Nalot dywanowy

Rotterdam po niemieckim nalocie dywanowym w maju 1940

Nalot dywanowy – atak powietrzny samolotów bombowych, mający na celu całkowite zniszczenie wybranego obszaru bez wybierania konkretnych celów. Taktyka stosowana głównie podczas nalotów w drugiej wojnie światowej. Określenie „dywanowy” wzięło się od skojarzenia z dywanem z bomb spadającym na cały bombardowany teren[1].

Samoloty w trakcie tego typu nalotów leciały blisko siebie na podobnej wysokości, tworząc zwartą „powierzchnię bombardującą” o bardzo dużym rozmiarze (nawet do 15 000 m²). Zrzut bomb następował równocześnie, co gwarantowało równomierne pokrycie bombami wyznaczonego obszaru. W taktyce lotniczej prowadzenie dużych formacji było możliwe dzięki nawigatorom – przewodnikom formacji, pozostałe samoloty formacji zrzucały bomby na sygnał.

Geneza, zastosowanie, skutki

Taktykę nalotu dywanowego zapoczątkował Legion Condor w czasie wojny domowej w Hiszpanii, później wykorzystała ją Luftwaffe w trakcie ataku na Polskę we wrześniu 1939 roku (bombardując 25 września Warszawę, w niemieckim nalocie na stolicę Polski uczestniczyło wówczas ponad 400 samolotów[2]). Kolejnymi znanymi nalotami Luftwaffe były: atak powietrzny na Rotterdam (maj 1940) już po kapitulacji armii holenderskiej wobec Niemiec, zmasowane naloty na Londyn (zapoczątkowane 7 września 1940), nalot na Coventry 14 listopada 1940 i naloty na Belgrad 6 i 7 kwietnia 1941 w czasie agresji na Bałkany.

Pierwszym nalotem dywanowym RAF był nalot na Lubekę 28 marca 1942. Od roku 1943 RAF i USAAF rozpoczęły ofensywę powietrzną na Trzecią Rzeszę siłami nawet ponad 1000 samolotów w jednym nalocie. Samoloty RAF-u z reguły prowadziły naloty nocne (bombowce brytyjskie były przystosowane do nalotów nocnych), natomiast siły USAAF-u naloty dzienne.

Nalot dywanowy z największą liczbą ofiar (i w ogóle najbardziej niszczycielski atak lotniczy w historii) miał miejsce nocą z 9 na 10 marca 1945 roku nad Tokio, gdzie 329 samolotów B-29 Superfortress zrzuciło blisko dwa tysiące ton bomb, z czego większość (1667 ton) stanowiły bomby zapalające M-69. Intensywne pożary przekształciły się w burzę ogniową. Zginęło i zmarło od oparzeń około 100 000 osób[3].

Najbardziej niszczycielski nalot dywanowy w Europie przeprowadziły brytyjskie siły powietrzne w nocy z 13 na 14 lutego 1945 roku, bombardując Drezno. 770 bombowców Avro Lancaster i 600 bombowców B-17 Flying Fortress doprowadziło do śmierci około 25–30 tysięcy ludzi (mieszkańców i uchodźców). I tu, podobnie jak w Tokio, w czasie nalotu i w burzy ogniowej zniszczona została duża część miasta.

Powojenne szacunki aliantów podawały, że jedna trzecia ludności Niemiec ucierpiała bezpośrednio wskutek bombardowań, około 14 milionów ludzi straciło majątek, ponad 20 milionów zostało na jakiś czas pozbawionych elektryczności, gazu lub wody, 5 milionów musiało się ewakuować. Zniszczeniu uległa jedna czwarta mieszkań. Zginęło około 305 tysięcy osób[4][5]

Miasta – ofiary nalotów dywanowych

 Osobne artykuły: Bombardowanie Guerniki, Bombardowanie Wielunia, Bombardowanie Frampola, Bombardowanie Rotterdamu, Operacja Gomora, Bombardowanie Drezna i Naloty na Tokio.
Miasto Sprawcy nalotu dywanowego Data Konflikt
 Guernica  III Rzesza (Legion Condor) 26 kwietnia 1937 Hiszpańska wojna domowa
Wieluń  III Rzesza 1 września 1939 II wojna światowa
Frampol  III Rzesza 13 września 1939
Warszawa  III Rzesza 25 września 1939
Holandia Rotterdam  III Rzesza 14 maja 1940
Wielka Brytania Coventry  III Rzesza 14 listopada 1940
Belgrad  III Rzesza 6–8 kwietnia 1941
III Rzesza Lubeka  Wielka Brytania 28–29 marca 1942
III Rzesza Kolonia  Wielka Brytania 31 maja 1942
III Rzesza Hamburg  Wielka Brytania
 Stany Zjednoczone 		lipiec – sierpień 1943
III Rzesza Drezno  Wielka Brytania
 Stany Zjednoczone 		13–14 lutego 1945
III Rzesza Pforzheim  Wielka Brytania 23 lutego 1945
Osaka  Stany Zjednoczone 1945
Tokio  Stany Zjednoczone 10 marca 1945
Yokohama  Stany Zjednoczone 29 maja 1945
Shizuoka  Stany Zjednoczone 19 czerwca 1945
Korea Północna Sinŭiju[6]  Stany Zjednoczone 1950-11-03 3 listopada 1950(dts) Wojna koreańska
Korea Północna Kanggye[6]  Stany Zjednoczone 1950-11-05 5 listopada 1950(dts)

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ The Unpleasant Facts About Carpet Bombing | History News Network, historynewsnetwork.org [dostęp 2020-01-28].
  2. ↑ Sokoły Stalina nad Warszawą. Focus.pl, Historia, 22 maja 2011. [dostęp 2011-07-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-03)]. (pol.).
  3. ↑ 70. rocznica nalotu na Tokio, w którym zginęło 100 tys. osób. dzieje.pl, 2015-03-09. [dostęp 2017-11-18].
  4. ↑ United States Strategic Bombing Survey, t. 4, New York/London 1976, s. 7–10 (ang.).
  5. ↑ Ian Kershaw: Hitler. 1941-1945 Nemesis. Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2003, s. 516, przypis 34. ISBN 83-7301-324-5. Por też: United States Strategic Bombing Survey wersja elektroniczna (jęz. ang.).
  6. ↑ a b Taewoo Kim. Limited War, Unlimited Targets: US Air Force Bombing of North Korea during the Korean War 1950–1953. „Critical Asian Studies”. 44 (3), 2012. DOI: 10.1080/14672715.2012.711980. (ang.). 

Bibliografia