Opactwo Matki Bożej w Montserrat

Opactwo Matki Bożej w Montserrat
Monasterio de Santa María
de Montserrat
Ilustracja
Państwo

 Hiszpania

Wspólnota autonomiczna

 Katalonia

Miejscowość

masyw górski Montserrat

Kościół

rzymskokatolicki

Właściciel

benedyktyni

Data zburzenia

1811

Położenie na mapie Katalonii
Mapa konturowa Katalonii, w centrum znajduje się punkt z opisem „Opactwo Matki Bożej w Montserrat”
Położenie na mapie Hiszpanii
Mapa konturowa Hiszpanii, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Opactwo Matki Bożej w Montserrat”
Ziemia41°35′36″N 1°50′14″E/41,593206 1,837139
Strona internetowa

Opactwo Matki Bożej w Montserrat – męski klasztor benedyktyński, położony w masywie górskim Montserrat w Katalonii, 40 km na północny zachód od Barcelony, znany z kultu figury Matki Boskiej o ciemnej twarzy, tzw. „Czarnulki” (es La Moreneta). Usytuowany jest na zlepieńcowych formacjach skalnych, w trzech czwartych drogi na szczyt, ok. 1000 m n.p.m. Drugi co do ważności, zaraz po Santiago de Compostela ośrodek pielgrzymkowy w Hiszpanii oraz ośrodek patriotyzmu i nacjonalizmu katalońskiego. Malownicza góra, na której znajduje się klasztor, jest najwyżej położonym miejscem na równinie katalońskiej i z tego powodu bywa odwiedzana przez ludzi chcących zobaczyć z jej szczytu wschód słońca. Ze szczytu widać całą Katalonię.

Legenda

 Osobny artykuł: Madonna z Montserrat.

Według legendy ok. 50 roku n.e. przybył do Montserrat św. Piotr i w grocie-pustelni pozostawił drewnianą figurę Matki Bożej z Dzieciątkiem, wyrzeźbioną przez św. Łukasza. Grota i góra zostały wcześniej przygotowane na miejsce spoczynku figury przez anioły używające złotej piły. To w wyniku ich działalności góra miała uzyskać obecny kształt (jej nazwa „Montserrat” znaczy „przepiłowana góra”). Podczas najazdu muzułmańskich Maurów na Półwysep Iberyjski na początku VIII w. figura zaginęła, ale w 880 została cudownie odnaleziona w Świętej Grocie (Santa Cova), a jej odnalezieniu towarzyszyło wiele cudów, wizje i niebiańska muzyka. W miejscu jej odnalezienia zbudowano kaplicę[1].

Legenda mówi też o tym, że to w tym miejscu Parsifal miał odnaleźć świętego Graala.

Historia

Do X w. było to ważne miejsce kultu ludowego. W 976 benedyktyni wybudowali na górze klasztor i słynna z cudów figura stała się celem pielgrzymek znanym w Katalonii i całej Hiszpanii. Klasztor szybko stał się jednym z najważniejszych centrów pielgrzymkowych średniowiecznej Hiszpanii. Miał własną flagę i cieszył się niezależnością. Dzięki licznym donacjom i przywilejom rozwijał się także jako centrum katalońskiej kultury i sztuki. Od 1499 istnieje tu jedna z najstarszych wciąż działających drukarni. W 1522, po nawróceniu, pielgrzymkę do klasztoru odbył Ignacy Loyola.

W 1811 wojska napoleońskie zniszczyły oryginalny XII-wieczny klasztor, zaś obecny kościół pochodzi z 1874. W 1881 La Moreneta została ogłoszona patronką Katalonii. Podczas hiszpańskiej wojny domowej klasztor padł ofiarą prześladowań, 22 mnichów zostało zamordowanych[2].

W czasach dyktatury Francisco Franco, kiedy używanie języka katalońskiego było zakazane, góra z klasztorem była miejscem schronienia dla uczonych, artystów i studentów zaangażowanych w katalońskim ruchu oporu. Z tego powodu była pod stałą obserwacją policji. W 1947 odbyła się tu uroczysta msza św. w której uczestniczyło 100 tys. ludzi – wbrew ówczesnemu prawu została ona odprawiona w języku katalońskim.

Zwiedzanie

wnętrze bazyliki

Obecnie kompleks jest wciąż czynnym klasztorem benedyktyńskim i najważniejszym ośrodkiem religijnym w Katalonii. Już w XIX wieku stał się miejscem przechowywania dorobku kultury katalońskiej. W 1920 w gmachu bazyliki powstało muzeum (Museo de Montserrat). Obecnie muzeum posiada obrazy wielu znanych hiszpańskich malarzy, takich jak El Greco, Pablo Picasso, Dalí, a także zagranicznych jak Caravaggio, Tiepolo, Degas, Monet. Klasztorna biblioteka zgromadziła 300 tys. ksiąg[3].

Sczerniała od palonych przez setki lat świec figura Matki Boskiej znajduje się w niszy, nad ołtarzem głównym bazyliki. Wbrew legendzie, datowanie radiowęglowe wykazało, iż pochodzi ona z XII wieku. Klasztor jest odwiedzany przez turystów, pielgrzymów i młode małżeństwa proszące o pomyślność dla związku. Największe pielgrzymki mają miejsce 27 kwietnia i 8 września.

W Montserrat działa również 50-osobowy chłopięcy chór gregoriański, jeden z najstarszych w Europie, zwany Escolania de Montserrat.

Jest to ważny ośrodek turystyczny regionu Barcelony. Można się do niego dostać drogą jezdną (niedostępną dla samochodów bez zezwolenia) oraz koleją zębatą z Monistrol de Montserrat lub koleją linową. Prowadzą do niego również cztery oznakowane piesze szlaki turystyczne.

Większą część masywu Montserrat obejmuje górski park przyrodniczy.

Na górze działają dwa funikulary, jeden z nich prowadzi do pustelni Sant Joan, skąd w 15 minut można dojść na szczyt, a drugi do groty znalezienia posążku Czarnej Madonny.

4 listopada 2022 roku na terenie bazyliki odsłonięto popiersie św. Jana Pawła II, wzorowane na popiersiu znajdującym się przy Bazylice Kolegiackiej w Sieradzu[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. La Mare de Déu de Montserrat [online], Abadia de Montserrat [dostęp 2020-07-05] (kat.).
  2. history - Montserrat Visita [online], montserratvisita.com [dostęp 2019-08-27].
  3. culture - Montserrat Visita [online], montserratvisita.com [dostęp 2019-08-27].
  4. Hiszpania: w Katalonii rozpoczęto upamiętnienie 40. rocznicy wizyty św. Jana Pawła II [online], niedziela.pl [dostęp 2022-11-11] (pol.).

Linki zewnętrzne