Mątwica

Mątwica
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

łomżyński

Gmina

Nowogród

Liczba ludności (2011)

532[2][3]

Strefa numeracyjna

86

Kod pocztowy

18-414[4]

Tablice rejestracyjne

BLM

SIMC

0402508[5]

Położenie na mapie gminy Nowogród
Mapa konturowa gminy Nowogród, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Mątwica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Mątwica”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Mątwica”
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego
Mapa konturowa powiatu łomżyńskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Mątwica”
Ziemia53°13′02″N 21°55′23″E/53,217222 21,923056[1]

Mątwica – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Nowogród[5][6].

Wieś jest podzielona administracyjnie na dwa sołectwa. Cała miejscowość liczy ok. 200 posesji[potrzebny przypis]. Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Nowogrodzie[7].

Historia

W okolicach miejscowości warszawski 205. Ochotniczy Pułk Piechoty im. Jana Kilińskiego walczył z bolszewicką 10. i 15. Dywizją Kawalerii (1-2 sierpnia 1920)[8]. W latach 1921 – 1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Kupiski.

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 729 osób w 119 budynkach mieszkalnych[9]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Nowogrodzie. Podlegała pod Sąd Grodzki i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Nowogrodzie[10].

W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 miejscowość znalazła się pod okupacją sowiecką. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. Od 22 lipca 1941 do 1945 włączona w skład Landkreis Lomscha, Bezirk Bialystok III Rzeszy[11].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Mątwica. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.

W latach 2018–2019 przeprowadzono we wsi prace ekshumacyjne (Instytut Pamięci Narodowej), w wyniku których odkryto szczątki dziewięciu żołnierzy Wojska Polskiego (trzy szkielety zostały uszkodzone podczas budowy drogi, reszta była w układzie anatomicznym). Szczątki te zostały pochowane 14 sierpnia 2019 na cmentarzu parafialnym w Łomży (żołnierska mogiła zbiorowa)[8].

Obiekty

We wsi stoi kapliczka przydrożna z 1909. Być może pochowano tutaj w XVIII wieku dwie osoby. W pobliżu kapliczki urządzony został cmentarz dla rosyjskich żołnierzy poległych podczas I wojny światowej, w 1915. Później dochowano tam jeszcze żołnierzy polskich poległych w 1920 (wojna polsko-bolszewicka) i 1939 (kampania wrześniowa)[8].

We wsi istniał w przeszłości przystanek kolejowy Mątwica na wąskotorowej linii Dęby – Łomża Wąskotorowa[12].

Urodzeni w Mątwicy

We wsi urodził się Franciszek Piaścik, polski architekt, dziekan Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 78782
  2. ↑ Wieś Mątwica w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 770 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  8. ↑ a b c Piotr Kędziora-Babiński, Ekshumacje żołnierzy Armii Ochotniczej i upamiętnienie jej bohaterów, w: Biuletyn IPN, nr 11/2020, s. 91, ISSN 1641-9561
  9. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 52.
  10. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 1021.
  11. ↑ Karte: Landkreis Lomscha 1. 8. 1944 - Städte und Amtsbezirke [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-19].
  12. ↑ Ogólnopolska Baza Kolejowa [online], www.bazakolejowa.pl [dostęp 2023-10-09] (pol.).

Linki zewnętrzne

Mątwica al, Montwica, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 219.

Gmina Nowogród
Miasto
Wsie
Części wsi

Kupiski (gmina) (II Rzeczpospolita)
Wsie
Folwarki
Kolonia
  • Bzury
Leśniczówki