Oman wierzbolistny

Oman wierzbolistny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	Pentanema / oman
Gatunek	oman wierzbolistny
	Nazwa systematyczna
	Pentanema salicinum (L.) D.Gut.Larr., Santos-Vicente, Anderb., E.Rico & M.M.Mart.Ort.; Taxon 67: 159 (2018)
Synonimy
	Aster rigidus Moench; Aster salicinus (L.) Scop.; Aster spathulatus Steud.; Conyza salicina (L.) Rupr.; Helenium cordatum (Boiss.) Kuntze; Helenium salicinum (L.) Kuntze; Inula auriculata Schur; Inula cordata Boiss.; Inula coriacea Schur; Inula glabra Gilib.; Inula hetrusca Moretti; Inula involucrata Miq.; Inula kitamurana Tatew. ex Kitam.; Inula lineata (Nyár.) Nyár.; Inula lucens Dulac; Inula pseudobubonium Schur; Inula pseudosalicina Simkov. ex Beck; Inula salicina L.; Inula squarrosa Griseb.; Pulicaria salicina (L.) J.Presl & C.Presl; Ulina salicina (L.) Opiz;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Oman wierzbolistny (Pentanema salicinum) – gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Tradycyjnie włączany do rodzaju oman Inula, jednak w 2018 zawężono ujęcie tego rodzaju i gatunek trafił do rodzaju Pentanema^[4]^[3]. Zasięg gatunku obejmuje rozległe obszary Europy i Azji w strefie umiarkowanej – od Hiszpanii po Japonię^[3]. W Polsce gatunek ten jest dość częsty regionalnie^[5] – zwłaszcza w południowej części niżu, w pasie wyżyn i w niższych położeniach górskich, poza tym ma liczne stanowiska w dolinie Bugu i Wisły, w województwie wielkopolskim i kujawsko-pomorskim. Rzadki jest w środkowej części kraju oraz na północnym zachodzie i północnym wschodzie^[6].

Morfologia

Pokrój: Roślina zielna o łodydze wzniesionej, osiągającej 30–60 cm, rzadziej do 80 cm^[5], pojedynczej bądź słabo rozgałęzionej, nagiej lub na dole słabo owłosionej^[7].

Liście: Gęsto rozmieszczone wzdłuż łodygi^[7], lancetowate, o długości 4–10 cm i szerokości do 2,5 cm^[8]. Liście są nagie, co najwyżej orzęsione na brzegu i na nerwach na spodniej stronie blaszki; siedzące, obejmujące nasadą łodygę. Blaszka jest długo zaostrzona, drobno ząbkowana bądź całobrzega^[7]^[8].

Kwiaty: Zebrane w pojedyncze lub kilka koszyczków na szczycie łodygi tworząc luźny, baldachokształtny kwiatostan złożony. Koszyczki osiągają średnicę 2,5–4 cm. Listki okrywy ułożone dachówkowato, zewnętrzne listki okrywy koszyczka krótsze od wewnętrznych, lancetowate, na szczycie często odgięte, a na brzegu orzęsione^[7]^[8]. Wszystkie kwiaty są złocistożółte, wewnątrz koszyczka rurkowate, na zewnątrz języczkowate, które są ok. dwa razy dłuższe od rurkowatych^[8].

Owoce: Niełupki o długości ok. 1,5 mm^[8].

Biologia i ekologia

Bylina, kwitnie od czerwca do sierpnia, czasem jeszcze we wrześniu^[8]. Zasiedla gleby ubogie, zarówno o odczynie kwaśnym jak i zasadowym. Jest gatunkiem charakterystycznym dla nienawożonych i okresowo wilgotnych łąk ze związku Molinion caeruleae^[7]. Rośnie także w wiklinach nadrzecznych, a także w miejscach suchych i słonecznych – na murawach, w zaroślach i brzegach lasów^[8].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-10] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Pentanema salicinum (L.) D.Gut.Larr., Santos-Vicente, Anderb., E.Rico & M.M.Mart.Ort., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-13] .
↑ David Gutiérrez-Larruscain, María Santos-Vicente, Arne A. Anderberg, Enrique Rico, María Montserrat Martínez-Ortega. Phylogeny of the Inula group (Asteraceae: Inuleae): Evidence from nuclear and plastid genomes and a recircumscription of Pentanema. „Taxon”. 67, 1, s. 149-164, 2018. DOI: 10.12705/671.9.
↑ ^a ^b Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, s. 469. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.), MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 306, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ZbigniewZ. Nawara ZbigniewZ., Rośliny łąkowe, Multico, 2012, s. 166-167, ISBN 978-83-7073-397-1 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g KazimierzK. Zarzycki KazimierzK., Inula L., Oman, [w:] BogumiłB. Pawłowski, AdamA. Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 185 .

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-10] (ang.).

[powo-3] Pentanema salicinum (L.) D.Gut.Larr., Santos-Vicente, Anderb., E.Rico & M.M.Mart.Ort., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-13] .

[david-4] David Gutiérrez-Larruscain, María Santos-Vicente, Arne A. Anderberg, Enrique Rico, María Montserrat Martínez-Ortega. Phylogeny of the Inula group (Asteraceae: Inuleae): Evidence from nuclear and plastid genomes and a recircumscription of Pentanema. „Taxon”. 67, 1, s. 149-164, 2018. DOI: 10.12705/671.9.

[Rutkowski-5] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2004, s. 469. ISBN 83-01-14342-8.

[6] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając (red.), MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 306, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[nawara-7] ZbigniewZ. Nawara ZbigniewZ., Rośliny łąkowe, Multico, 2012, s. 166-167, ISBN 978-83-7073-397-1 .

[zarzycki-8] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g KazimierzK. Zarzycki KazimierzK., Inula L., Oman, [w:] BogumiłB. Pawłowski, AdamA. Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XII, Warszawa, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 185 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]