Otto Behaghel
Państwo działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
3 maja 1854 |
Data i miejsce śmierci |
9 października 1936 |
Profesor nauk humanistycznych | |
Specjalność: Językoznawstwo | |
Alma Mater |
Uniwersytet w Heidelbergu |
Doktorat |
1876 – Językoznawstwo |
Habilitacja |
1878 – Językoznawstwo |
Nauczyciel akademicki | |
uczelnia |
Uniwersytet w Giessen |
Stanowisko |
profesor zwyczajny, rektor |
Okres zatrudn. |
1888–1925 |
Wilhelm Maximilian Otto Behaghel (ur. 3 maja 1854 w Karlsruhe, zm. 9 października 1936 w Monachium) – niemiecki germanista, językoznawca, młodogramatyk[1].
Życiorys
W latach 1873–1876 studiował filologię germańską, romańską i klasyczną na uniwersytecie w Heidelbergu oraz po jednym semestrze w Paryżu i Getyndze. W roku 1876 doktorat z językoznawstwa w Heidelbergu, a w 1878 tamże habilitacja na temat następstwa czasów w zdaniach niemieckich. W roku 1883 został profesorem zwyczajnym filologii niemieckiej na uniwersytecie w Bazylei[1].
W latach 1888–1925 pracował jako profesor germanistyki na uniwersytecie w Gießen. Rektor uniwersytetu w Gießen w latach 1895/96, 1905/06, 1907. Był m.in. członkiem Powszechnego Niemieckiego Stowarzyszenia Językowego, Bawarskiej Akademii Nauk, Towarzystwa Naukowego w Getyndze. 1888-1892 redaktor czasopisma germanistycznego „Germania”, a w latach 1924–1933 „Giessener Beiträge” (obecnie: „Beiträge zur deutschen Philologie”)[1].
Działalność naukowa
Obszary badań naukowych: historia języka niemieckiego, współczesny język niemiecki, składnia. Jest autorem aktualnych do dziś tzw. praw Behaghela (Behaghelsche Gesetze) odnoszących się do szyku wyrazów w zdaniu. Do nich należy np. reguła, że element treściowo najważniejszy występuje na końcu zdania[2]. Behaghel należał do szkoły młodogramatycznej[3]. Był wydawcą tekstów staro-wysoko-niemieckich i średnio-wysoko-niemieckich[4].
Otto Behaghel – publikacje (wybór)
- · Die deutsche Sprache (1886, 11. wyd. 1954)
- · Schriftsprache und Mundart (1896)
- · Die Zeitfolge der abhängigen Rede (1878)
- · Geschichte der deutschen Sprache (1891; 5. wyd. 1928)
- · Gebrauch der Zeitform im konjunktiven Nebensatz der Deutschen (1898)
- · Der Heliand und die angelsächsische Genesis (1902, 2. wyd. 1908)
- · Bewusstes und Unbewusstes im dichterischen Schaffen (1906)
- · Deutsche Syntax, t. 1-4 (1923–1928)
Nagrody i wyróżnienia
- 1934 Goethe-Medaille (nadany przez prezydenta Hindenburga)
- 1934 Goldener Ring des Deutschen Sprachvereins
- Księgi jubileuszowe z okazji 70. i 80. rocznicy urodzin (zawarty tam spis publikacji Behaghela liczy 901 pozycji)[1]
Życie prywatne
Jego żoną była (od 1887 do 1924) Maria Dorothea Zöller, córka chemika. Mieli córkę Elisabeth i syna Otto (został profesorem chemii na uniwersytecie w Giessen)[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e Biografie [online], Justus-Liebig-Universität Gießen [dostęp 2024-02-05] (niem.).
- ↑ (3) (PDF) Behaghel’s Laws and the Word Order Principles Revisited (researchgate.net)[1].
- ↑ Gerhard Helbig , Dzieje językoznawstwa nowożytnego, 1982, s. 17–18 [dostęp 2024-02-05] (pol.).
- ↑ Adam Heinz , Dzieje językoznawstwa w zarysie, 1978, s. 193 [dostęp 2024-02-05] .
Bibliografia
- Adam Heinz: Dzieje językoznawstwa w zarysie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1978.
- Gerhard Helbig: Dzieje językoznawstwa nowożytnego, tłum. z niem.: Czesława Schatte, Dorota Morciniec. Wrocław: Ossolineum, 1982. ISBN 83-04-00920-X.
- ISNI: 0000000109007354
- VIAF: 51772059
- LCCN: n86859097
- GND: 118657917
- NDL: 00432747
- BnF: 12388488w
- SUDOC: 03296143X
- NKC: xx0014731
- DBNL: beha003
- NTA: 071290257
- BIBSYS: 2012501
- CiNii: DA00755219
- Open Library: OL2579661A, OL5001837A
- PLWABN: 9810622160605606
- NUKAT: n2004000603
- J9U: 987007273324705171
- NSK: 000087626
- LIH: LNB:mb3;=Bi