Ford Motor Company

Ford Motor Company
Logo
Ilustracja
Ford World Headquarters w Dearborn, znany jako Szklany Dom
Państwo

 Stany Zjednoczone

Stan

 Michigan

Siedziba

Dearborn

Data założenia

1903[1]

Forma prawna

spółka akcyjna

Prezes

William Clay Ford Jr.

Dyrektor

Mark Fields

Zatrudnienie

186 tys. (2020)[2]

Giełda

NYSE: F

ISIN

US3453708600

Położenie na mapie Michigan
Mapa konturowa Michigan, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Ford Motor Company”
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Ford Motor Company”
Ziemia42°18′53″N 83°12′38″W/42,314722 -83,210556
Strona internetowa

Ford Motor Company – amerykański koncern i producent samochodów osobowych, sportowych, dostawczych i ciężarowych z siedzibą w Dearborn działający od 1903 roku.

Skrót

Henry Ford – założyciel koncernu
Ford Model T

Ford został założony 16 czerwca 1903 roku przez Henry’ego Forda w Detroit. Firma dysponowała własnymi lasami, kopalniami, hutami, transportem wodnym, lotniczym i kolejowym. W pewnym okresie fabryka w Dearborn zatrudniała około 100 tys. osób[3]. Obecnie jest to duży koncern branży motoryzacyjnej produkujący samochody osobowe, ciężarowe, autobusy, pojazdy i maszyny rolnicze, sprzęt informatyczny i inne wyroby. Koncern zatrudnia około 246 tys. pracowników (czerwiec 2008)[4]. Ford jest drugim co do wielkości producentem samochodów w USA i piątym pod względem wielkości na świecie. W 2015 roku z fabryk Forda wyjechało około 6 mln 635 tys. pojazdów[2].

Marki koncernu Ford

Obecnie

  • Ford – amerykańska marka powstała w 1903 roku,
  • Lincoln – amerykańska marka powstała w 1917 roku, należąca do Forda od 1922 roku.

Dawniej

Zlikwidowane

  • Continental – amerykańska marka istniejąca w latach 1952–1956,
  • Edsel – amerykańska marka istniejąca w latach 1957–1959,
  • Monarch – kanadyjska marka istniejąca w latach 1946–1961,
  • Meteor – kanadyjska marka istniejąca w latach 1949–1976,
  • Merkur – amerykańska marka istniejąca w latach 1985–1989,
  • Mercury – amerykańska marka istniejąca w latach 1939–2011,

Sprzedane

  • Th!nk Nordic – norweskie przedsiębiorstwo istniejące w latach 1991–2011, należące do Forda w latach 1999–2003.
  • Aston Martin – brytyjskie przedsiębiorstwo powstałe w 1913 roku, należące do Forda w latach 1994–2007.
  • Daimler – brytyjskie przedsiębiorstwo powstałe w 1896 roku, należące do Forda w latach 1989–2008.
  • Jaguar – brytyjskie przedsiębiorstwo powstałe w 1922 roku, należące do Forda w latach 1989–2008.
  • Land Rover – brytyjskie przedsiębiorstwo powstałe w 1948 roku, należące do Forda w latach 2000–2008.
  • Volvo – szwedzkie przedsiębiorstwo powstałe w 1927 roku, należące do Forda w latach 1999–2010.

