Order Pro Merito Melitensi

Order Pro Merito Melitensi
Order Pro Merito Melitense
*Order Zasługi Zakonu Maltańskiego*
	; Awers odznaki orderu
	; Awers odznaki Wielkiego Oficera
	; Gwiazda Krzyża Wielkiego
	; Gwiazda Wielkiego Oficera
	; Baretka krzyża dla cywilów
	; Baretka krzyża dla wojskowych
	; Baretka krzyża dla duchownych
Ustanowiono	1920
Święto	2 lutego; 24 czerwca; 13 października
	Multimedia w Wikimedia Commons

Order Pro Merito Melitensi, Order Pro Merito Melitense (pol. Order Zasługi Zakonu Maltańskiego) – odznaczenie państwowe przyznawane przez Suwerenny Rycerski Zakon Szpitalników Św. Jana, z Jerozolimy, z Rodos i z Malty, ustanowione w 1920^[1]^[2].

Nadawanie

Order przyznawany jest mężczyznom i kobietom, których działania zwiększają honor i prestiż zakonu, aktywnie promują wartości chrześcijańskie, lub pracują charytatywnie w chrześcijańskiej tradycji zdefiniowanej przez Kościół katolicki. Dekorowanie odznaczanych odbywa się bez religijnych ceremonii (stosowanych w przypadku odznaczania dam i kawalerów maltańskich, a charakterystycznych dla zakonów rycerskich), dlatego order ten może być nadawany niekatolikom, np. takim jak amerykańscy mężowie stanu: Ronald Reagan i George H.W. Bush. Order dzieli się na rangi (nieużywane wśród członków zakonu), a jego nadanie nie jest równoznaczne z nadaniem tytułu szlacheckiego i dlatego jest porównywalny z wieloma orderami zasługi na całym świecie, jak ordery papieskie, francuska Legia Honorowa, czy Order Imperium Brytyjskiego. W przeciwieństwie do dam i kawalerów maltańskich (członków zakonu), od dekorowanych nie wymaga się żadnych przysiąg, ślubowań ani zobowiązań religijnych. Poza samym orderem przyznawany jest dodatkowo trójstopniowy Medal Pro Merito Melitensi (złoty, srebrny lub brązowy). Odznaczenia nadawane są każdego roku podczas świąt: Ofiarowania Pańskiego (2 lutego), w Wigilię św. Jana – patrona orderu (24 czerwca) oraz święto Błogosławionego Gerarda – twórcy zakonu (13 października). Nazwiska odznaczonych publikowane są w „Oficjalnym Biuletynie Zakonu Maltańskiego”^[1]^[3]. Dzisiejszy podział orderu powstał w latach 1960-1975. Przed II wojną światową nadawano jedynie medal zasługi (złoty, srebrny i brązowy), oraz czteroklasowy krzyż zasługi (tylko w ramach przeoratu czesko-austriackiego)^[1]^[4]. Decyzję o przyznaniu odznaczenia, jego klasie, randze i rodzaju, podejmuje Wielki Mistrz Zakonu Kawalerów Maltańskich (zgodnie ze specjalnymi statutami wydanymi przez niego w tym celu – motu proprio), po zasięgnięciu opinii Suwerennej Rady zakonu, która również ma prawo do samodzielnych nadań, wydawanych w formie dekretu^[1]^[5].

Podział orderu

Rangi odznaczenia^[1]^[2]

Łańcuch – podzielony na dwie klasy: cywilną i wojskową (z mieczami), zazwyczaj nadawany głowom państw
Krzyż – podzielony na cztery klasy: cywilną męską, cywilną damską, wojskową (dla osób świeckich) i eklezjalną (dla duchownych)
Medal – podzielony na trzy stopnie: złoty, srebrny i brązowy

Klasy Krzyża

Klasa cywilna (mężczyźni)^[1]^[2]

Krzyż Wielki Orderu pro Merito Melitensi – Klasa Specjalna
Krzyż Wielki Orderu pro Merito Melitensi
Wielki Oficer Orderu pro Merito Melitensi
Komandor Orderu pro Merito Melitensi
Oficer Orderu pro Merito Melitensi
Krzyż Orderu pro Merito Melitensi

Klasa cywilna (kobiety)^[1]^[2]

Krzyż Wielki Orderu pro Merito Melitensi – Klasa Specjalna
Krzyż Wielki Orderu pro Merito Melitensi
Krzyż z Gwiazdą Orderu pro Merito Melitensi
Krzyż z Koroną Orderu pro Merito Melitensi
Krzyż z Tarczą Orderu pro Merito Melitensi
Krzyż Orderu pro Merito Melitensi

