Rosen Żelazkow

Rosen Żelazkow
Росен Желязков
Data i miejsce urodzenia	5 kwietnia 1968 ; Sofia
	Premier Bułgarii
Okres	od 16 stycznia 2025
Przynależność polityczna	GERB
Poprzednik	Dimityr Gławczew
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rosen Dimitrow Żelazkow, bułg. Росен Димитров Желязков (ur. 5 kwietnia 1968^[1] w Sofii) – bułgarski polityk, prawnik i urzędnik państwowy, deputowany, w latach 2018–2021 minister transportu, od 2023 do 2024 przewodniczący Zgromadzenia Narodowego, od 2025 premier Bułgarii.

Życiorys

Ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie Sofijskim im. św. Klemensa z Ochrydy. W 1995 podjął praktykę adwokacką, specjalizując się w prawie cywilnym i prawie handlowym. W latach 90. pełnił m.in. funkcję wiceburmistrza sofijskich rejonów Sredec i Łozenec. W latach 2003–2009 pełnił funkcję sekretarza administracji miejskiej Sofii. Został bliskim współpracownikiem Bojka Borisowa. W okresie jego pierwszego rządu był sekretarzem generalnym rady ministrów, w okresie drugiego gabinetu zajmował stanowisko doradcy premiera do spraw administracji publicznej i zagadnień e-governmentu. W 2016 powołany na prezesa państwowej agencji do spraw technologii informatycznych w administracji publicznej, a w 2017 na prezesa komisji do spraw regulacji rynku telekomunikacyjnego^[1]. We wrześniu 2018 dołączył do trzeciego rządu Bojka Borisowa jako minister transportu, technologii informacyjnych i łączności^[1]. Zakończył urzędowanie w maju 2021.

W kwietniu 2021 z ramienia partii GERB uzyskał mandat posła do Zgromadzenia Narodowego 45. kadencji^[2]. Z powodzeniem ubiegał się o reelekcję w kolejnych wyborach w lipcu 2021^[3], listopadzie 2021^[4], październiku 2022^[5] oraz kwietniu 2023^[6].

W kwietniu 2023 został wybrany na przewodniczącego Zgromadzenia Narodowego 49. kadencji^[7]. Funkcję tę sprawował do kwietnia 2024^[8]. W wyborach w czerwcu 2024 uzyskał mandat posła 50. kadencji oraz mandat deputowanego do Parlamentu Europejskiego, decydując się przyjąć pierwszy z nich i pozostać w krajowym parlamencie^[9]^[10]. Otrzymał następnie misję utworzenia nowego rządu, która w lipcu 2024 zakończyła się niepowodzeniem^[11].

Do Zgromadzenia Narodowego został wybrany również w kolejnych wyborach z października 2024^[12]. W styczniu 2025 jego formacja zawarła koalicję z socjalistami oraz ugrupowaniem Jest Taki Lud; większość w parlamencie zapewniła grupa Achmeda Dogana^[13]. 15 stycznia 2025 prezydent Rumen Radew powierzył partii GERB pierwszy mandat do utworzenia rządu; będący kandydatem na premiera Rosen Żelazkow tego samego dnia przedstawił listę kandydatów na członków gabinetu^[14]. Następnego dnia Zgromadzenie Narodowe udzieliło jego rządowi wotum zaufania (większością 125 głosów „za”)^[15]; na stanowisku premiera rozpoczął urzędowanie tego samego dnia.

Skład rządu

premier: Rosen Żelazkow (GERB)^[16]

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ROSSEN JELIAZKOV – Minister of Transport, Information Technology and Communications. gov.bg. [dostęp 2018-09-23]. (ang.).
↑ Кои кандидати, от кои партии и от кои райони влизат в Народното събрание. svobodnaevropa.bg, 9 kwietnia 2021. [dostęp 2021-04-09]. (bułg.).
↑ Вижте новите депутати в 46-ия парламент. 24chasa.bg, 15 lipca 2021. [dostęp 2021-07-15]. (bułg.).
↑ Zdrawka Andonowa: Нови депутати за трети път: кои са и какво работят преди 47-ия парламент (пълен списък). dnevnik.bg, 17 listopada 2021. [dostęp 2021-11-17]. (bułg.).
↑ Ralica Ficzewa: От новобранци до опитни парламентаристи: кои са новите депутати в 48-ия парламент. dnevnik.bg, 5 października 2022. [dostęp 2022-10-05]. (bułg.).
↑ Ralica Ficzewa, Złatina Zechirowa: Нещо ново, нещо старо: кои са новите депутати в 49-ия парламент. dnevnik.bg, 4 kwietnia 2023. [dostęp 2023-04-04]. (bułg.).
↑ Bulgaria: Rosen Zhelyazkov was elected Chairman of the 49th National Assembly. novinite.com, 19 kwietnia 2023. [dostęp 2023-04-20]. (ang.).
↑ Zhelyazkov’s Apology and Resignation: A Reflection on Parliamentary Accountability. novinite.com, 25 kwietnia 2024. [dostęp 2024-04-25]. (ang.).
↑ Ralica Ficzewa, Jordanka Weselinowa: Старите нови, новите стари: кои депутати влизат в 50-тото Народно събрание. dnevnik.bg, 12 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-12]. (bułg.).
↑ Росен Желязков се отказва от европарламента. mediapool.bg, 12 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-12]. (bułg.).
↑ GERB Failed: The Bulgarian Parliament Rejected Rosen Zhelyazkov as Prime Minister. novinite.com, 3 lipca 2024. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).
↑ Вижте новите 240 депутати (Графика). 24chasa.bg, 29 października 2024. [dostęp 2024-10-29]. (bułg.).
↑ Bulgaria’s Coalition Agreement: GERB, BSP, and TISP Outline Priorities with DPS-Dogan Support. novinite.com, 15 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16]. (ang.).
↑ President Radev Hands Over First Mandate to GERB: Bulgaria Is Set to Have a Government. novinite.com, 15 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16]. (ang.).
↑ Darja Popowa-Witceł: България има правителство: кабинетът „Желязков” пое властта. dw.com, 16 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16]. (bułg.).
↑ Darja Popowa-Witceł: България има правителство: кабинетът „Желязков” пое властта. dw.com, 16 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16]. (bułg.).