Ford w Ameryce Północnej

Ford Mustang
Ford Crown Victoria
Ford Escort
Ford GT
Ford E-Series
Ford F-Series
Ford Fusion (USA)
Ford Escape

Przedsiębiorstwo Ford powstało w USA w 1903 roku. Założył je Henry Ford, twórca wyrobów masowej produkcji. Rok później otwarto pierwszą zagraniczną fabrykę w Kanadzie. Do dziś w tym kraju produkuje się amerykańskie modele Forda. W 1908 roku pojawił się Ford Model T. Dzięki zastosowaniu taśmy produkcyjnej, z roku na rok stawał się coraz tańszy, do tego stopnia, że średnio zarabiający ludzie mogli zacząć myśleć o jego zakupie. Do 1928 roku, kiedy zakończono jego produkcję, powstało w sumie ponad 15 milionów egzemplarzy tego modelu. Jego następcą był bardzo udany Ford Model A z roku 1927. Do 1931 roku wyprodukowano ponad 4,3 miliona sztuk. W latach trzydziestych nastąpił podział konstrukcji na osobowe i dostawcze, gdyż do tej pory wersje pick-up opierały się na podwoziach aut osobowych. Podczas II wojny światowej, w 1941 zakłady przestawiono w całości na produkcję wojskową: samochodów terenowych i ciężarowych, silników i samolotów. Wyprodukowano w nich m.in. 275 tysięcy terenowego modelu Ford GPW, będącego odpowiednikiem jeepa Willysa, oraz ponad 8500 bombowców B-24 Liberator[5].

Po zniesieniu zakazu produkcji cywilnych samochodów osobowych, już pod koniec 1945 roku wznowiono produkcję zmodyfikowanych modeli przedwojennych[5]. Koncern Forda należał po wojnie do tzw. „wielkiej trójki” amerykańskich koncernów samochodowych (Big Three). Podstawową marką koncernu był przystępny cenowo Ford, rywalizujący z Chevroletem o pierwsze miejsce na rynku (trzecim konkurującym producentem w tym segmencie był Plymouth)[6]. W 1949 roku sprzedaż osobowych Fordów na rynku amerykańskim przekroczyła milion[7]. Oprócz samochodów osobowych, w 1948 roku wprowadzono nową linię lekkich ciężarówek i pick-upów o oznaczeniu F, która stała się następnie najpopularniejszymi amerykańskimi lekkimi ciężarówkami[8]. Koncern Forda produkował także samochody pod innymi markami, przede wszystkim luksusowy Lincoln i średniej klasy Mercury[6]. W 1957 roku wprowadzono na rynek nową markę średniej klasy Edsel, która poniosła jednak spektakularną porażkę[9]. Całkowicie nowy model Forda, jako pierwszy nowocześnie stylizowany z „wielkiej trójki”, pojawił się w czerwcu 1948 roku, był to Ford DeLuxe/Custom[7]. W 1954 roku wprowadzono model sportowy Ford Thunderbird, rywalizujący z sukcesem z Chevroletem Corvette[10]. Do przełomowych konstrukcji należy zaliczyć również Forda Falcona z 1960 roku, będącego pierwszym kompaktowym samochodem amerykańskim po II wojnie światowej, oraz tani, sportowy model Ford Mustang z 1964 roku. Rewelacyjna sprzedaż niemal wszystkich modeli z tego okresu zmusiła przedsiębiorstwo do ograniczania produkcji, gdyż w razie opanowania ponad 60% rynku, urząd antymonopolowy nałożyłby ogromne kary. Tak więc w połowie lat sześćdziesiątych na niektóre modele Forda trzeba było czekać nawet po trzy miesiące.

Pod koniec lat siedemdziesiątych Ford planował wprowadzenie w USA nowego, europejskiego, kompaktowego modelu, Forda Escorta, który zadebiutował na starym kontynencie w 1980 roku. Jednak uznano, że nie spodoba się klientom i podjęto decyzję o stworzeniu nowego projektu nadwozia, opartego o podzespoły wersji europejskiej. Auto nie było urodziwe, lecz dzięki niskiej cenie sprzedawało się umiarkowanie. W latach dziewięćdziesiątych podjęto decyzję o ściślejszej współpracy z filią w Niemczech. W ten sposób Ford Mondeo pierwszej generacji był produkowany i sprzedawany w Stanach Zjednoczonych pod nazwą Ford Contour, a Ford Focus nawet pod tą samą nazwą.

