Lipowski Wierch

Lipowski Wierch
Ilustracja
Widok z Hali Boraczej
Państwo

 Polska

Położenie

powiat żywiecki

Pasmo

Beskid Żywiecko-Orawski

Wysokość

1323 m n.p.m.

Położenie na mapie gminy Węgierska Górka
Mapa konturowa gminy Węgierska Górka, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się czarny trójkącik z opisem „Lipowski Wierch”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Lipowski Wierch”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, na dole nieco na prawo znajduje się czarny trójkącik z opisem „Lipowski Wierch”
Położenie na mapie powiatu żywieckiego
Mapa konturowa powiatu żywieckiego, blisko centrum na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Lipowski Wierch”
Ziemia49°31′54″N 19°13′04″E/49,531667 19,217778
Multimedia w Wikimedia Commons

Lipowski Wierch (1323 m n.p.m.)[1] – szczyt w Grupie Lipowskiego Wierchu i Romanki w Beskidzie Żywieckim. Większość map i przewodników podaje wysokość 1324[2]. Nazwa szczytu pochodzi od lip, które dawniej zapewne na jego stokach rosły[3]. Znajduje się w grzbiecie, który od Rysianki ciągnie się w północno-zachodnim kierunku do Redykalnego Wierchu i jest najwyższym szczytem tego grzbietu. Jest to boczny grzbiet Beskidu Żywieckiego, oddzielający dolinę potoku Żabniczanka od doliny potoku Bystra[1].

Przez szczyt i główny grzbiet Lipowskiego Wierchu biegnie granica między miejscowościami Żabnica (stoki północne) i Złatna (stoki południowe) – obydwie w województwie śląskim, w powiecie żywieckim[4]. Lipowski Wierch jest niemal całkowicie porośnięty lasem, ale nieco pod jego wierzchołkiem, na południowo-wschodnich stokach znajduje się duża widokowa hala Lipowska, a na niej schronisko PTTK na Hali Lipowskiej i wyciąg narciarski[2]. Istnieją tutaj też różnorodne formacje skalne. W grzbietowych partiach znajduje się pochodzenia osuwiskowego rów grzbietowy i wały zapadliskowe. Jego ściany mają wysokość do 4 m, a dno rowu zawalone jest głazami piaskowcowymi. Poniżej w stokach znajdują się nisze osuwiskowe, z których wypływają liczne źródła. Na południowych, opadających do doliny Bystrej stokach są duże i małe głazy i szczeliny skalne[3].

Lipowski Wierch jako pierwsi penetrowali Wołosi, którzy metodą cyrhlenia wykonali tutaj halę Lipowską, na której wypasali swoje owce. Turyści zaczęli odwiedzać go pod koniec XIX wieku. W latach 1894–1899 niemiecka organizacja turystyczna Beskidenverein (Związek Beskidzki) wyznakowała szlak turystyczny. W 1936 opiekę nad tym szlakiem przejęło Polskie Towarzystwo Tatrzańskie. W 1931 Beskidenverein bezprawnie, łamiąc polsko-niemieckie porozumienie w sprawie zagospodarowania Beskidów wybudowała tutaj schronisko turystyczne[3].

Lipowski Wierch jest jednym z najwyższych szczytów Beskidu Żywieckiego. Jego masyw wyróżnia się w panoramach z wielu stron, sam jednak wierzchołek jest niepozorny i mało wybitny. Rośnie na nim skarlały górnoreglowy las świerkowy, w którym jest sporo uschniętych świerków. Wzdłuż grzbietu ciągną się torfowiska i młaki z oczkami wodnymi[3], chronione w rezerwacie przyrody Lipowska. Szlaki turystyczne omijają wierzchołek, prowadząc po jego południowej stronie[2][4].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny zielony Milówka – schronisko PTTK na Hali Boraczej – Lipowski Wierch – schronisko PTTK na Hali Rysiance – Żabnica-Skałka
szlak turystyczny żółty Rajcza – Zapolanka – Redykalny Wierch – hala Lipowska – hala Rysianka – Romanka
szlak turystyczny niebieski Złatna – Polana Cerchla – hala Rysianka – Sopotnia Wielka

Przypisy

  1. ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2025-02-07].
  2. ↑ a b c Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 2, ISBN 978-83-7605-084-3.
  3. ↑ a b c d Stanisław Figiel, Urszula Janicka-Krzywda, Wojciech W. Wiśniewski Piotr Krzywda, Beskid Żywiecki: przewodnik, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2012, s. 171, ISBN 978-83-62460-30-4.
  4. ↑ a b Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2025-02-07].
Panorama widokowa na grzbiet Lipowskiego Wierchu
Panorama widokowa na grzbiet Lipowskiego Wierchu