Isa Munajew
generał brygady | |
Data i miejsce urodzenia |
20 grudnia 1965 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
1 lutego 2015 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1983–1985 |
Siły zbrojne |
Armia Radziecka |
Stanowiska |
dowódca: 1. szturmowego batalionu im. Łemi Munajewa, południowo-zachodniego sektora obrony Sił Zbrojnych CzRI i batalionu im. Dżochara Dudajewa (2014–2015), komendant Groznego (1999–2000) |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Isa Achjadowicz Munajew (czecz. Iиса Ахьядий Мунаев, ros. Иса Ахьядович Мунаев; ur. 20 grudnia 1965 w Jandi, zm. 1 lutego 2015 w Debalcewie) – czeczeński dowódca wojskowy, uczestnik I i II wojny czeczeńskiej po stronie Czeczeńskiej Republiki Iczkerii. Dowódca ochotniczego batalionu im. Dżochara Dudajewa w wojnie w Donbasie.
Życiorys
Isa Munajew urodził się 20 grudnia 1965 roku w miejscowości Jandi w rejonie aczchoj-martanowskim w Czeczeńsko-Inguskiej ASRR[a][1].
W latach 1983–1985 odbywał obowiązkową służbę wojskową w Armii Radzieckiej. Podczas I wojny czeczeńskiej był dowódcą 1. szturmowego batalionu im. Łemi Munajewa[1]. Brał udział w pierwszej bitwie o Grozny[2]. Po zakończeniu wojny był komendantem milicji rejonu zawodskiego w Groznym[1].
W II wojnie czeczeńskiej został wyznaczony przez prezydenta Czeczeńskiej Republiki Iczkerii, Asłana Maschadowa, na komendanta Groznego (1999–2000)[1][3][4]. Zasłynął ze stosowania taktyki partyzantki miejskiej[2]. 4 października 2000 roku Konstantin Makiejew, asystent rzecznika rosyjskiego rządu Siergieja Jastrżembskiego, poinformował o zabiciu dzień wcześniej Munajewa[b][2]. Miał on rzekomo wraz z grupą bojowników usiłować wysadzić wojskową ciężarówkę[6] lub samochód milicyjny[7].
Po zajęciu Groznego przez rosyjską armię wycofał się w góry i został dowódcą frontu południowo-zachodniego[8]. Z Czeczenii wyjechał, gdy został ciężko ranny[c]. Był leczony w Gruzji, a następnie w tureckim Stambule[9]. Od 2009 roku mieszkał w Danii, gdzie razem z rodziną otrzymał azyl polityczny i obywatelstwo[2]. W tym czasie założył organizację „Wolny Kaukaz”[1].
Po Euromajdanie i rewolucji na Ukrainie ruch „Wolny Kaukaz” wsparł nowe władze w Kijowie. W marcu 2014 roku został utworzony batalion im. Dżochara Dudajewa, na którego czele stanął Isa Munajew[1][10].
4 grudnia 2014 roku w Groznym doszło do ataku przeprowadzonego przez bojowników Emiratu Kaukaskiego. Przywódca Republiki Czeczenii, Ramzan Kadyrow zarządził zatrzymanie i przekazanie do Czeczenii trzech posłów Rady Najwyższej Ukrainy, którzy poparli atak, Jurija Berezę, Andrija Łewusa i Ihora Mosijczuka[11]. Kadyrow nakazał sprowadzić do Czeczenii także Isę Munajewa, którego nazwał przestępcą[1].
1 lutego 2015 roku dowódca Batalionu „Donbas”, Semen Semenczenko, podał informację o śmierci Munajewa w bitwie o Debalcewo[1]. Przeciwny Munajewowi Ramzan Kadyrow napisał, że jego zabójstwo zostało zorganizowane przez Aminę Okujewą i Adama Osmajewa na zlecenie Służby Bezpieczeństwa Ukrainy oraz Centralnej Agencji Wywiadowczej Stanów Zjednoczonych. Przywódca Czeczenii nazwał Munajewa „pijakiem niezdolnym do walki”[1].
Według uczestników bitwy batalion im. Dżochara Dudajewa dokonywał działań polegających na szybkim ataku, a następnie wycofaniu się z pola. Taktyka ta była stosowana wcześniej podczas wojen czeczeńskich[12]. Po wycofaniu się separatyści dokonali ostrzału pozycji ukraińskich za pomocą moździerza. Odłamki raniły śmiertelnie Munajewa w szyję, wątrobę i serce. Ciało zostało ukryte do czasu zakończenia walk[12].
Zgodnie z życzeniem Isa Munajew został pochowany na Ukrainie, w mieście Dniepr[8][13]. Pogrzeb miał miejsce 8 lutego. Na prośbę krewnych odbył się w wąskim gronie osób i zgodnie z muzułmańskimi obrzędami[12][14].
10 lutego 2015 roku posłowie Samopomocy złożyli wniosek do Rady Miasta Kijowa o przemianowanie Prospektu Powitrofłotskiego na Prospekt Isy Munajewa. Przy ulicy tej znajdowała się ambasada Federacji Rosyjskiej na Ukrainie[14]. 19 maja 2016 roku władze obwodu dniepropetrowskiego zdecydowały o przemianowaniu ulicy Krasnodońskiej w Dnieprze na ulicę Isy Munajewa[8].