Klasa wojskowa^[1]^[2]

Krzyż Wielki z Mieczami Orderu pro Merito Melitensi – Klasa Specjalna
Krzyż Wielki z Mieczami Orderu pro Merito Melitensi
Wielki Oficer z Mieczami Orderu pro Merito Melitensi
Komandor z Mieczami Orderu pro Merito Melitensi
Oficer z Mieczami Orderu pro Merito Melitensi
Krzyż z Mieczami Orderu pro Merito Melitensi

Klasa eklezjalna „pro piis meritis”^[1]^[2]

Krzyż Wielki Orderu „pro piis meritis” Melitensi
Krzyż Orderu „pro piis meritis” Melitensi

Medal

Wersja cywilna^[1]^[2]

Złoty Medal pro Merito Melitensi
Srebrny Medal pro Merito Melitensi
Brązowy Medal pro Merito Melitensi

Wersja wojskowa^[1]^[2]

Złoty Medal z Mieczami pro Merito Melitensi
Srebrny Medal z Mieczami pro Merito Melitensi
Brązowy Medal z Mieczami pro Merito Melitensi

Wersja za Kampanie (ustanowiona w 2020)^[6]

z klamrą COVID-19 (od 2020)^[7]^[8]
z klamrą UCRAINA (od 2022)^[9]

Wygląd

Godło odznaczenia składa się z białego krzyża greckiego z lekko wygiętymi, rozdwojonymi ramionami na końcach. Ramiona krzyża mają złocone krawędzie. W środku znajduje się okrąg z umieszczonym centralnie białym krzyżem maltańskim na czerwonym tle i otaczającym tło napisem * MIL.ORDO EQUITUM MELIT.BENE MERENTI * na awersie. Na rewersie wewnątrz okręgu znajduje się napis łaciński z rokiem nadania odznaczenia, np. A.D. MCMXX. Wszystkie krawędzie wewnątrz i na zewnątrz orderu oraz napisy są złocone. W klasie wojskowej pomiędzy ramionami krzyża znajdują się skrzyżowane miecze ze złoconymi rękojeściami u dołu, a ostrzami skierowanymi ukośnie do góry. Srebrna gwiazda orderowa zawiera godło orderu nałożone na gwiazdę cztero- lub sześciopromienną, z koroną umieszczoną na szczycie. Godło mocowane jest do wstęgi lub wstążki: białej z czerwonymi paskami (w obu klasach cywilnych), czerwonej z białymi paskami (w klasie wojskowej) lub czarnej z czerwonymi paskami (w klasie eklezjalnej). Wstążka wiązana jest na modę francuską^[3].

Baretki

W klasie cywilnej baretka odznaczenia ma kolor biały z czerwonymi paskami, w klasie wojskowej jest czerwona z paskami białymi, a w klasie eklezjalnej – czarna z czerwonymi paskami. Baretki najniższych stopni wszystkich klas Krzyża pro Merito Melitensi nie posiadają dodatkowych symboli. Pozostałe posiadają symbole: medale (brązowe, srebrne lub złote), tarcze, korony, krzyże lub gwiazdy^[3]. Baretki Medali za Kampanię posiadają te same okucia, co klamry mocowane na wstążce pełnych oznak.

Baretki Łańcucha pro Merito Melitensi
Łańcuch	Łańcuch z Mieczami

Baretki klasy cywilnej (mężczyźni) – Krzyż pro Merito Melitensi
Krzyż Wielki – Klasa Specjalna	Krzyż Wielki	Wielki Oficer	Komandor	Oficer	Krzyż

Baretki klasy cywilnej (kobiety) – Krzyż pro Merito Melitensi
Krzyż Wielki – Klasa Specjalna	Krzyż Wielki	Krzyż z Gwiazdą	Krzyż z Koroną	Krzyż z Tarczą	Krzyż

Baretki klasy wojskowej – Krzyż pro Merito Melitensi
Krzyż Wielki z Mieczami – Klasa Specjalna	Krzyż Wielki z Mieczami	Wielki Oficer z Mieczami	Komandor z Mieczami	Oficer z Mieczami	Krzyż z Mieczami

Baretki klasy eklezjalnej – Krzyż „pro piis meritis” Melitensi
Krzyż Wielki „pro piis meritis”	Krzyż „pro piis meritis”

Baretki Medalu pro Merito Melitensi
Złoty Medal	Srebrny Medal	Brązowy Medal	Złoty Medal z Mieczami	Srebrny Medal z Mieczami	Brązowy Medal z Mieczami

Baretki Medalu za Kampanię
z klamrą COVID-19	z klamrą UCRAINA

Odznaczeni

Z tym tematem związana jest kategoria: Odznaczeni Orderem Pro Merito Melitensi.