Najpopularniejszym modelem osobowym w ostatnich latach był Ford Taurus, zastąpiony w 2005 roku nowym modelem Five Hundred. Jednak najpopularniejszym samochodem w USA jest pick-up, Ford serii F.

Według badania waszyngtońskiej organizacji Good Jobs First koncern Ford Motor Company otrzymał ok. 2,5 mld dolarów dotacji z programów federalnych i stanowych w okresie 2010-2013 – co uplasowało go wśród 10 najbardziej dotowanych firm w USA[11].

Obecnie produkowane

SUV-y i crossovery

Samochody terenowe

Samochody elektryczne

Pickupy

Samochody sportowe

Samochody dostawcze

Historyczne


Ford w Europie

 Osobne artykuły: Ford of Britain i Ford-Werke.
Ford Anglia
Ford Granada
Ford Scorpio
Ford Escort
Ford Focus
Ford Fusion
Ford Mondeo
Ford B-Max
Ford Puma
Ford Mustang Mach-E

W 1911 roku powstała pierwsza fabryka Forda w Europie. Na jej lokalizację wybrano miasto Manchester w Anglii. Początkowo produkowano w niej Forda Model T. W późniejszych latach były to konstrukcje brytyjskie, jak Ford Prefect, Anglia, Popular, Cortina, czy Consul.

W 1925 roku otwarto nowe zakłady w Niemczech. Przed wojną produkowano tam takie modele jak Köln, Rheinland, czy Eifel. W 1931 roku powstała fabryka w Kolonii. W 1939 roku Niemcy zmienili nazwę zakładów na Ford-Werke. W latach 1941–1945 w tych fabrykach, pracujących na potrzeby wojny, zatrudniani byli pracownicy przymusowi. Po wojnie, w 1952 roku, pojawił się Ford Taunus.

Ford posiadał również zakład produkcyjny we Francji, zwany Ford S.A.F., gdzie powstawały modele Comète, Vedette i Versailles. Fabryka została sprzedana w połowie lat pięćdziesiątych przedsiębiorstwu Simca, które kontynuowała produkcję modelu Versailles, pod nazwą Simca Vedette.

W latach sześćdziesiątych nastąpiło zacieśnienie współpracy pomiędzy obydwiema filiami, niemiecką i brytyjską. Zaczęto produkować te same modele, czasem różniące się stosowanymi silnikami, jak Capri. Z czasem zakłady brytyjskie zaczęły tracić na znaczeniu, tak, że dzisiaj europejskie biura konstrukcyjne znajdują się w Niemczech.

W latach osiemdziesiątych postawiono na nadwozia typu hatchback. W takich wersjach nadwoziowych debiutowały Ford Escort, Sierra i Scorpio. Kłopoty jakościowe, jakie miał głównie model Sierra i niską popularność Escorta IV generacji przełamał na dobre dopiero model Focus.

Obecnie produkowane

Samochody osobowe

SUV-y i crossovery

Samochody terenowe

Samochody elektryczne

Kombivany i vany

Pickupy

Samochody sportowe

Samochody dostawcze

Historyczne


Ford w Chinach

Ford Transit
Ford Mondeo
Ford Escort
Ford Taurus
Ford Focus Sedan
Ford Edge Plus

W kwietniu 2001 roku Ford postanowił wkroczyć na coraz popularniejszy wśród zachodnich producentów rynek chiński, razem z Mazdą zawierając współpracę z lokalnym przedsiębiorstwem motoryzacyjnym Changan, w wyniku czego powstała spółka typu joint venture o nazwie Changan Ford Mazda. W kolejnych latach w Chinach ruszyła produkcja przeznaczonych na lokalny rynek samochodów znanych zarówno z europejskiej, jak i amerykańskiej oferty Forda. W 2012 roku spółka podzieliła się na dwie niezależne joint-venture Forda oraz Mazdy[12]. W kolejnych latach oferta była systematycznie poszerzana o konstrukcje specjalnie zmodyfikowane na potrzeby wewnętrznego rynku, a następnie opracowane z wyłącznym uwzględnieniem rynku Chin – jak modele Escort i Taurus z 2016 roku, a także Territory z 2018 roku.

