Gdy rozum śpi, budzą się demony

Kiedy rozum śpi, budzą się potwory
Ilustracja
Autor

Francisco Goya

Data powstania

1797–1798

Medium

akwaforta

Wymiary

21,5 × 15 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Museo del Grabado de Goya

Kiedy rozum śpi, budzą się potwory[1] lub Gdy rozum śpi, budzą się demony, Kiedy rozum śpi, budzą się upiory (hiszp. El sueño de la razón produce monstruos) – rycina hiszpańskiego malarza Francisca Goi wykonana techniką akwaforty między 1797 a 1798 rokiem. Jest najbardziej znaną grafiką z cyklu Kaprysy (hiszp. Los Caprichos).

Rycina przedstawia autoportret artysty. Jego głowa spoczywa na biurku, na którym leżą porzucona kartka i pióro. Jest on atakowany przez upiory (m.in. nietoperze i sowy). Na biurku widoczny jest napisany po hiszpańsku tytuł ryciny. Rycina odnosi się do wad ówczesnego społeczeństwa hiszpańskiego. Inną interpretacją jest przedstawienie nieprzewidywalnej wyobraźni samego artysty, którą można podziwiać w tematyce jego obrazów.

W 1803 roku podarował niesprzedane egzemplarze (240 odbitek) i matryce królowi Karolowi IV z obawy przed zarekwirowaniem i zniszczeniem ich przez Inkwizycję. W zamian otrzymał dożywotnią pensję w wysokości 12 000 reali rocznie dla swojego syna Javiera[2].

Szkice przygotowawcze (1797)

Przypisy

  1. Henryk Markiewicz, Andrzej Romanowski: Skrzydlate słowa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1990, s. 244. ISBN 83-06-01141-4.
  2. Rose Marie Hagen, Rainer Hagen: Francisco Goya. Warszawa: Taschen, 2003, s. 31-39. ISBN 83-89192-40-3.

Bibliografia