Pisolithus
 Purchatnica piaskowa | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
purchatnica |
| Nazwa systematyczna | |
| Pisolithus Alb. & Schwein. Consp. fung. (Leipzig): 82 (1805) | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Pisolithus arenarius Alb. & Schwein. 1805 | |
Pisolithus Alb. & Schwein. (purchatnica) – rodzaj grzybów z rodziny tęgoskórowatych (Sclerodermataceae)[1]. W Polsce występuje jeden gatunek[2].
Charakterystyka
Wnętrzniaki o owocniku wyrastającym pod ziemią, lub częściowo nad ziemią[3]. Grzyby mykoryzowe. Gatunki tego rodzaju tworzą ektomykoryzy z szerokim wachlarzem roślin drzewiastych, w tym zarówno okrytonasiennych, jak i nagonasiennych, takich jak sosnowate, mirtowate, bukowate, mimozowate, dwuskrzydłowate i czystkowate. Owocniki mają różne kształty; szeroko jajowate, poduszeczkowate, prawie kuliste lub gruszkowate z żółtawymi pasmami ryzomorfów przytwierdzających je do podłoża. Perydium jest nagie i błyszczące, początkowo białawe, ale zmieniające się w orzechowe, miodowe lub jeszcze ciemniejsze, o wyglądzie „skóry węża”. Gleba pęka na jajowate lub wielokątne perydiole z oliwkowymi, brązowymi, brodawkowatymi lub kolczastymi w stanie dojrzałym bazydiosporami[4].
Systematyka i nazewnictwo
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sclerodermataceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Takson utworzyli w 1805 r. Johannes Baptista von Albertini i Lewis David von Schweinitz[1]. Synonimy: Durosaccum Lloyd, Endacinus Raf., Eudacnus Raf. ex Merr., Eudacnus Raf., Lycoperdodes Haller ex Kuntze, Pisocarpium Link, Polypera Pers., Polysaccum F. Desp. & DC.[5]
Polską nazwę nadał Franciszek Błoński w 1896 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym rodzaj ten opisywany były także jako grochówka[2].
Niektóre gatunki:
- Pisolithus abditus Kanch., Sihan., Hogetsu & Watling 2003
- Pisolithus albus (Cooke & Massee) Priest 1998
- Pisolithus arenarius Alb. & Schwein. 1805
- Pisolithus arhizus (Scop.) Rauschert 1959 – purchatnica piaskowa
- Pisolithus aurantioscabrosus Watling 1995
- Pisolithus capsulifer (Sowerby) Watling, Phosri & M.P. Martín 2012
- Pisolithus hypogaeus S.R. Thomas, Dell & Trappe 2003
- Pisolithus indicus Natarajan & Senthil. 2005
- Pisolithus kisslingii E. Fisch. 1906
- Pisolithus marmoratus (Berk.) E. Fisch. 1900
- Pisolithus microcarpus (Cooke & Massee) G. Cunn. 1931
- Pisolithus orientalis Watling, Phosri & M.P. Martín 2012
- Pisolithus tinctorius (Mont.) E. Fisch. 1900
Nazwy naukowe na podstawie Index Fungorum[6]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[2].
Przypisy
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 529, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, s. 432, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Ishika Bera, Pisolithus [online], FungalPedia [dostęp 2024-12-02] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2014-02-15] (ang.).
- ↑ Index Fungorum (gatunki) [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).