Język jaćwiński

Jaćwiński
Obszar

Jaćwież

Liczba mówiących

język wymarły

Klasyfikacja genetyczna
Kody języka
ISO 639-2 bat
ISO 639-3 xsv
IETF xsv
Glottolog brak
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język jaćwiński (jaćwieski, jaćwięski) – wymarły język z zespołu języków bałtyckich określany jako zachodniobałtycki, którym posługiwali się Jaćwingowie.

Jaćwingowie, blisko spokrewnieni z Prusami, zaliczali się do Bałtów. W średniowieczu zamieszkiwali tereny Jaćwieży – dzisiejszej północno-wschodniej Polski (Podlasie, Suwalszczyzna), południowej-zachodniej Litwy, części północno-zachodniej Białorusi. Świadectwem języka jaćwieskiego jest najprawdopodobniej tzw. słowniczek Zinowa[1][2][3]. Ślady języka jaćwińskiego zachowały się w toponimii i słownictwie języków litewskiego i białoruskiego oraz w polskich gwarach północno-wschodnich. Z języka jaćwińskiego pochodzą m.in. nazwy jezior i rzek: Hańcza[4], Netta, Necko, Sajno[5], Kolno[6], Rospuda[7], Serwy[8], Wigry[9], a także nazwiska Jeruć czy Dziądziak[5]. Nie jest wykluczone, że język jaćwięski był językiem odmiennym od języka innych plemion pruskich[10].

Przypisy

  1. Zigmas Zinkevičius, Lenkų-jotvingių žodynėlis? (tęsinys), „Baltistica”, 21 (2), 2011, s. 184–194, DOI10.15388/baltistica.21.2.90, ISSN 0132-6503 [dostęp 2025-03-23] (ang.).
  2. Krzysztof Tomasz Witczak, “The Pagan dialects from Narew” in the light of Yatvingian onomastic remnants, [w:] Baltic from an Indo-European perspective, s. 43–44.
  3. Leszek Bednarczuk, Languages in contact and conflict on the territory of the Grand Duchy of Lithuania (GDL), „Acta Baltico-Slavica”, 37, 2015, s. 19–39, DOI10.11649/abs.2013.002, ISSN 2392-2389 [dostęp 2025-03-23].
  4. Ewa Siatkowska, Rodzina języków zachodniosłowiańskich, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, s. 23, ISBN 83-01-10061-3, OCLC 830057641.
  5. a b Szlaszyński i Makowski 2007 ↓, s. 16.
  6. Batura i Batura 1993 ↓, s. 118.
  7. Batura i Batura 1993 ↓, s. 61.
  8. Batura i Batura 1993 ↓, s. 156.
  9. Ambrosiewicz i Ambrosiewicz 2006 ↓.
  10. K.T.Witczak, Jaćw.wurszajtis 'starzec-ofiarnik'. Przyczynek do identyfikacji(...), Acta-Baltico-Slavica, t.20:1989, s.339-342

Bibliografia

  • Anna Ambrosiewicz, Maciej Ambrosiewicz. Wigry i Magdalenowo. „Kwartalnik «Wigry»”. 4, 2006. 
  • Irena Batura, Wojciech Batura: Po Ziemi Augustowskiej. Przewodnik dla turysty i wczasowicza. Suwałki: Wydawnictwo "Hańcza", 1993. ISBN 83-900828-3-7.
  • Jerzy Nalepa: Połekszanie (Pollexiani) – Plemię Jaćwięskie u północno-wschodnich granic Polski, „Rocznik Białostocki”, t. VII: 1966, Warszawa, 1967, s. 7-33.
  • Jarosław Szlaszyński, Andrzej Makowski: Augustów. Monografia historyczna. Augustów: Urząd Miejski w Augustowie, 2007. ISBN 978-83-925620-0-9.
  • Jerzy Nalepa: Z badań nad jaćwieskimi relikatami onomastycznymi Połeksza, [w:] „Studia linguistica slavica baltica”, red. K.-O. Falk, Lund, 1966, s. 185-202.
  • Obyczaje, języki, ludy świata. Encyklopedia PWN, Warszawa, 2007.