Obecnie produkowane

Samochody osobowe

SUV-y i crossovery

Samochody terenowe

Samochody elektryczne

Vany

Pickupy

Samochody portowe

Samochody dostawcze

Historyczne


Ford w Australii

Ford Laser
Ford Telstar
Ford LTD
Ford Falcon
Ford Territory

Filia Forda na kontynencie australijskim powstała w 1925 roku. Produkcja obejmowała początkowo amerykańskie, a później europejskie modele Fordów. Obecnie mniejsze modele są importowane z Europy, duże terenowe z USA. Typowo australijską konstrukcją jest obecnie produkowany model Falcon (od 1972 roku niemający już nic wspólnego z amerykańskim Falconem), wyposażony obecnie w duże silniki R6 i V8. Na jego bazie powstał luksusowy Ford Fairlane, oraz pick-up Ute (od ang. utility – użytkowy).

Australijski oddział Forda, po ogłoszeniu tej decyzji jesienią 2013 roku, został trwale zamknięty wraz z likwidacją ostatniej farbyki producenta pod Melbourne w 2017 roku. Od tego czasu wszystkie modele Forda są importowane spoza Australii[13].

Obecnie produkowane

SUV-y i crossovery

Pickupy

Samochody sportowe

Samochody dostawcze

Historyczne


Ford w Południowej Afryce

Ford Zephyr
Ford Tonic
Ford P100
Ford Ranchero
Ford Bantam
Ford Ikon

Ford rozpoczął swoją działalność w Południowej Afryce w pierwszych latach XX wieku, rozpoczynając eksport Modelu A z amerykańskich zakładów marki[14]. W kolejnych latach sieć dealerska była sukcesywnie poszerzana, a przełomowym momentem okazało się otwarcie pierwszej fabryki Forda w Port Elizabeth w 1924 roku. Przez kolejne 60 lat zajmowała się ona wytwarzaniem różnych modeli w ramach lokanego oddziału Ford South Africa[15]. Zmieniło się to w 1985 roku, kiedy to lokalne przedsiębiorstwo Sigma połączyło się z południowoafrykańskim oddziałem Forda tworząc spółkę South African Motor Corporation, w skrócie Samcor. W kolejnych latach zajmowała się ona lokalną produkcją modeli Forda, a także Mazdy i Mitsubishi[16].

Południowoafrykańska oferta Forda była uzupełniana także przez modele zapożyczane lub importowane z australijskiego portfolio, jak m.in. pickup Ranchero będący lokalną wersją modelu Falcon Ute, a także osobowy model Falcon. W 1998 roku spółka Samcor została zlikwidowana i w całości przejęta przez Forda. Od tego czasu, oferta producenta stanowi mieszankę modeli z rynku europejskiego, australijskiego i indyjskiego.

Obecnie produkowane

SUV-y

Kombivany i vany

Pickupy

Samochody sportowe

Samochody dostawcze

Historyczne


Ford w Ameryce Południowej

Ford Versailles
Ford EcoSport
Ford Ka
Ford Fiesta

W Ameryce Południowej fabryki Forda znajdują się w Argentynie i Brazylii. W roku 1986 powstała spółka Autolatina (Ford 49%, Volkswagen 51%), rozwiązana w 1995 roku. W przypadku Argentyny, w 1916 roku Ford rozpoczął montaż modelu T. Jednym z najdłużej produkowanych w Argentynie modeli był jednak amerykański Ford Falcon produkowany tu od 1962 do 1992 roku. Wraz z zakończeniem produkcji Escorta, fabryka podjęła produkcję modelu Focus. Z kolei w przypadku Brazylii,w 1919 roku rozpoczęto montaż modelu T, później również modelu A. W latach 1930–1968 produkowano tylko samochody ciężarowe. W styczniu 2021 roku fabryka Forda w Brazylii została zamknięta po 100 latach operacji w tym kraju[17], redukując w obszernym zakresie gamę modelową i przechodząc wyłącznie do importu modeli w ofercie.