Z tym tematem związana jest kategoria: Polacy odznaczeni Orderem Pro Merito Melitensi.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Order Pro Merito Melitensi (oficjalna strona). orderofmalta.int. [dostęp 2014-07-15]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Peter Bander van Duren: Orders of Knighthood and of Merit. Buckinghamshire: C. Smythe, 1995, s. 184. ISBN 0-86140-371-1.
↑ ^a ^b ^c Hyginus Eugene Cardinale, Peter Bander van Duren: Orders of Knighthood, Awards and the Holy See. Wyd. 3. Buckinghamshire: Gerrards Cross, 1985, s. 87-89, 97. ISBN 0-905715-26-8.
↑ Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 624.
↑ Antonio Micallef: Lectures on the Statutes of the Sacred Order of St. John of Jerusalem. Karlsruhe: KIT Scientific Publishing, 2012, s. 233. ISBN 978-3-86644-402-7.
↑ ORDER PRO MERITO MELITENSI (oficjalna strona). orderofmalta.int. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).
↑ Covid-19 Medal – zdjęcie (oficjalna strona). orderofmalta.int. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).
↑ Covid-19 Medal – zdjęcie (oficjalna strona). orderofmalta.int. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).
↑ Ucraina Medal – zdjęcie. gmic.co.uk. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Giorgio Aldrighetti: L' Ordine al Merito Melitense. icocregister.org. [dostęp 2014-10-14]. (wł.). (zdjęcia wszystkich odmian odznaczenia w lewej kolumnie menu)

[OM-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Order Pro Merito Melitensi (oficjalna strona). orderofmalta.int. [dostęp 2014-07-15]. (ang.).

[OK-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Peter Bander van Duren: Orders of Knighthood and of Merit. Buckinghamshire: C. Smythe, 1995, s. 184. ISBN 0-86140-371-1.

[orders-3] Hyginus Eugene Cardinale, Peter Bander van Duren: Orders of Knighthood, Awards and the Holy See. Wyd. 3. Buckinghamshire: Gerrards Cross, 1985, s. 87-89, 97. ISBN 0-905715-26-8.

[KO-4] Wiesław Bończa-Tomaszewski: Kodeks orderowy. Przepisy obowiązujące posiadaczy orderów, odznaczeń, medali i odznak. Warszawa-Kraków: Główna Księgarnia Wojskowa, Drukarnia Narodowa, 1939, s. 624.

[AM-5] Antonio Micallef: Lectures on the Statutes of the Sacred Order of St. John of Jerusalem. Karlsruhe: KIT Scientific Publishing, 2012, s. 233. ISBN 978-3-86644-402-7.

[CampMed1-6] ORDER PRO MERITO MELITENSI (oficjalna strona). orderofmalta.int. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).

[CampMedC19a-7] Covid-19 Medal – zdjęcie (oficjalna strona). orderofmalta.int. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).

[CampMedC19b-8] Covid-19 Medal – zdjęcie (oficjalna strona). orderofmalta.int. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).

[CampMedUA-9] Ucraina Medal – zdjęcie. gmic.co.uk. [dostęp 2023-12-09]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Ordery	Order Najwyższy Chrystusa Order Złotej Ostrogi Order Piusa IX Order Świętego Grzegorza Wielkiego Order Świętego Sylwestra
Odznaczenia honorowe	Pro Ecclesia et Pontifice Benemerenti
Ordery/zakony religijne chronione	Order Grobu Świętego Order Kawalerów Maltańskich (Order Pro Merito Melitensi)
Odznaczenia zniesione w 1870 roku	Order Moretta Order Świętej Cecylii Medal Zasługi Wojskowej
Odznaczenia zniesione w 1954 roku	Krzyż Laterański Krzyż Lauretański Krzyż Pielgrzyma Krzyż Adwokatów Świętego Piotra

Rodzaj odznaczenia	order krzyż medal gwiazda odznaka dystynktorium
Elementy insygniów	godło łańcuch orderowy gwiazda orderowa rozetka galonik okucie wstęga orderowa
Formy zredukowane	cywilna: miniaturka orderowa mundurowa: baretka
Lista odznaczeń w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie
Lista baretek w	Afryce Ameryce Południowej Ameryce Północnej i Środkowej Australii i Oceanii Azji Europie organizacjach międzynarodowych
Prawo	kapituła orderu odznaczenie państwowe order domowy order kobiecy
System odznaczeń w Polsce	Komisja Heraldyczna polski system orderowo-odznaczeniowy (lista) polskie odznaczenia resortowe polskie odznaczenia samorządowe