Maciej Żurowski

Maciej Żurowski
Data i miejsce urodzenia

17 września 1915
Płock

Data i miejsce śmierci

8 maja 2003
Warszawa

Zawód, zajęcie

tłumacz

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej Kawaler Orderu Narodowego Zasługi (Francja)

Maciej Żurowski (ur. 17 września 1915 w Płocku, zm. 8 maja 2003 w Warszawie) – romanista i tłumacz, profesor literatury francuskiej na Uniwersytecie Warszawskim.

Życiorys

Po zdaniu matury w gimnazjum humanistycznym im. Marszałka Stanisława Małachowskiego w Płocku, w 1933 podjął studia w Seminarium Filologii Romańskiej UW, gdzie w 1937 uzyskał stopień magistra filozofii. Jako stypendysta Instytutu Włoskiego miesiące letnie spędził we Florencji, natomiast stypendium rządu francuskiego (1937/1938) umożliwiło mu pobyt w Paryżu, uczęszczanie na Sorbonę. Był uczniem Stanisława Wędkiewicza, Jeana Fabre’a i Daniela Morneta. W końcu czerwca 1939 obronił pracę doktorską pt. Les poèmes hermétiques de Stéphane Mallarmé, lecz na promocję czekał aż do 1946[1].

W czasie okupacji przebywał u rodziców w Płocku (czerwiec 1939–luty 1942) – cztery miesiące spędził w więzieniu za próbę przekroczenia granicy Generalnej Guberni, następnie w Warszawie (do jesieni 1942), w Wolicy w powiecie opatowskim (od jesieni 1942 do kwietnia 1944), gdzie prowadził tajne komplety gimnazjalno-licealne dla dzieci miejscowych gospodarzy i znów w Warszawie. Po wysiedleniu dotarł do Krakowa (1945/1946)[1].

Po powrocie do Warszawy został zatrudniony w Seminarium Filologii Romańskiej UW kolejno na stanowisku starszego asystenta (1946–1948), wykładowcy (1951–1955) i profesora literatury francuskiej (1955–1985). Kierował studium doktoranckim na Wydziale Polonistyki. W latach 1948–1951 pracował w Ministerstwie Oświaty (Wydział Studiów Humanistycznych), w Instytucie Badań Literackich PAN oraz w wydawnictwie „Książka”, później „Książka i Wiedza”, gdzie kierował działem literackim. Po przejściu na emeryturę kontynuował pracę dydaktyczną wykładając literaturę hiszpańską w uniwersytetach: Śląskim (1985–1990) i Poznańskim (1990–1994)[1].

Był autorem wielu artykułów naukowych w czasopismach polskich i francuskich (poświęconym m.in. Fryderykowi Chopinowi). Współzałożyciel i redaktor naczelny „Kwartalnika Neofilologicznego” (od 1954). Inicjator powstania i członek redakcji czasopism: „Przegląd Humanistyczny” (1957–2003), „Poezja” (1972–1980) oraz „Les Cahiers de Varsovie” (1972–2003). Przekładał i opracowywał wielu francuskich autorów, między innymi Stéphane'a Mallarmégo, Marcela Prousta, Jeana Giraudoux, Guillaume Apollinaire'a czy Lautréamonta.

Opublikował antologie Arcydzieła francuskiego średniowiecza (Warszawa 1968) i Symbolizm francuski (Warszawa 1988).

Był mężem Barbary Heleny ze Strynkiewiczów (1924–2022)[2].

Zmarł w Warszawie, pochowany 17 maja 2003[3] na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A23-11-6)[2].

