w społecznościach plemiennych Indii i w hinduizmie popularnym. W: Boginie, prządki, wiedźmy i tancerki. Wizerunki kobiety w kulturze Indii. Marzenna Jakubczak (red.). Wyd. 1. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych UNIVERSITAS, 2005, s. 84. ISBN 83-242-0485-7.
- ↑ Mircea Eliade Alchemia azjatycka, s.68
Identyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 491539
- Flora of China: 200006369
- Flora of North America: 200006369
- GBIF: 5361935
- identyfikator iNaturalist: 127514
- IPNI: 853563-1
- ITIS: 506545
- NCBI: 66387
- Plant Finder: 282754
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2812027
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:853563-1
- identyfikator Tropicos: 21301272
- USDA PLANTS: FIRE3
- CoL: 6HXXW