Lowell Observatory

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.

Lowell Observatory
Ilustracja
Teleskop Lowell Discovery o średnicy 4,2 m
Inne nazwy

Teleskop Discovery Channel

Państwo

 Stany Zjednoczone

Położenie

Flagstaff, Arizona

Wysokość

2210 m n.p.m.

Teleskopy
  • 4,2 m teleskop Lowell Discovery
  • 72" teleskop Perkinsa
  • 42" teleskop Halla
  • 24" refraktor Alvan Clark & Sons
  • 61 cm reflektor Briana Dyera
  • 20" teleskop Titan Monitor
  • 13" teleskop Abbotta Lawrence'a Lowella
  • 13" teleskop (nienazwany)
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych
Mapa konturowa Stanów Zjednoczonych, po lewej znajduje się punkt
Ziemia35°12′10″N 111°39′52″W/35,202778 -111,664444
Strona internetowa
Multimedia w Wikimedia Commons
Percival Lowell obserwujący Wenus w ciągu dnia przez refraktor 24-calowy w roku 1914
Astrograf użyty przy odkryciu Plutona. Zdjęcie z roku 2005
Komparator błyskowy użyty przy odkryciu Plutona
Budynek muzeum w Obserwatorium Lowella

Obserwatorium Lowella (ang. Lowell Observatory) – prywatne obserwatorium astronomiczne w mieście Flagstaff w Arizonie. Założył je w roku 1894 Percival Lowell; jest ono jednym z najstarszych obserwatoriów w Stanach Zjednoczonych. Infrastruktura badawcza dostępna jest zarówno dla astronomów zawodowych jak i amatorów. Jest znane z odkrycia Plutona w 1930 roku. Obecnie największy teleskop w obserwatorium ma 4,2 m średnicy.

Historia

Obserwatorium zostało założone 28 maja 1894 roku[1]. Jego pierwszym celem było poszukiwanie śladów życia na Marsie. W roku 1896 zaangażowano firmę Alvan Clark & Sons(inne języki) do zbudowania refraktora 24-calowego. Pierwszym znaczącym odkryciem wykonanym tym teleskopem było zmierzenie prędkości radialnych galaktyk przez Vesto Sliphera w 1912 roku, co było początkowym krokiem w udowodnieniu ekspansji Wszechświata i odkrycia prawa Hubble’a-Lemaître’a. W latach 1928–1929 zbudowano teleskop 13-calowy, którym w roku 1930 Clyde Tombaugh odkrył Plutona[a][2]. Teleskop ten nazwano imieniem głównego fundatora: Abbotta Lawrence'a Lowella(inne języki)[3].

W roku 1964 zainstalowano teleskop 31-calowy[4]. W latach 60. XX wieku na teleskopach 24- i 31-calowym prowadzono obserwacje Księżyca w celu przygotowania do lądowania astronautów w ramach programu Apollo[4][5]. Kolejny teleskop oddano do użytku w roku 1970 i był nim 42-calowy reflektor systemu Ritcheya-Chrétiena, który 20 lat później nazwany został na cześć Johna S. Halla[6][7].

Obserwatorium prowadziło projekt LONEOS (kierowany przez Edwarda Bowella), którego celem było wykrycie planetoid bliskich Ziemi. W latach 1993–2008 odkryto ponad dwadzieścia tysięcy małych ciał w Układzie Słonecznym[8]. W roku 2012 oddano do użytku teleskop 4,2 m nazwany Discovery Channel na cześć programu telewizyjnego Discovery Channel, którego wydawca (Discovery Communications) przekazał część środków na budowę teleskopu[2][9]. W czasie gali z okazji rozpoczęcia obserwacji tego teleskopu przemawiał Neil Armstrong[10]. Później nazwę tę zmieniono na Teleskop Lowell Discovery[11].

Ostatnim teleskopem zainstalowanym w obserwatorium jest 24-calowy teleskop im. Briana Dyera wyprodukowany przez PlaneWave Instruments w zmodyfikowanym systemie Dark–Kirkham(inne języki). Teleskop ten został zainstalowany w 2020 i służy do komercyjnych pokazów nieba[12]. Na teleskopie 31-calowym 120 nocy w roku przeznaczone jest na obserwacje doktorantów w ramach National Undergraduate Research Observatory (NURO)[13].

Od roku 2013 zarządcą obserwatorium jest W. Lowell Putnam IV, syn poprzedniego zarządcy – Williama Lowella Putnama III(inne języki), który był synem siostrzeńca fundatora[14].