Publikacje (wybór)[3]

  • Les poèm es hermétiques de Stéphane Mallarmé. Essai d'interprétation, Warszawa 1947.
  • „Pani Bovary" i rozwój powieści nowoczesnej, „Przegląd Humanistyczny” 1958, nr 4, s. 17–44.
  • Apollinaire w czterdziestolecie śmierci, „Przegląd Humanistyczny” 1958, nr 6, s. 47–80.
  • Stendhal i powieść francuska dziewiętnastego wieku, „Zagadnienia Rodzajów Literackich” 1960, nr 2/5, s. 43–76.
  • Norwid i symboliści, „Przegląd Humanistyczny” 1964, nr 4, s. 101–125.
  • Reverdy, „Przegląd Humanistyczny” 1970, nr 6, s. 73–104.
  • Ezra Pound, „lepszy rzemieślnik”, „Przegląd Humanistyczny” 1974, nr 6, s. 89–112.
  • Aktualna problematyka manieryzmu w historii literatury, [w:] Przełom wieków XVI i XVII w literaturze i kulturze polskiej, Wrocław 1974, s. 77–95.
  • Boy i Balzac, „Przegląd Humanistyczny” 1975, nr 3, s. 71–81.
  • Ostatni poemat Mallarmégo, „Poezja” 1975, nr 7/8, s. 62–65.
  • Nadrealizm polski, „Poezja” 1975, nr 9, s. 47–49.
  • Lautréamont i Mickiewicz, „Przegląd Humanistyczny” 1977, nr 1, s. 25–43.
  • Les rapports de la poésie et de la peinture à l'époque du symbolisme : questions de méthode, „Les Cahiers de Varsovie” 1978, nr 5, s. 71–88.
  • Le surréalism e comme problème de littérature comparée, „Les Cahiers de Varsovie” 1980 : 6, s. 23–55.
  • L 'intertextualité, ses antécédents et ses perspectives, „Kwartalnik Neofilologiczny” 1983, nr 2, s. 111–125.
  • Hopkins, Mallarmé, Norwid, „Poezja” 1983, nr 4/5, s. 184–191.
  • Apollinaire sur les chemins du monologue intérieur, „Les Cahiers de Varsovie” 1984, nr 11, s. 123–133.
  • Mallarmé et le problème de l'interprétation plurielle, [w .] Approches m éthodologiques de la recherche littéraire, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego 1985, nr 697, s. 121–132.
  • Christian Sénéchal, critique des années trente, [w:] Irruption de l'Histoire dans la littérature, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego 1986, nr 807, s. 33–45.
  • Le périple géographique et idéologique de Gyorgy Lucâcs, „Les Cahiers de Varsovie” 1991 : 22, s. 215–231.
  • Kochanowski e Licofrone, [w:] Il Rinascimento in Polonia, Napoli 1994, s. 93–115.
  • „Cieplarnie” Maeterlincka w Polsce na przełomie stuleci, [w:] Symbolizm francuski i Młoda Polska, Warszawa 1994, s. 65–96.
  • Chopin et Mochnacki : une amitié dans la mêlée romantique, [w:] La Fortune de Frédéric Chopin, Paris 1994, s. 11–16.
  • Le haïkaï en France, un confluent de la modernité, [w:] Les oubliés de la modernité, Paris-Varsovie 1997, s. 25–38.
  • Cendrars, Apollinaire, Marinetti... une trajectoire de la modernité, [w:] Blaise Cendrars au vent d ’Est, Warszawa 2000, s. 131–157.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b c Joanna Żurowska. O Macieju Żurowskim. „Litteraria Copernicana”. Nr 2(34), s. 105–112, 2020. Toruń: Wydział Filologiczny Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. ISSN 2392-1617. [dostęp 2024-02-29]. 
  2. ↑ a b Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online], www.cmentarzekomunalne.com.pl [dostęp 2024-02-29].
  3. ↑ a b c Henryk Chudak, Zbigniew Naliwajek. Maciej Żurowski (1915–2003). „Rocznik Towarzystwa Literackiego imienia A. Mickiewicza”. Nr XXXVIII, s. 171–174, 2003. [dostęp 2024-02-29]. 
  4. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/201 - na wniosek Ministra Szkolnictwa Wyższego.
  5. ↑ Zbigniew Naliwajek, In memoriam. Maciej Zurowski, „Revue d'histoire littéraire de la France” 3/2004 (104), s. 750.

Bibliografia

  • Zbigniew Naliwajek, In memoriam. Maciej Zurowski, „Revue d'histoire littéraire de la France” 3/2004 (104), s. 749–750.