Fiodor Tołbuchin

Fiodor Tołbuchin
Фёдор Иванович Толбухин
Ilustracja
Marszałek Fiodor Tołbuchin
marszałek Związku Radzieckiego marszałek Związku Radzieckiego
Pełne imię i nazwisko

Fiodor Iwanowicz Tołbuchin

Data i miejsce urodzenia

4 czerwca?/16 czerwca 1894
Androniki, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

17 października 1949
Moskwa, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1914–1918 (Armia Imperium Rosyjskiego)
1918–1949 (Armia Czerwona)

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Czerwona

Stanowiska

dowódca: 57 i 68 Armii,
Frontu Południowego,
4 i 3 Frontu Ukraińskiego, Zakaukaskiego Okręgu Wojskowego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna domowa w Rosji:

wojna fińsko-radziecka
II wojna światowa:

Odznaczenia
Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego Bohater Ludowej Republiki Bułgarii
Order „Zwycięstwo”
Order LeninaOrder Lenina Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Czerwonego Sztandaru Order Suworowa I klasy (ZSRR) Order Suworowa I klasy (ZSRR) Order Kutuzowa I klasy (ZSRR) Order Czerwonej Gwiazdy Medal „Za obronę Stalingradu” Medal „Za zdobycie Budapesztu” Medal „Za zdobycie Wiednia” Medal „Za wyzwolenie Belgradu” Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal jubileuszowy „XX lat Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej” Medal jubileuszowy „30 lat Armii Radzieckiej i Floty” Medal „W upamiętnieniu 800-lecia Moskwy” Order Georgi Dimitrowa (Bułgaria) Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Bohatera Narodowego (Jugosławia) Order Zasługi WRL I Klasy (1949–1953)
Carskie:
Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława IV klasy (Imperium Rosyjskie)
Multimedia w Wikimedia Commons

Fiodor Iwanowicz Tołbuchin (ros. Фёдор Иванович Толбухин; ur. 4 czerwca?/16 czerwca 1894 we wsi Androniki, zm. 17 października 1949 w Moskwie) – oficer Armii Imperium Rosyjskiego, radziecki dowódca wojskowy, marszałek Związku Radzieckiego (1944), Bohater Związku Radzieckiego (1965, pośmiertnie), deputowany do Rady Najwyższej ZSRR 2. kadencji (1946–1949).

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się 16 czerwca 1894 we wsi Androniki w guberni jarosławskiej (ob. obwód jarosławski) w rodzinie chłopskiej. Ukończył szkołę parafialną i szkołę ziemską. W 1912 ukończył prywatną szkołę w Sankt Petersburgu i tam pracował jako księgowy.

I wojna światowa

Na początku I wojny światowej został powołany do wojska, służył jako motocyklista, a następnie został wysłany na naukę do szkoły chorążych. W 1915 został skierowany na Front Południowo-Zachodni, gdzie dowodził kompanią, a następnie batalionem. Za zasługi bojowe na froncie został odznaczony Orderem Świętej Anny i Orderem Świętego Stanisława.

Po rewolucji październikowej został wybrany na przewodniczącego pułkowego komitetu. Wojnę zakończył w randze sztabskapitana. W 1918 został zdemobilizowany.

Dwudziestolecie międzywojenne

Wkrótce wstąpił do Armii Czerwonej i służył jako tzw. wojenspec. Od sierpnia 1918 komendant Komisariatu Wojskowego.

W 1919 ukończył szkołę służby sztabowej i brał udział w wojnie domowej jako młodszy pomocnik szefa sztabu dywizji piechoty na Froncie Północnym i Froncie Zachodnim. W 1921 uczestniczył w tłumieniu powstania w Kronsztadzie, a następnie w działaniach zbrojnych przeciwko Finom i Karelom w Karelii.

W 1927 i 1930 ukończył kursy doskonalenia dowódców, a w 1934 ukończył Akademię Wojskową im. Michaiła Frunzego. Zajmował stanowisko szefa sztabu dywizji piechoty, a od czerwca 1934 szefa sztabu korpusu piechoty. Od września 1937 dowodził dywizją piechoty na Ukrainie. W od lipca 1938 do sierpnia 1941 był szefem sztabu Zakaukaskiego Okręgu Wojskowego.

Od 1938 członek partii komunistycznej WKP(b).

II wojna światowa

W czerwcu 1940, wraz z wprowadzeniem zmian stopni w Armii Czerwonej, przyznano mu stopień generała majora.

Od sierpnia do grudnia 1941 był szefem sztabu Frontu Zakaukaskiego, od grudnia 1941 do stycznia 1942 – szef sztabu Frontu Kaukaskiego, a od stycznia do marca 1942 – szef sztabu Frontu Krymskiego. W okresie maj – lipiec 1942 – zastępca dowódcy Stalingradzkiego Okręgu Wojskowego.

Od lipca 1942 do stycznia 1943 był dowódcą 57 Armii w bitwie stalingradzkiej, a od lutego 1943 do marca 1943 dowódcą 68 Armii na Froncie Północno-Zachodnim. Następnie szef sztabu wielu frontów i dowódca Frontu Południowego oraz 4 i 3 Frontu Ukraińskiego, które wkroczyły na Ukrainę, do Rumunii, Bułgarii, Węgier i Austrii.

Okres powojenny

Po wojnie był głównodowodzącym Południowej Grupy Wojsk na terytorium Rumunii i Bułgarii. Od 1947 dowódca Zakaukaskiego Okręgu Wojskowego. Deputowany Rady Najwyższej ZSRR 2. kadencji (1946–1949). Zmarł na zawał serca 17 października 1949, w wieku 55 lat. Jego ciało zostało skremowane, a urnę z prochami umieszczono pod murem kremlowskim na Placu Czerwonym w Moskwie.

Dekretem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 7 maja 1965, jako wybitny dowódca wojskowy ZSRR, marsz. Fiodor Iwanowicz Tołbuchin pośmiertnie otrzymał tytuł Bohatera Związku Radzieckiego.

Awanse

Odznaczenia

Bibliografia