Heterogeomys

Heterogeomys
Merriam, 1895[1]
Ilustracja
Taltuza szorstka (H. hispidus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

bobrokształtne

Rodzina

gofferowate

Podrodzina

Geomyinae

Plemię

Geomyini

Rodzaj

Heterogeomys

Typ nomenklatoryczny

Geomys hispidus Le Conte, 1852

Synonimy
  • Macrogeomys Merriam, 1895[1]
Podrodzaje i gatunki

2 podrodzaje i 9 gatunków (w tym 2 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Heterogeomys – rodzaj ssaków z podrodziny Geomyinae w obrębie rodziny gofferowatych (Geomyidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Meksyku, Belize, Gwatemali, Hondurasie, Nikaragui, Kostaryce, Panamie i Kolumbii[2][3].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 180–290 mm, długość ogona 75–140 mm; masa ciała 220–915 g; samce są zazwyczaj większe i cięższe od samic[2][4].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1895 roku amerykański zoolog Clinton Hart Merriam w artykule poświęconym rewizji taksonomicznej gofferowatych, z wyłączeniem gatunku Thomomys, opublikowanym w czasopiśmie North American Fauna[1]. Gatunkiem typowym jest (oryginalne oznaczenie) taltuza szorstka (H. hispidus).

Etymologia

  • Heterogeomys: gr. ἑτερος heteros ‘różny’; rodzaj Geomys Rafinesque, 1817 (goffer)[5].
  • Macrogeomys: gr. μακρος makros ‘długi’; rodzaj Geomys Rafinesque, 1817 (goffer)[6]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Geomys heterodus W. Peters, 1865.

Podział systematyczny

Takson w niektórych ujęciach systematycznych traktowany był jako podrodzaj w obrębie Orthogeomys[3], ale został podniesiony ponownie do rangi rodzaju w 2016 roku[7]. Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach[8][4][9][10]:

Podrodzaj Grafika Gatunek Autor i rok opisu Nazwa zwyczajowa[10] Podgatunki[2][9][4] Rozmieszczenie geograficzne[2][9][4] Podstawowe wymiary[2][4][a] Status
IUCN[11][12]
Heterogeomys
Heterogeomys hispidus (Le Conte, 1852) taltuza szorstka 12 podgatunków wschodni i południowy Meksyk (od południowo-środkowego Tamaulipas) na południe do Belize, Gwatemali i północno-zachodniego Homdurasu DC: 21–27 cm
DO: 7,5–9 cm
MC: 450–600 g 		 LC 
Heterogeomys Heterogeomys lanius D.G. Elliot, 1905 taltuza wielka gatunek monotypowy Meksyk (zachodnio-środkowe Veracruz (znany tylko z dwóch miejsc)) DC: 25–29 cm
DO: 9–9,5 cm
MC: 850–900 g 		 CR 
Macrogeomys Heterogeomys cavator (Bangs, 1902) taltuza górska 3 podgatunki wschodnia Kostaryka i zachodnia Panama DC: 22–27 cm
DO: 11–13 cm
MC: 500–910 g 		 LC 
Macrogeomys Heterogeomys dariensis (A.E. Goldman, 1912) taltuza panamska 2 podgatunki wschodnia Panama (Darién i północno-zachodnia Kolumbia (Chocó) DC: 21–28 cm
DO: 12–14 cm
MC: 450–850 g 		 LC 
Macrogeomys Heterogeomys cherriei (J.A. Allen, 1893) taltuza kostarykańska 4 podgatunki północno-środkowy Honduras, Nikaragua oraz północna i wschodnia Kostaryka (w tym części półwyspu Nicoya) DC: 18–25 cm
DO: 8–10,5 cm
MC: 220–510 g 		 LC 
Macrogeomys Heterogeomys heterodus (W. Peters, 1865) taltuza zmienna [3 podgatunki Kostaryka (centralne wyżyny w prowincjach Alajuela, San José i Cartago) DC: 22–27 cm
DO: 8,5–11,5 cm
MC: 400–915 g 		 LC 
Macrogeomys Heterogeomys underwoodi (Osgood, 1931) taltuza pacyficzna gatunek monotypowy wybrzeże Oceanu Spokojnego w Kostaryce i sąsiadującej południowo-zachodniej Panamie (Chiriquí) DC: 18–21 cm
DO: 8,5–10,5 cm
MC: 230–330 g 		 LC 

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski,  CR  – gatunek krytycznie zagrożony.

Opisano również gatunki wymarłe[13]:

Uwagi

  1. ↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

  1. ↑ a b c C.H. Merriam. Revision of the pocket gophers, family Geomyidæ, exclusive of the species of Thomomys. „North American Fauna”. 8, s. 23, 1895. (ang.). 
  2. ↑ a b c d e M. Hafner: Family Geomyidae (Pocket Gophers). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher Jr. & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 263–266. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  3. ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Orthogeomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-27].
  4. ↑ a b c d e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 201. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
  5. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 323.
  6. ↑ Palmer 1904 ↓, s. 392.
  7. ↑ T.A. Spradling, J.W. Demastes, D.J. Hafner, P.L. Milbach, F.A. Cervantes & M.S. Hafner. Systematic revision of the pocket gopher genus Orthogeomys. „Journal of Mammalogy”. 97 (2), s. 405-423, 2016. DOI: 10.1093/jmammal/gyv185. (ang.). 
  8. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-19]. (ang.).
  9. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 310. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  10. ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 223–224. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  11. ↑ Taxonomy: Heterogeomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-19]. (ang.).
  12. ↑ Taxonomy: Orthogeomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-19]. (ang.).
  13. ↑ J.S. Zijlstra: Heterogeomys. Hesperomys project. [dostęp 2023-01-27]. (ang.).
  14. ↑ R.J. Russell Jr.. Pleistocene pocket gophers from San Josecito Cave, Nuevo León, México. „University of Kansas Publications, Museum of Natural History”. 9 (21), s. 544, 1960. (ang.). 
  15. ↑ K.T. Wilkins. Evolutionary trends in Florida Pleistocene pocket gophers (genus Geomys), with description of a new species. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 3 (3), s. 174, 1984. DOI: 10.1080/02724634.1984.10011971. (ang.). 

Bibliografia