Nietolerancja (film)
| |
| Gatunek | |
|---|---|
| Data premiery |
5 września 1916 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
215 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
D.W. Griffith, |
| Główne role |
Lillian Gish |
| Zdjęcia |
Billy Bitzer |
| Scenografia |
D.W. Griffith, |
| Kostiumy |
D.W. Griffith, |
| Montaż |
D.W. Griffith, |
| Produkcja |
D.W. Griffith |
| Wytwórnia |
Triangle Film Corporation |
| Dystrybucja |
Triangle Film Corporation |
| Budżet |
2 000 000 $ |
Nietolerancja (ang. Intolerance: Love’s Struggle Throughout the Ages) – amerykański film niemy z 1916 roku w reżyserii Davida Warka Griffitha. Nietolerancja, nakręcona przez Griffitha w odpowiedzi na burzliwe przyjęcie Narodzin narodu, stanowi opowieść o nietolerancji dotykającej człowieka. Na fabułę składają się cztery wątki, które opisują: upadek Babilonu, męczeństwo Jezusa Chrystusa, wydarzenia nocy św. Bartłomieja oraz czasy współczesne filmowi. Nietolerancja kończy się alegorią sugerującą wyzwolenie wszystkich ludzi z niewoli[1].
Po sukcesie kasowym Narodzin narodu Griffith zdecydował się na nakręcenie filmu, który mógłby stanowić dla niego odpowiedź wobec jego krytyków, (Griffith był ich reakcją oburzony) a nie jak się popularnie przyjmuje próbą moralnej rehabilitacji za ów film gloryfikujący Ku Klux Klan[2]. Efektem było jedno z najdroższych przedsięwzięć w dziejach kina niemego: Nietolerancja kosztowała 2 miliony dolarów[1] (około 43 miliony dolarów według cen z 2013 roku[a]); do zdjęć wynajęto około 60 tysięcy statystów[3]. Reżyser udoskonalił swój warsztat twórczy, starannie używając montażu równoległego oraz dostosowując plany filmowe do akcji swego dzieła. Griffith zastosował również spektakularne najazdy kamery z dużej wysokości. Motywem jednoczącym akcję utworu był obraz matki kołyszącej swe niemowlę, co zdaniem reżysera miało pobudzić wrażliwość widza[1][4].
Nietolerancja poniosła klęskę finansową, swoją pacyfistyczną wymową nie pasowała bowiem do wydarzeń I wojny światowej[4][5]. Film ten jednak, pomimo naiwnego zdaniem części krytyków przesłania, dzięki sprawności realizacyjnej stanowi jedno z najważniejszych osiągnięć kina[5][3]. W 1989 roku Nietolerancja znalazła się w National Film Registry jako budująca dziedzictwo kulturalne Stanów Zjednoczonych[6], a w 1995 roku została umieszczona na watykańskiej liście 45 filmów fabularnych, które propagują szczególne wartości religijne, moralne lub artystyczne[7].
Obsada
- Lillian Gish – Nieśmiertelna Matka
Rok 1914
- Mae Marsh – Najdroższa
- Robert Harron – Chłopak
- Miriam Cooper – Samotna
- Vera Lewis – Mary T. Jenkins
- Sam de Grasse – Arthur Jenkins
- Walter Long – Muszkieter Slumsów
- F.A. Turner – ojciec Najdroższej
- Monte Blue – uprzejmy sąsiad
- Alberta Lee – uprzejma sąsiadka
- Tom Wilson – uprzejmy oficer
- Ralph Lewis – gubernator
- Lloyd Ingraham – sędzia
- William H. Brown – naczelnik
- Tully Marshall – przyjaciel Muszkietera Slumsów
- Tod Browning – jeden ze zbirów
Upadek Babilonu
- Constance Talmadge – Dziewczyna z Gór
- Alfred Paget – książę Baltazar
- Seena Owen – księżniczka Umiłowana
- Tully Marshall – Wielki Kapłan Bel-Marduka
- Elmer Clifton – Rapsodia
- Elmo Lincoln – Potężny Wojownik Waleczności
- George Siegmann – Cyrus
- Carl Stockdale – król Nabonid
- Frank Brownlee – brat Dziewczyny z Gór
- Martin Landry – licytator
- Robert Lawler – sędzia
- George Fawcett – sędzia
- Tully Marshall – arcykapłan Marduk
- Taylor N. Duncan – ochroniarz księżniczki Umiłowanej
- Wallace Reid – zapłakany żołnierz
- Walter Long – babiloński żołnierz
Noc św. Bartłomieja
- Margery Wilson – Brązowooka
- Eugene Pallette – Propser Latour
- Allan Sears – najemnik
- Josephine Crowell – Katarzyna Medycejska
- Joseph Henabery – adm. Coligny
- Frank Bennett – Karol IX Walezjusz
- Joe Murphy – książę d’Anjou
- Maxfield Stanley – Henryk III Walezy
- Spottiswoode Aitken – ojciec Brązowookiej
- Ruth Handforth – matka Brązowookiej
- W.E. Lawrence – Henryk IV Burbon
- Constance Talmadge – Małgorzata Walezjuszka
- Howard Gaye – kard. de Lorraine
- Taylor N. Duncan – kapitan Gateg
Historia Jezusa
- Bessie Love – Narzeczona
- George Walsh – Narzeczony
- William H. Brown – ojciec Narzeczonej
- Howard Gaye – Nazareńczyk
- Lillian Langdon – Maryja Panna
- Olga Grey – Jawnogrzesznica
- Erich von Ritzau – pierwszy faryzeusz
- William Coutright – drugi faryzeusz
- Erich von Stroheim – drugi faryzeusz
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Obliczono na podstawie następującego źródła: Consumer Price Index (Estimate) 1800-. The Federal Reserve Bank of Minneapolis. [dostęp 2013-03-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-20)]. (ang.). Metoda obliczania: budżet z 1915 roku * (CPI z 2013 roku / CPI z 1916 roku).
Przypisy
- ↑ a b c Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 37.
- ↑ Nicholas Rapold, Birth of Another Spectacle, and Its Life, „The New York Times”, 26 lipca 2013 [dostęp 2016-02-04].
- ↑ a b Płażewski 1968 ↓, s. 25.
- ↑ a b Wojnicka i Katafiasz 2005 ↓, s. 202–203.
- ↑ a b Garbicz i Klinowski 1981 ↓, s. 38.
- ↑ U.S. National Film Registry – Titles. Carnegie Mellon University. [dostęp 2013-03-15]. (ang.).
- ↑ Vatican Best Films List. United States Conference of Catholic Bishops. [dostęp 2013-03-15]. (ang.).
Bibliografia
- Adam Garbicz, Jacek Klinowski: Kino, wehikuł magiczny. Przewodnik osiągnięć filmu fabularnego. T. 1: Podróż pierwsza 1913–1949. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981. ISBN 83-08-00298-6.
- Jerzy Płażewski: Historia filmu dla każdego. Kraków: Nasza Księgarnia, 1968.
- Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz: Słownik wiedzy o filmie. Bielsko-Biała: Park, 2005. ISBN 83-7266-325-4.
Linki zewnętrzne
- Nietolerancja w bazie IMDb (ang.)
- Nietolerancja w bazie Filmweb
- Nietolerancja dostępny do bezpłatnego pobrania z Internet Archive (ang.)