Parch prószysty ziemniaka
Parch prószysty ziemniaka (ang. corky scab of potato, powdery scab of potato[1]) – choroba ziemniaka wywołana przez Spongospora subterranea[2] zaliczanego do pierwotniaków[3].
Występowanie
Parch prószysty ziemniaka występuje we wszystkich rejonach uprawy ziemniaka. Największe straty choroba wywołuje na glebach ciężkich, które są dodatkowo wilgotne i źle przewietrzane, szczególnie w latach chłodnych i wilgotnych[4].
Objawy
Najczęściej na bulwach, rzadziej na korzeniach, tworzą się jasne brodawki o średnicy nie przekraczającej 7 mm. Rozwój choroby powoduje, że brodawki pękają i wysypuje się z nich brunatny proszek. Resztki rozerwanej perydermy tworzą płytkie strupy. Strupy występują w postaci pojedynczych ranek lub w skupieniach[4].
Patogeneza choroby i cykl rozwojowy
Formą przetrwalnikową u Spongospora subterranea jest zarodnia przetrwalnikowa, która jest obecna na bulwach oraz na ich resztkach w glebie. Zakażenie następuje poprzez wniknięcie pojedynczych zarodników, typu zoospor do komórek skórki. Zarodniki przedostają się przez zranienia, przetchlinki oraz włośniki korzeni. W zakażonych komórkach rozwijają się plazmodia. Plazmodia dzielą się z kolei na zarodniki pływkowe (zoospory). Uszkodzenie wierzchnich tkanek ziemniaka, powoduje jego oszpecenie i ułatwia zakażenie przez inne patogeny np. powodujące zgniliznę[4].
Spongospora subterranea jest bezwzględnym pasożytem i endobiontem. Grzyb tworzy holokarpiczną plechę w postaci śluźni[4].
Zwalczanie
- Sadzenie zdrowych kwalifikowanych bulw
- W przypadku wystąpienia choroby przerwa w uprawie 5–6 lat[4]
Przypisy
- ↑ EPPO Global Database [online] [dostęp 2022-07-12].
- ↑ Zbigniew Borecki, Małgorzata Solenberg (red.), Polskie nazwy chorób roślin uprawnych, wyd. 2, Poznań: Polskie Towarzystwo Fitopatologiczne, 2017, ISBN 978-83-948769-0-6.
- ↑ Selim Kryczyński, Zbigniew Weber (red.), Fitopatologia. Choroby roślin uprawnych, t. 2, Poznań: PWRiL, 2011, ISBN 978-83-09-01077-7.
- ↑ a b c d e Zbigniew Borecki, Nauka o chorobach roślin, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1987, ISBN 83-09-00983-6.