Aktualne badania

Obserwatorium prowadzi badania przy użyciu teleskopów naziemnych, kosmicznych oraz lotniczych, uczestniczy w poszukiwaniu planetoid oraz planet pozasłonecznych, badaniach Pasa Kuipera i stabilności jasności Słońca i wielu zagadnień związanych z procesami (m.in. gwiazdotwórczymi) w odległych galaktykach[15].

Jednym z realizowanych projektów jest monitorowanie Tytana. Do tego celu używany jest teleskop 20-calowy wyprodukowany przez PlaneWave Instruments, który umożliwia obserwacje w podczerwieni. Na tym samym montażu zainstalowany jest teleskop 13-calowy do obserwacji zakryć gwiazd[16].

W Obserwatorium Lowella konstruowane są instrumenty badawcze. Jednym z nich jest szybka kamera, która była używana w Stratosferycznym Obserwatorium Astronomii Podczerwonej[15][17]. Wspólnie z Obserwatorium Marynarki Wojennej USA prowadzi Navy Optical Interferometer(inne języki)[18]. Obserwatorium utrzymuje także stacje badawcze w Australii i Chile.

Wybrane odkrycia

Uwagi

  1. ↑ a b Status planety karłowatej i numer 134340 Pluton otrzymał 24 sierpnia 2006, wcześniej był uważany za planetę.

Przypisy

  1. ↑ About Us [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-26] (ang.).
  2. ↑ a b Historical Timeline [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-26] (ang.).
  3. ↑ Pluto Discovery Telescope [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  4. ↑ a b NURO 31-inch Telescope [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-28] (ang.).
  5. ↑ Lunar Legacy [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-26] (ang.).
  6. ↑ Hall Telescope [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-28] (ang.).
  7. ↑ Robert L. Millis, Obituary: John Scoville Hall, 1908-1991, „Bulletin of the American Astronomical Society”, 24, 1 września 1992, s. 1323–1325 [dostęp 2024-12-31].
  8. ↑ n, Ted Bowell 1943-2023 [online], AAS Division for Planetary Sciences, 10 października 2023 [dostęp 2024-12-26] (ang.).
  9. ↑ LDT Excursion [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-31] (ang.).
  10. ↑ First Light - Lowell Observatory [online], web.archive.org, 18 kwietnia 2016 [dostęp 2025-01-06] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-18].
  11. ↑ Lowell Discovery Telescope (LDT) [online], Lowell Observatory [dostęp 2025-01-03] (ang.).
  12. ↑ 24" Dyer Telescope [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-26] (ang.).
  13. ↑ National Undergraduate Research Observatory [online], www.nuro.nau.edu [dostęp 2024-12-28].
  14. ↑ W. Lowell Putnam, IV [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-26] (ang.).
  15. ↑ a b Lowell Observatory: About. [dostęp 2013-08-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-20)]. (ang.).
  16. ↑ Titan Monitor (TiMo) [online], Lowell Observatory [dostęp 2024-12-26] (ang.).
  17. ↑ HIPO | SOFIA Science Center [online], irsa.ipac.caltech.edu [dostęp 2025-01-05].
  18. ↑ NPOI renamed to reflect its evolving role in research | Lowell Observatory [online], web.archive.org, 31 stycznia 2012 [dostęp 2024-12-31] [zarchiwizowane z adresu 2012-01-31].
  19. ↑ David G. Schleicher i inni, Periodic Variations in the Activity of Comet P/Halley During the 1985/1986 Apparition, „The Astronomical Journal”, 100, 1990, s. 896, DOI: 10.1086/115570, ISSN 0004-6256 [dostęp 2024-12-25] (ang.).
  20. ↑ Emily M. Levesque i inni, The Effective Temperature Scale of Galactic Red Supergiants: Cool, but Not As Cool As We Thought, „The Astrophysical Journal”, 628 (2), 2005, s. 973–985, DOI: 10.1086/430901, ISSN 0004-637X [dostęp 2024-12-25] (ang.).
  21. ↑ Fraser Cain, Three Largest Stars Discovered [online], Universe Today, 11 stycznia 2005 [dostęp 2024-12-25] (ang.).
  22. ↑ J.L. Elliot i inni, Pluto's atmosphere, „Icarus”, 77, 1989, s. 148–170, DOI: 10.1016/0019-1035(89)90014-6, ISSN 0019-1035 [dostęp 2025-01-05].
  23. ↑ Pluto Research at Lowell - Lowell Observatory [online], web.archive.org, 18 kwietnia 2016 [dostęp 2025-01-05] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-18].
  24. ↑ T. Barman, Identification of Absorption Features in an Extrasolar Planet Atmosphere, „The Astrophysical Journal”, 661 (2), 2007, L191–L194, DOI: 10.1086/518736, ISSN 0004-637X [dostęp 2024-12-25] (ang.).

Linki zewnętrzne