Pchła szczurza

Pchła szczurza
Xenopsylla cheopis[1]
Rothschild, 1903
Ilustracja
Pchła szczurza - samica
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

owady

Podgromada

uskrzydlone

Rząd

pchły

Rodzina

Pulicidae

Rodzaj

Xenopsylla

Gatunek

pchła szczurza

Multimedia w Wikimedia Commons

Pchła szczurza (Xenopsylla cheopis) – zwana również pchłą szczurzą tropikalną lub pchłą dżumową[2].

Występuje w krajach podzwrotnikowych. Pochodzi z Indii, zawleczona przez szczury na statkach do wielu miast portowych. Notowana w Polsce[3]. Pasożytuje na skórze człowieka, szczura śniadego, szczura wędrownego rzadziej myszy domowej.

Samiec X. cheopis osiąga wielkość 1,4–2,0 mm długości[3], samica jest większa i mierzy 2,1 – 3 mm długości[3].

Do rozwoju potrzebuje warunków podobnych jak pchła ludzka. Swą budową przypomina pchłę ludzką.

Rozwój

Zapłodnione samice po napiciu się krwi składają jaja. Po 2–10 dni wykluwają się larwy[3]. Stadium larwalne trwa 12 – 84 dni[3], zaś stadium poczwarki trwa 7 – 182 dni[3].

Chorobotwórczość

Przenosi zarazki duru plamistego endemicznego szczurzego, gorączki rzecznej, kiedyś zarazki dżumy. Pchły w stadium larwalnym mogą zarażać się i być żywicielami pośrednimi tasiemców Dipylidium i Hymenolepis.

Średnia liczba pcheł na 1 szczura badanej populacji stanowi wskaźnik pchli.

Zwalczanie

Statki przypływające z krajów tropikalnych poddaje się fumigacji dwusiarczkiem węgla lub preparatami cyjanowymi, na linach cumowniczych zakłada się tarcze zapobiegające przedostawaniu się szczurów z lądu na statek i odwrotnie. Preparat Karbosep w miejscach gnieżdżenia się lub na wybiegu gryzoni.

Przypisy

  1. ↑ N. C. Rothschild. New species of Siphonaptera from Egypt and the Soudan. „Entomologist's Monthly Magazine”. 39, s. 83-87, 1903. (ang.). 
  2. ↑ Zarys parazytologii lekarskiej dla studentów : podręcznik. s. 339.
  3. ↑ a b c d e f Parazytologia weterynaryjna tom II, s.89

Bibliografia

  • Stefański W., Parazytologia weterynaryjna tom II, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa, 1970
  • Zarys parazytologii lekarskiej dla studentów : podręcznik. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 1999. ISBN 83-200-3271-7.