Nicennica niemiecka

Nicennica niemiecka
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae‎
Rodzaj	nicennica
Gatunek	nicennica niemiecka
	Nazwa systematyczna
	Filago germanica (L.) Huds.; Fl. Angl.: 328 (1763)
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nicennica niemiecka (Filago germanica (L.) Huds.) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Występuje niemal w całej Europie, w północno-zachodniej Afryce oraz w południowo-zachodniej Azji, a jako gatunek obcy rośnie też w Ameryce Północnej^[3]. W Polsce jest gatunkiem nieczęstym; rośnie w południowej części kraju^[4] i na nielicznych stanowiskach w północno-zachodniej i wschodniej części kraju^[5].

Morfologia

Pokrój: Roślina biało filcowato owłosiona. O łodydze nierozgałęzionej lub rozgałęzionej widlasto w górnej części, o wysokości 10–30 cm^[5].
Liście: Niezbyt liczne, siedzące i przylegające do łodygi. Blaszka wąsko lub podługowato lancetowata^[5], w dolnej części najszersza, falista^[4]. Liście osiągają 1–2 cm długości i do 2,5 mm szerokości^[5]. Jeden lub dwa górne liście są wyższe od koszyczków^[4].
Kwiaty: Zebrane w koszyczki, te z kolei zebrane w gęste, główkowate pęczki po 15–40 koszyczków tworzące się na końcach pędów i w rozwidleniach rozgałęzień^[5]. Środkowe listki okrywy prawie nagie, z żółtawą ostką. Zewnętrzne listki okrywy zaostrzone, w czasie owocowania prosto wzniesione^[4]. Kwiaty osiągają 3 mm długości, brzeżne są nitkowate i żeńskie, środkowe są obupłciowe^[5].
Owoce: Jajowate niełupki o długości 0,6 mm, krótko owłosione. Owoce powstające z kwiatów brzeżnych pozbawione są puchu kielichowego, te z kwiatów środkowych mają puch w postaci kruchych włosków o długości do 3 mm^[5].
Gatunki podobne: Podobne rośliny występujące w Europie Środkowej nie mają listków okrywy zakończonych ostką (szarota Gnaphalium, suchotki Logfia, szarota żółtobiała Pseudognaphalium luteoalbum, nicennica polna Filago arvensis), z wyjątkiem nicennicy żółtawej Filago lutescens, która różni się czerwonawą ostką na końcu listków okrywy (u n. niemieckiej jest ona żółtawa) oraz bardzo gęsto filcowato owłosionymi listkami okrywy (filc przesłania zielonkawe listki, widoczne u n. niemieckiej)^[5]^[4].

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie od lipca do października. Rośnie na piaszczystych polach i murawach. Liczba chromosomów 2n = 28^[4]. Gatunek charakterystyczny muraw napiaskowych ze związku Vicio lathyroidis-Potentillion argenteae^[6].

Mieszaniec

Gatunek tworzy mieszańca z nicennicą polną Filago arvensis – Filago × mixta Holuby^[4].

Zagrożenia i ochrona

Roślina umieszczona na polskiej czerwonej liście w kategorii DD (stopień zagrożenia nie może być określony)^[7].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-12-07] (ang.).
↑ ^a ^b Filago germanica (L.) Huds., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-14] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 467. ISBN 83-01-14342-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h KrystynaK. Grodzińska KrystynaK., Filago L., Nicennica, [w:] BogumiłB. Pawłowski, AdamA. Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 161-163 .
↑ Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-12-07] (ang.).

[powo-3] Filago germanica (L.) Huds., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-14] .

[klucz-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Rutkowski Lucjan: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 467. ISBN 83-01-14342-8.

[grodz-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h KrystynaK. Grodzińska KrystynaK., Filago L., Nicennica, [w:] BogumiłB. Pawłowski, AdamA. Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 161-163 .

[6] Matuszkiewicz Władysław: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN, 2001. ISBN 83-01-13520-4.

[7] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]