Obecnie produkowane

SUV-y i crossovery

Pickupy

Samochody sportowe

Historyczne


Ford w Azji

Ford Ikon
Ford Figo Aspire
Ford Freestyle

Indie

Przed II wojną światową montowano tu samochody z amerykańskich części. W 1999 roku otwarto nową fabrykę koło miasta Ćennaj. Produkowano tutaj m.in. model Ikon, będący wersją sedan modelu Fiesta. Przez pierwsze dwie dekady XXI wieku indyjski oddział Forda koncentrował się na wytwarzaniu wariacji na temat miejskiego modelu Figo oraz różnego rodzaju SUV-ów. We wrześniu 2021 roku, bez wcześniejszych zapowiedzi, Ford zapowiedział zamknięcie wszystkich operacji w Indiach po postępujących stratach i malejącym udziale w rynku, włącznie z zakończeniem produkcji wszystkich wytwarzanych tu pojazdów[18] w dwóch etapach. Na koniec roku 2021 wytyczono koniec produkcji modeli Figo, Figo Aspire i Freestyle, z kolei na połowę 2022 roku - także SUV-ów EcoSport i Endeavour[19].

Historyczne

Tajwan

Ford Pronto
Ford Activa
Ford I-Max
Ford Focus

W 1972 roku powstała tajwańsko-amerykańska spółka typu joint venture o nazwie Ford Lio Ho Motor, która stała się lokalnym oddziałem Forda. Przez kolejne lata, aż do przełomu lat 10. i 20. XXI wieku, Fordy na Tajwanie były głównie lokalnymi odmianami modeli Mazdy. Po 2007 roku porzucono tę politykę na rzecz importu modeli z Chin kontynentalnych.

Obecnie produkowane

Samochody osobowe
SUV-y i crossovery
Kombivany i vany
Samochody sportowe
Pickupy

Historyczne

Japonia

Ford Festiva Beta
Ford Telstar
Ford Freda

Ford po raz pierwszy otworzył oddział w Japonii w 1925 roku, działając tam przez kolejne dwie dekady aż do 1941 roku. Producent podjął wówczas decyzję o wycofaniu się z tego kraju. Ford powrócił do Japonii w 1975 roku, z końcem lat 90. przyjmując specyficzną formę działalności. Przez kolejną dekadę większość modeli było bliźniaczymi odmianami Mazdy, produkowanymi lokalnie[20]. W 2003 roku zmieniono tę zasadę, przechodząc na importowane modele m.in. z Tajwanu i Stanów Zjednoczonych. W 2016 roku Ford podjął decyzję o wycofaniu się z Japonii z powodu nikłej sprzedaży, trwale zamykając wszystkie salony i lokalne przedstawicielstwo[21].

Historyczne

Inne rynki

W Tajlandii Ford obecny był w latach 1960–1973. Następnie w 1995 roku powstała spółka Auto Alliance, w której głównymi udziałowcami są Ford (48%) i Mazda (45%). Produkuje ona samochody Ford Ranger, Everest – będący jego wersją terenową (nadwozie zamknięte, pięciodrzwiowe) – oraz pick-up Mazdę serii B, będącą podstawą dla modelu Ranger.


