Kontinuum kreolskie
Kontinuum kreolskie – pojęcie opisujące płynne przejścia w języku kreolskim pomiędzy różnymi formami języka, z których jedne (najczęściej superstrat) cieszą się większym prestiżem społecznym niż pozostałe.
Stratyfikacja językowa
W 1965 r. William Stewart zaproponował terminy „akrolekt” i „basilekt” jako socjolingwistyczne określenia najbardziej skrajnych odmian języka znajdującego się w sytuacji dekreolizacji. Na początku lat siedemdziesiątych terminy te spopularyzował Derek Bickerton (również mesolect jako określenie form pośrednich w kontinuum w kontekście zjawiska code switchingu zachodzącego pomiędzy językiem kreolskim a superstratem). Salikoko Mufwene wyjaśnia zjawisko powstawania języka kreolskiego jako „basilektalizację”, odejście od standardu w mieszanym społeczeństwie[1].
Poniższa tabela pokazuje 18 różnych sposobów wyrażenia I gave him one w języku kreolskim używanym w Gujanie:
1 | aɪ | geɪv | hɪm | wʌn | |
---|---|---|---|---|---|
2 | wan | ||||
3 | a | ɪm | |||
4 | iː | ||||
5 | gɪv | hɪm | |||
6 | ɪm | ||||
7 | iː | ||||
8 | dɪd | gɪv | |||
9 | dɪ | gɪ | |||
10 | dɪd | ||||
11 | dɪ | giː | |||
12 | gɪ | hiː | |||
13 | mɪ | ||||
14 | iː | ||||
15 | bɪn | ||||
16 | giː | ||||
17 | æm | ||||
18 |
W przedstawionym tu przykładzie kontinuum widać, że akrolekt jest najbardziej zbliżony do standardowego języka angielskiego [aɪ geɪv hɪm wʌn], w basilekcie natomiast obecna jest forma [mɪ giː æm wan]. Dzięki zjawisku code switchingu większość użytkowników języka zna pewien szerszy zakres kontinuum i potrafi dostosować używaną przez siebie mowę w zależności od pozycji społecznej, osoby rozmówcy i innych okoliczności społecznych.
Przykłady
Kontinuum kreolskie istnieje na Jamajce pomiędzy jamajską angielszczyzną, a miejscowym językiem kreolskim (patois).
Przypisy
- ↑ Salikoko Mufwene: Pidgin and Creole Languages, humanities.uchicago.edu [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2013-06-03] .