Poglądy
Isa Munajew w czerwcu 2014 roku oskarżył Rosję o dokonanie ludobójstwa Czeczenów w czasie dwóch wojen czeczeńskich[1]. W odpowiedzi na to Ramzan Kadyrow wyraził gotowość wysłania do Donbasu czeczeńskich ochotników mających go zlikwidować[9]. W październiku 2014 roku przyznał, że przybył na Ukrainę w celu jej obrony przed „wrogiem, kremlowską Rosją”[15]. Stwierdził też, że spłaca dług za udzieloną w poprzednich latach pomoc Czeczeńskiej Republice Iczkerii przez Ukraińców[9][16]. Dostrzegł pewne podobieństwa między sytuacją na Ukrainie w 2014 roku i w Czeczenii w 1994 roku[17]. Zdecydowanie potępił działania „kadyrowców” uznając ich za zdrajców[16]. Według Aminy Okujewej Munajew zamierzał złożyć wniosek o uzyskanie obywatelstwa ukraińskiego[14].
Munajew powiedział o sobie, że jest osobistym wrogiem Władimira Putina[15]. Batalion im. Dżochara Dudajewa uznał za walczący o Czeczeńską Republikę Iczkerii i Ukrainę, odcinając się od fundamentalizmu islamskiego[18]. 23 października 2014 roku na konferencji prasowej poparł kandydaturę Aminy Okujewej do Rady Najwyższej Ukrainy[1]. Według Majrbeka Waczagajewa Munajew był poważnym i surowym człowiekiem, który nie lubił żartować[9].
Nagrody
- Order Honoru Narodu[8]
- Bohater Narodu[8]
- Obrońca Ojczyzny[8]
- Obrońca miasta Groznego[8]
- Order „Narodowy Bohater Ukrainy” (4 czerwca 2015; pośmiertnie)[8]
Uwagi
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l Мунаев Иса Ахьядович. kavkaz-uzel.eu, 2015-02-03. [dostęp 2023-10-22]. (ros.).
- ↑ a b c d e Daria Łaptijowa: На Майдане пройдет панихида по «бригадному генералу Ичкерии» Исе Мунаеву. lenta.ru, 2015-02-05. [dostęp 2023-10-22]. (ros.).
- ↑ a b Marcin Mamon: Isa Munayev’s War. The Final Days of a Chechen Commander Fighting in Ukraine. The Intercept, 2015-02-27. [dostęp 2023-10-22]. (ang.).
- ↑ a b c Andrzej Łomanowski: Śmierć na trzeciej wojnie. Rzeczpospolita, 2015-02-03. [dostęp 2023-10-22].
- ↑ Уничтоженные чеченские боевики. Справка. RIA Nowosti, 2005-03-09. [dostęp 2023-10-22]. (ros.).
- ↑ Jurij Bagrow: Kremlin Says Chechen Rebel Commander Killed. The Moscow Times, 2000-10-04. [dostęp 2023-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)]. (ang.).
- ↑ В Грозном уничтожен полевой командир Иса Мунаев. lenta.ru, 2000-10-03. [dostęp 2023-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-25)]. (ros.).
- ↑ a b c d e f g h Книга пам'яті загиблих. Мунаєв Іса Ах'ядович. memorybook.org.ua. [dostęp 2023-10-22]. (ukr.).
- ↑ a b c d Lubow Cziżowa: Смерть "личного врага Путина". Radio Swoboda, 2015-02-05. [dostęp 2023-10-22]. (ros.).
- ↑ Пресс-релиз Президиума ОПД "Свободный Кавказ". freecaucasus.eu, 2014-04-05. [dostęp 2023-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-09)]. (ros.).
- ↑ Aleksiej Drobotow: Рамзан Кадыров приказал доставить к нему депутатов Верховной рады Украины, поддержавших боевиков в Грозном. Komsomolskaja prawda, 2014-12-06. [dostęp 2023-10-22]. (ros.).
- ↑ a b c Друзья Исы Мунаева рассказали, как чеченский генерал погиб в бою на Донбассе. obozrevatel.com, 2015-02-09. [dostęp 2023-10-22]. (ros.).
- ↑ Иса Мунаев просил похоронить его в Украине. vremya.eu, 2015-02-07. [dostęp 2023-10-22]. (ros.).
- ↑ a b c Завтра в Днепропетровске состоится похорон Исы Мунаева. arab.com.ua, 2015-02-07. [dostęp 2023-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-20)]. (ros.).
- ↑ a b В боях за Донбасс погиб шайтан-генерал Ичкерии Иса Мунаев. centrasia.ru, 2015-02-02. [dostęp 2023-10-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-25)]. (ros.).
- ↑ a b Czeczeńskie bataliony walczą na Ukrainie. Wspierają obie strony konfliktu. Dziennik.pl, 2014-12-12. [dostęp 2023-10-22].
- ↑ W walkach o Debalcewe zginał Isa Munajew. Dowodził obroną Groznego. TVP Info, 2015-02-02. [dostęp 2023-10-22].
- ↑ Isa Munajew nie żyje. Czeczen zginął pod Debalcewem. TVN24.pl, 2015-02-02. [dostęp 2023-10-22].