Modele koncepcyjne

Ford Mustang Concept
Ford Evos
  • Ford Mustang I (1962)
  • Ford GT90 (1995)
  • Ford Saetta (1996)
  • Ford IndiGo (1996)
  • Ford 021c (1999)
  • Ford EX (2001)
  • Ford Forty Nine (2001)
  • Ford Thunderbird (2001)
  • Ford Model U (2003)
  • Ford Mustang Concept (2003)
  • Ford Visos (2003)
  • Ford MA (2003)
  • Ford 427 (2003)
  • Ford Bronco Concept (2004)
  • Ford Sport Trac Adrenaline (2005)
  • Ford Iosis (2005)
  • Ford SYNus (2005)
  • Ford GTX1 Roadster (2005)
  • Ford Super Chief (2006)
  • Ford Reflex (2006)
  • Ford Escort MK-1 Benchmark (2007)
  • Ford Interceptor (2007)
  • Ford Verve (2007)
  • Ford Airstream (2007)
  • Ford Explorer America (2008)
  • Ford iosis MAX (2009)
  • Ford Start (2010)
  • Ford Vertrek (2011)
  • Ford GT-V (2011)
  • Ford Cobra Snakehead (2011)
  • Ford Focus Coupé (2011)
  • Ford Punk (2012)
  • Ford Evos (2012)
  • Ford Atlas (2013)


Fabryki Forda

Obecne

Dawne

Ameryka Północna

 Stany Zjednoczone

 Kanada

 Meksyk

Europa

 Wielka Brytania

 Holandia

 Irlandia

 Niemcy

 Portugalia

 Belgia

Azja

 Malezja

 Filipiny

Australia i Oceania

 Australia

  • Sydney (1994)
  • Norlane (2016)
  • Campbellfield (2016)

 Nowa Zelandia

Ameryka Południowa

 Brazylia

Przypisy

  1. Charles K. Hyde, National Historic Landmark Nomination – Ford Piquette Avenue Plant (PDF), National Park Service, s. 11 [dostęp 2021-05-30] [zarchiwizowane z adresu 2017-02-22] (ang.).
  2. a b Ford Motor Company 2020 Annual Report (Form 10-K) [dostęp 2021-05-30] (ang.).
  3. Adam Leszczyński: Fortlandia w Amazonii, Alehistoria, 27 sierpnia 2012, s. 15, dod. do Gazety Wyborczej.
  4. Tysiące pójdą na bruk, „Rzeczpospolita”, B9, 13 listopada 2008.
  5. a b Flory 2008 ↓, s. 39–40.
  6. a b Flory 2008 ↓, s. 11.
  7. a b Flory 2008 ↓, s. 210–211.
  8. Flory 2008 ↓, s. 126.
  9. Flory 2008 ↓, s. 887–888.
  10. Flory 2008 ↓, s. 648.
  11. Philip Mattera: Subsidizing the Corporate One Percent: Subsidy Tracker 2.0 Reveals Big-Business Dominance of State and Local Development Incentives. Good Jobs First, Waszyngton, USA, luty 2014. s. 5. [dostęp 2014-03-18]. (ang.).
  12. Restructure of Changan Ford Mazda Automobile Approved. [dostęp 2020-01-17]. (ang.).
  13. Ford Australia ceases production: Timeline of the company’s decades-long history in the country. [dostęp 2019-10-21]. (ang.).
  14. Welcome To SA Classic. [dostęp 2020-04-05]. (ang.).
  15. Ford Model T History 1908-1926. [dostęp 2020-04-05]. (ang.).
  16. Ford And Its History In South Africa. [dostęp 2020-04-05]. (ang.).
  17. Ford to cease manufacturing in Brazil after more than 100 years. [dostęp 2021-09-09]. (ang.).
  18. Ford to stop making cars in India. [dostęp 2021-09-09]. (ang.).
  19. Ford сворачивает производство автомобилей еще в одной стране. [dostęp 2021-09-09]. (ros.).
  20. FORD JAPAN. [dostęp 2020-02-06]. (ang.).
  21. Ford pulls out of Japan and Indonesia. [dostęp 2020-02-06]. (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne