Kangurowiec szary

Kangurowiec szary
Dorcopsis luctuosa
(D’Albertis, 1874)
Ilustracja
Ilustracja autorstwa Keulemansa z 1874 roku
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

ssaki niższe

Nadrząd

torbacze

Rząd

dwuprzodozębowce

Nadrodzina

Macropodoidea

Rodzina

kangurowate

Podrodzina

kangury

Rodzaj

kangurowiec

Gatunek

kangurowiec szary

Synonimy
  • Halmaturus luctuosus D’Albertis, 1874[1]
  • Dorcopsis chalmersii Miklouho-Maclay, 1884[2]
  • Dorcopsis becarii Miklouho-Maclay, 1885[3]
Podgatunki
  • D. l. luctuosa (D’Albertis, 1874)
  • D. l. phyllis Groves & Flannery, 1989[4]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[5]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Kangurowiec szary[6] (Dorcopsis luctuosa) – gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1874 roku włoski przyrodnik i podróżnik Luigi Maria d’Albertis nadając mu nazwę Halmaturus luctuosus[1]. Miejsce typowe według oryginalnego opisu „południowo-wschodnia Nowa Gwinea” (ang. S. E. of New Guinea)[1][7], tj. Papua-Nowa Gwinea[8][9]. Holotyp to skóra i czaszka na młodocianej samicy (sygnatura BMNH 75.4.16.1) z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; okaz typowy odłowiony przez załogę HMS Basilisk i sprzedany d’Albertisowi[10]. Podgatunek phyllis formalnie opisali w 1989 roku brytyjsko-australijski antropolog i zoolog Colin Groves oraz australijski zoolog i paleontolog Tim Flannery nadając mu nazwę Dorcopsis luctuosa phyllis[4]. Miejsce typowe to okolice Merauke (8°30′S 140°22′E/-8,500000 140,366667), Nowa Gwinea, Indonezja[11]. Holotyp to skóra, czaszka i szkielet pozaczaszkowy dorosłej samicy (sygnatura ZMA 5243) z kolekcji Zoölogisch Museum Amsterdam; okaz typowy zebrany w okresie koniec 1959/początek 1960 roku przez A.J.N. Monsanto[11].

Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki[8].

Etymologia

  • Dorcopsis: gr. λορκας dorkas ‘gazela’; οψις opsis ‘wygląd’[12].
  • luctuosa: łac. luctuosus ‘smutny’ (tj. czarno ubarwiony), od luctus ‘żałoba’, od lugere ‘opłakiwać’[13].

Zasięg występowania

Kangurowiec szary występuje w zależności od podgatunku[8]:

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) samic 25,2 cm, samców 72,1–90 cm, długość ogona samic 31 cm, samców 38–38,8; masa ciała samic 3,6 kg, samców 6,7–11,6 kg[14][15].

Status zagrożenia

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów został zaliczony do kategorii VU (ang. vulnerable ‘narażony’)[5].

Przypisy

  1. ↑ a b c L.M. d’Albertis. Characters of a new Species of Kangaroo (Halmaturus luctuosus) from New Guinea. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1874, s. 110, 1874. (ang.). 
  2. ↑ N. Miklouho-Maclay. On a new species of kangaroo (Dorcopsis Chalmersii) from the south-east end of New Guinea. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 9, s. 569, 1885. (ang.). 
  3. ↑ N. Miklouho-Maclay. On two new species of Dorcopsis from the south coast of New Guinea. „Proceedings of the Linnean Society of New South Wales”. 10, s. 145, 1886. (ang.). 
  4. ↑ a b C.P. Groves & T.F. Flannery: Revision of the genus Dorcopsis (Macropodidae: Marsupialia). W: G. Grigg, P. Jarman & I. Hume (red.): Kangaroos, wallabies and rat-kangaroos. Sydney: Surrey Beatty and Sons Pty. Ltd, 1989, s. 125. ISBN 978-0-949324-23-8. (ang.).
  5. ↑ a b Dorcopsis luctuosa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  6. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 16. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  7. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Species Dorcopsis luctuosa. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-15].
  8. ↑ a b c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 92. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  9. ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Dorcopsis luctuosa (d’Albertis, 1874). [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-09]. (ang.).
  10. ↑ G.H.H. Tate. Notes on the types of certain early described species of monotremes, marsupials, Muridae and bats from the Indo-Australian region. „American Museum novitates”. 1061, s. 5, 1940. (ang.). 
  11. ↑ a b W. Bergmans. An annotated list of mammal type specimens in the collections of the former Zoological Museum of the University of Amsterdam (1890–2010). „Zoologische Mededelingen”. 85 (12), s. 836–837, 2013. (ang.). 
  12. ↑ T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 243, seria: North American Fauna. (ang.).
  13. ↑ luctuosa, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2023-08-09] (ang.).
  14. ↑ M. Eldridge & G. Coulson: Family Macropodidae (Kangaroos and Wallabies). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 694. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
  15. ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 62. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).