Jedność (Łotwa)

Jedność

Państwo	Łotwa
Lider	Arvils Ašeradens
Data założenia	6-7 marca 2010 (6 sierpnia 2011)
Adres siedziby	Zigfrīda Annas Meierovica bulvāris 12-3, Rīga, LV-1050
Ideologia polityczna	liberalny konserwatyzm[1]
Poglądy gospodarcze	liberalizm, socjalliberalizm
Członkostwo międzynarodowe	Europejska Partia Ludowa
Grupa w Parlamencie Europejskim	Europejska Partia Ludowa (Chrześcijańscy Demokraci)
Młodzieżówka	VIENOTĪBAS Jauniešu padome
Barwy	zieleń
Obecni posłowie	25/100
Obecni eurodeputowani	2/8
Strona internetowa

Jedność (łot. Vienotība; także VIENOTĪBA) – łotewska centroprawicowa partia polityczna powstała 6 sierpnia 2011^[2].

Wcześniej funkcjonowała jako koalicja trzech partii politycznych:

• Związku Obywatelskiego (PS)
• Nowej Ery (JL)
• Stowarzyszenia na rzecz Innej Polityki (SCP)

Obecnie jest częścią szerszego bloku politycznego pod nazwą Nowa Jedność.

W momencie powstania sojusz opowiadał się za budową nowoczesnego demokratycznego państwa prawa opartego na swobodnej grze sił demokratycznych oraz gospodarce rynkowej, zakorzenionego w zachodnim systemie wartości oraz w strukturach Unii Europejskiej i NATO, wolnego od korupcji, związków polityki z biznesem, a także od wpływów gospodarczych i politycznych państw ościennych nienależących do UE. W szczególności występował za prowadzaniem uczciwej, odpowiedzialnej i kompetentnej polityki, tolerancją i budową społeczeństwa obywatelskiego, społeczną gospodarką rynkową, oświatą, ochroną zdrowia i opieką społeczną na europejskim poziomie, efektywną władzą oraz systemem podatkowym sprzyjającym rozwojowi gospodarczemu. Ugrupowanie deklaruje zamiar walki z korupcją, władzą oligarchów oraz zapędami dyktatorskimi niektórych ugrupowań.

W sierpniu 2009 trzy centroprawicowe partie porozumiały się co do konieczności utworzenia wspólnej inicjatywy, która z powodzeniem wystartowałaby w wyborach 2010. Zjazd założycielski koalicyjnego ugrupowania „Jedność” odbył się 6–7 marca 2010 w Sali Teatru Narodowego w Rydze. Podczas kongresu przemówienia wygłosili reprezentanci trzech sił politycznych wchodzących w skład Jedności: Ģirts Valdis Kristovskis (PS), Solvita Āboltiņa (JL) i Aigars Štokenbergs (SCP), eurodeputowana Sandra Kalniete oraz premier Valdis Dombrovskis. Odczytano także list niezwiązanej z żadną partią, ale popierającej założenia programowe „Jedności” byłej prezydent Vairy Vīķe-Freibergi. Powstanie nowego ruchu poparły osoby publiczne tj. pisarki Anna Žīgure i Laima Muktupāvela, filozofka Maija Kūle oraz przedsiębiorca Nils Veidemanis^[3]. W prace ugrupowania zaangażowała się również tzw. grupa parasolkowa skupiająca działaczy rewolucji z 2007^[4].

Ugrupowanie wystartowało w wyborach parlamentarnych na Łotwie celem niedopuszczenia do przejęcia władzy przez Centrum Zgody oraz łotewskie partie określane przez Jedność jako oligarchiczne: Partię Ludową i LPP/LC^[5]. W drugiej połowie marca 2010 koalicja uzyskała pierwsze miejsce wśród ugrupowań politycznych w wyborczym sondażu zorganizowanym przez „Latvijas fakts”^[6]. W następnym miesiącu zatwierdzono nazwiska liderów list wyborczych. W Rydze listę otworzył Ģirts Valdis Kristovskis (PS), w Inflantach – Valdis Dombrovskis, w Kurlandii – Solvita Āboltiņa, w Łatgalii – Aleksejs Loskutovs, natomiast w Semigalii wieloletnia redaktor naczelna pisma „Diena” Sarmīte Ēlerte (bezpartyjna, związana z tzw. grupą parasolkową)^[7]. Ostatecznie w wyborach z 2 października 2010 koalicja uzyskała 31,22% głosów i 33 mandaty w Sejmie^[8]. Została jednym z dwóch podmiotów tworzących rząd Valdisa Dombrovskisa. Jej przedstawiciele objęli teki premiera (Dombrovskis) oraz ministrów: spraw zagranicznych (Kristovskis), obrony (Pabriks), spraw wewnętrznych (Murniece), finansów (Vilks) i gospodarki (Kampars). Współprzewodnicząca „Jedności” Āboltiņa została przewodniczącą Sejmu.

Współprzewodniczącymi ugrupowania zostali prezesi trzech partii wchodzących w jego skład: Solvita Āboltiņa (JL), Aigars Štokenbergs (SCP) i Ģirts Valdis Kristovskis (PS). Funkcję (głównego) przewodniczącego pełnił w latach 2010–2010 Ģirts Valdis Kristovskis. 14 marca 2011 szefową ugrupowania została Solvita Āboltiņa^[9]. 6 sierpnia 2011 wybrano ją na przewodniczącą zjednoczonej już partii. W 2016 na czele ugrupowania stanął Andris Piebalgs^[10], zaś w następnym roku funkcję tę objął Arvils Ašeradens^[11].

Obecnie w skład zarządu partii wchodzą m.in. Arvils Ašeradens jako przewodniczący i Evika Siliņa jako wiceprzewodnicząca^[12].

Partia wchodziła w skład kolejnych rządów na Łotwie: pierwszego, drugiego i trzeciego rządu Valdisa Dombrovskisa^[13][14], pierwszego i drugiego rządu Laimdoty Straujumy^[15][16], rządu Mārisa Kučinskisa^[17], pierwszego i drugiego rządu Krišjānisa Kariņša^[18][19][20]. Obecnie jest filarem rządu Eviki Siliņi^[21].

W 2023 nowym prezydentem Łotwy został wybrany przedstawiciel Jedności, jej wieloletni minister spraw zagranicznych Edgars Rinkēvičs^[22].

• Oficjalna strona partii. [dostęp 2025-01-27]. (łot.).