Menchia

Menchia
Ilustracja
Menchia wzniesiona
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

goździkowate

Rodzaj

menchia

Nazwa systematyczna
Moenchia J. F. Ehrhart
Neues Mag. Aerzte 5: 203. 1783 (post 11 Jun)[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Menchia (Moenchia Ehrh.) – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych obejmujący trzy gatunki. Występują one w basenie Morza Śródziemnego, skąd introdukowane zostały do Ameryki Północnej, Afryki południowej i Australii. Nazwa rodzajowa upamiętnia niemieckiego botanika – Conrada Moencha (1744–1805)[4]. W Polsce odnotowywano jako zawlekane przejściowo dwa gatunki – menchię mantejską i wzniesioną[5].

Morfologia

Pokrój
Rośliny jednoroczne z cienkim korzeniem palowym[4].
Łodyga
Wznosząca się lub wyprostowana, pojedyncza lub rozgałęziona w dolnej części[4].
Liście
Siedzące, tylko wyrastające u nasady ogonkowe. Blaszka liściowa z jedną wiązką przewodzącą, równowąska do lancetowatej, na szczycie zaostrzona[4].
Kwiaty
Wyrastają pojedynczo lub zebrane po kilka w kwiatostanie szczytowym. Przysadki w parach, liściowate, z błoniastym obrzeżeniem. Szypuły wzniesione. Działki kielicha 4, lancetowate, do 7 mm długości, zielone, na brzegu błoniaste. Płatki 4 lub ich brak, białe, całobrzegie. Pręciki 4. Szyjki słupka 4, nitkowate, do 1 mm długości[4].
Owoce
Torebki cylindryczne, otwierające się 8 odgiętymi ząbkami, krótsze lub równe długością działkom kielicha. Zawierają od 35 do 55 brązowych nasion[4].

Systematyka

Rodzaj zaliczany jest do plemienia Alsineae i podrodziny Alsinoideae w obrębie rodziny goździkowatych[6]. Jest rodzajem siostrzanym dla rodzaju rogownica Cerastium[7][8][9].

Wykaz gatunków[10][11]
  • Moenchia erecta (L.) P.Gaertn., B.Mey. & Scherb. – menchia wzniesiona
  • Moenchia graeca Boiss. & Heldr.
  • Moenchia mantica (L.) Bartl. – menchia mantejska[5], menchia mantyjska[12]

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2012-10-10] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum (ING). [w:] Smithsonian National Museum of Natural Sciences [on-line]. [dostęp 2012-10-10]. (ang.).
  4. ↑ a b c d e f Moenchia. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2012-10-10]. (ang.).
  5. ↑ a b Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 117, ISBN 978-83-62975-45-7.
  6. ↑ Moenchia. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2012-10-10]. (ang.).
  7. ↑ Zahra Arabi, Farrokh Ghahremaninejad, Richard K. Rabeler, Irina Sokolova, Maximilian Weigend, Shahin Zarre. Intergeneric relationships within the tribe Alsineae (Caryophyllaceae) as inferred from nrDNA ITS and cpDNA rps16 sequences: A step toward a phylogenetically based generic system. „Taxon”, 2022. 
  8. ↑ Xinci Cui, Yunyun Zhao, Chunhai Zhao, Jiaxi Liu. Pollen morphology of tribes Alsineae and Sperguleae (Caryophyllaceae) and its systematic significance. „Palynology”. 44, 4, 2020. DOI: 10.1080/01916122.2019.1661882. 
  9. ↑ Wen-Qiao Wang, Zhi-Wei Su, Zhong-Hui Ma, Comprehensive molecular and morphological analysis of Brachystemma calycinum and Stellaria ovatifolia in the tribe Alsineae (Caryophyllaceae), „PhytoKeys”, 220, 2023, s. 1-16, DOI: 10.3897/phytokeys.220.96126 [dostęp 2023-02-27].
  10. ↑ Moenchia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2012-10-10]. (ang.).
  11. ↑ Moenchia Ehrh.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-11-14].
  12. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, s. 143. ISBN 83-01-122188.