John Gilmore

John Gilmore
Ilustracja
John Gilmore (1986)
Data i miejsce urodzenia

28 września 1931
Summit

Data i miejsce śmierci

20 sierpnia 1995
Filadelfia

Instrumenty

saksofon tenorowy, klarnet basowy, perkusja

Gatunki

jazz (bebop, post-bop, free)

Zawód

muzyk

Powiązania

Walter Dyett, Sun Ra

Zespoły
The Sun Ra Arkestra
Multimedia w Wikimedia Commons

John Gilmore (ur. 28 września 1931 w Summit, zm. 29 sierpnia 1995 w Filadelfii)[1] – afroamerykański, awangardowy saksofonista i kompozytor jazzowy.

Życiorys

Kiedy miał trzy lata, jego rodzina przeprowadziła się z południa kraju do Chicago[2]. W wieku czternastu lat zaczął grać na klarnecie. Uczęszczał do prestiżowej DuSable High School, w której kształcił się muzycznie pod kierunkiem Waltera Dyetta, nauczyciela wielu gwiazd jazzu[2].

W latach 1948–1951 służył w Siłach Powietrznych Stanów Zjednoczonych. Był solistą w orkiestrach wojskowych, grając na klarnecie i saksofonie tenorowym. Po zakończeniu służby kontynuował karierę muzyka. W 1952 został przyjęty do zespołu Earla Hinesa, z którym pojechał na krajowe tournée w ramach widowiska towarzyszącego występom drużyny koszykówki Harlem Globetrotters. W 1953 został jednym z pierwszych członków szybko powiększającej skład formacji Arkestra, powołanej przez awangardowego muzyka Sun Ra[1]. Grupa kilkakrotnie zmieniała nazwy: The Myth-Science Arkestra, The Solar Arkestra, The Astro Infinity Arkestra, żeby ostatecznie występować jako The Sun Ra Arkestra. Kiedy do niej wstępował, była triem[2]. Pozostał w niej ponad czterdzieści lat aż do swojej śmierci[1].

Jego gra w latach 50. miała duży wpływ na rozwój artystyczny późniejszego giganta jazzu – Johna Coltrane’a[1]. Pod koniec dekady „Trane”, który był o pięć lat starszy, pobierał nawet u niego nieformalne lekcje gry na saksofonie tenorowym. Występując z Arkestrą, jednocześnie współpracował z innymi muzykami. W 1957 razem z saksofonistą Cliffordem Jordanem prowadził zespół, z którym nagrał płytę Blowing In from Chicago. W 1959 grał z wybitnymi postaciami jazzu: trębaczem Milesem Davisem, saksofonistą Johnnym Griffinem, wokalistką Diną Washington i pianistą Andrew Hillem, kolegą ze szkoły podstawowej[3].

W 1960 przeniósł się z pozostałymi członkami orkiestry Sun Ra z Chicago do Nowego Jorku. Tam w następnych latach pracował poza Arkiestrą jako sideman z luminarzami jazzu i bluesa: trębaczem Freddiem Hubbardem, gitarzystą i wokalistą B.B. Kingiem, pianistami Paulem Bleyem, McCoyem Tynerem, Georgem Russellem, Elmem Hopem i Chickiem Coreą, perkusistami Artem Blakeym (Art Blakey’s Jazz Messengers), Artem Tayloren i Petem La Rocą, kontrabasistą Charlesem Mingusem i puzonistką Melbą Liston[1][4].

Na początku lat lat 70. osiadł w Filadelfii, dokąd Sun Ra przeprowadził swoją formację. Arkestra pozostała głównym polem jego działania przez całą karierę. Koncertował z nią w wielu krajach świata, m.in. kilkakrotnie odwiedził Polskę. Był jednym z jej głównych solistów, równie biegły w ekspresyjnych partiach free jazzowych, jak stylowej grze be- i post-bopowej[4]. Kiedy w 1993 Sun Ra umarł, przejął po nim prowadzenie orkiestry[1].

Zmarł w szpitalu Germantown w Filadelfii[4]. Przyczyną śmierci były komplikacje wywołane rozedmą płuc[4]. Miał 63 lata.

Wybrana dyskografia

Jako lider lub współlider

  • 1957 Blowing in from Chicago – Cliff Jordan and John Gilmore (Blue Note)
  • 1975 Paul Bley–John Gilmore–Paul Motian–Gary Peacock – Turning Point (Improvising Artists Inc.)

Jako sideman

Z Sun Ra i The Sun Ra Arkestra
  • 1957
    • Jazz by Sun Ra (Universal Recording Corporation)
    • Super-Sonic Jazz – Sun Ra and His Arkestra (El Saturn Records)
  • 1959 Jazz in Silhouette (Saturn)
  • 1962 The Futuristic Sounds of Sun Ra (Savoy)
  • 1963 When Sun Comes Out – Sun Ra and His Myth Science Arkestra (Saturn)
  • 1965 The Heliocentric Worlds of Sun Ra – Volume I (ESP-Disk')
  • 1966
    • The Heliocentric Worlds of Sun Ra – Volume II (ESP-Disk')
    • The Magic City (Saturn)
    • Nothing Is (ESP-Disk')
  • 1970 Sun-Ra And His Astro Infinity Arkestra – Atlantis (Saturn)
  • 1975 Pathways to Unknown Worlds (Impulse! Records)
  • 1976 Cosmos (Cobra)
  • 1979 Sun Ra and His Intergalactic Myth Science Solar Arkestra – Sleeping Beauty (Saturn)
  • 1987 Reflections in Blue (Black Saint)
  • 1988 Sun Ra Arkestra – Cosmo Omnibus Imagiable Illusion (DIW)
  • 1989
    • Sun Ra Arkestra – Hours After (Black Saint)
    • Blue Delight (A&M)
  • 1990 Sun Ra Arkestra – Mayan Temples (Black Saint)
Z Artem Blakeym
  • 1965 'S Make It (Limelight Records)
Z Andrew Hillem
  • 1967 Compulsion!!!!! (Blue Note)
  • 1968 Andrew!!! (Blue Note)
Z Elmem Hopem
  • 1963 Sounds from Rikers Island (Audio Fidelity Records)
Z Freddiem Hubbardem
  • 1963 The Artistry of Freddie Hubbard (Impulse!)
Z Petem La Rocą
  • 1967 Turkish Women at the Bath (Douglas) lub Bliss!
Z Dizzym Reecem
  • 1970 From In to Out (Futura Records)
Z McCoyem Tynerem
  • 1964 Today and Tomorrow (Impulse!)
Z Philem Upchurchem
  • 1968 Feeling Blue (Milestone Records)

Zestawienie wg dat wydania płyt

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f John Gilmore. allmusic.com. [dostęp 2025-01-15]. (ang.).
  2. ↑ a b c John Gilmore. hardbop.tripod.com. [dostęp 2025-01-15]. (ang.).
  3. ↑ John Gilmore, [w.] The New Grove Dictionary of Music and Musicians, wyd. Groves Dictionaries, Incorporated, 2003, ISBN 978-1-56159-263-0
  4. ↑ a b c d John Gilmore, 63, Saxophonist In the Avant-Garde of Jazz. „The New York Times”. [dostęp 2025-01-15]. (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne