Kontinuum kreolskie

Kontinuum kreolskie – pojęcie opisujące płynne przejścia w języku kreolskim pomiędzy różnymi formami języka, z których jedne (najczęściej superstrat) cieszą się większym prestiżem społecznym niż pozostałe.

Stratyfikacja językowa

W 1965 r. William Stewart zaproponował terminy „akrolekt” i „basilekt” jako socjolingwistyczne określenia najbardziej skrajnych odmian języka znajdującego się w sytuacji dekreolizacji. Na początku lat siedemdziesiątych terminy te spopularyzował Derek Bickerton (również mesolect jako określenie form pośrednich w kontinuum w kontekście zjawiska code switchingu zachodzącego pomiędzy językiem kreolskim a superstratem). Salikoko Mufwene wyjaśnia zjawisko powstawania języka kreolskiego jako „basilektalizację”, odejście od standardu w mieszanym społeczeństwie[1].

Poniższa tabela pokazuje 18 różnych sposobów wyrażenia I gave him one w języku kreolskim używanym w Gujanie:

1 aɪ geɪv hɪm wʌn
2 wan
3 a ɪm
4 iː
5 gɪv hɪm
6 ɪm
7 iː
8 dɪd gɪv
9 dɪ gɪ
10 dɪd
11 dɪ giː
12 gɪ hiː
13 mɪ
14 iː
15 bɪn
16 giː
17 æm
18

W przedstawionym tu przykładzie kontinuum widać, że akrolekt jest najbardziej zbliżony do standardowego języka angielskiego [aɪ geɪv hɪm wʌn], w basilekcie natomiast obecna jest forma [mɪ giː æm wan]. Dzięki zjawisku code switchingu większość użytkowników języka zna pewien szerszy zakres kontinuum i potrafi dostosować używaną przez siebie mowę w zależności od pozycji społecznej, osoby rozmówcy i innych okoliczności społecznych.

Przykłady

Kontinuum kreolskie istnieje na Jamajce pomiędzy jamajską angielszczyzną, a miejscowym językiem kreolskim (patois).

Przypisy

  1. Salikoko Mufwene: Pidgin and Creole Languages, humanities.uchicago.edu [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-03].