[bio-1] ROSSEN JELIAZKOV – Minister of Transport, Information Technology and Communications. gov.bg. [dostęp 2018-09-23]. (ang.).

[2] Кои кандидати, от кои партии и от кои райони влизат в Народното събрание. svobodnaevropa.bg, 9 kwietnia 2021. [dostęp 2021-04-09]. (bułg.).

[3] Вижте новите депутати в 46-ия парламент. 24chasa.bg, 15 lipca 2021. [dostęp 2021-07-15]. (bułg.).

[4] Zdrawka Andonowa: Нови депутати за трети път: кои са и какво работят преди 47-ия парламент (пълен списък). dnevnik.bg, 17 listopada 2021. [dostęp 2021-11-17]. (bułg.).

[5] Ralica Ficzewa: От новобранци до опитни парламентаристи: кои са новите депутати в 48-ия парламент. dnevnik.bg, 5 października 2022. [dostęp 2022-10-05]. (bułg.).

[6] Ralica Ficzewa, Złatina Zechirowa: Нещо ново, нещо старо: кои са новите депутати в 49-ия парламент. dnevnik.bg, 4 kwietnia 2023. [dostęp 2023-04-04]. (bułg.).

[7] Bulgaria: Rosen Zhelyazkov was elected Chairman of the 49th National Assembly. novinite.com, 19 kwietnia 2023. [dostęp 2023-04-20]. (ang.).

[8] Zhelyazkov’s Apology and Resignation: A Reflection on Parliamentary Accountability. novinite.com, 25 kwietnia 2024. [dostęp 2024-04-25]. (ang.).

[9] Ralica Ficzewa, Jordanka Weselinowa: Старите нови, новите стари: кои депутати влизат в 50-тото Народно събрание. dnevnik.bg, 12 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-12]. (bułg.).

[10] Росен Желязков се отказва от европарламента. mediapool.bg, 12 czerwca 2024. [dostęp 2024-06-12]. (bułg.).

[11] GERB Failed: The Bulgarian Parliament Rejected Rosen Zhelyazkov as Prime Minister. novinite.com, 3 lipca 2024. [dostęp 2024-07-03]. (ang.).

[12] Вижте новите 240 депутати (Графика). 24chasa.bg, 29 października 2024. [dostęp 2024-10-29]. (bułg.).

[13] Bulgaria’s Coalition Agreement: GERB, BSP, and TISP Outline Priorities with DPS-Dogan Support. novinite.com, 15 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16]. (ang.).

[14] President Radev Hands Over First Mandate to GERB: Bulgaria Is Set to Have a Government. novinite.com, 15 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16]. (ang.).

[15] Darja Popowa-Witceł: България има правителство: кабинетът „Желязков” пое властта. dw.com, 16 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16]. (bułg.).

[skład-16] Darja Popowa-Witceł: България има правителство: кабинетът „Желязков” пое властта. dw.com, 16 stycznia 2025. [dostęp 2025-01-16]. (bułg.).

[a-17] Prezydent pełni równocześnie funkcję szefa rządu.

[b-18] Republika Kosowa jest uznawana przez 97 ze 193 państw członkowskich ONZ, 22 z 27 państw członkowskich UE oraz 26 z 30 państw członkowskich NATO (stan na 4 września 2020).

[19] Kolegialny organ pełniący funkcję głowy państwa i szefa rządu.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[A]

[B]

[C]

Księstwo Bułgarii (1878–1908)	Burmow (1879) metropolita Klemens (1879–1880) Cankow (1880) Karawełow (1880–1881) Ehrnrooth (1881) Sobolew (1882–1883) Cankow (1883–1884) Karawełow (1884–1886) metropolita Klemens (1886) Karawełow (1886) Radosławow (1886–1887) Stoiłow (1887) Stambołow (1887–1894) Stoiłow (1894–1899) Grekow (1899) Iwanczow (1899–1901) Petrow (1901) Karawełow (1901–1902) Danew (1902–1903) Petrow (1903–1906) Petkow (1906–1907) Stanczow (1907) Gudew (1907–1908)
Carstwo Bułgarii (1908–191946)	Malinow (1908–1911) Geszow (1911–1913) Danew (1913) Radosławow (1913–1918) Malinow (1918) Teodorow (1918–1919) Stambolijski (1919–1923) Cankow (1923–1926) Lapczew (1926–1931) Malinow (1931) Muszanow (1931–1934) Georgiew (1934–1935) Złatew (1935) Toszew (1935) Kjoseiwanow (1935–1940) Fiłow (1940–1943) Gabrowski (1943) Bożiłow (1943–1944) Bagrianow (1944) Murawiew (1944) Georgiew (1944–1946)
Ludowa Republika Bułgarii (1946–1990)	Dimitrow (1946–1949) Kołarow (1949–1950) Czerwenkow (1950–1956) Jugow (1956–1962) Żiwkow (1962–1971) Todorow (1971–1981) Filipow (1981–1986) Atanasow (1986–1990) Łukanow (1990)
Republika Bułgarii (od 1990)	Popow (1990–1991) Dimitrow (1991–1992) Berow (1992–1994) Indżowa (1994–1995) Widenow (1995–1997) Sofijanski (1997) Kostow (1997–2001) Sakskoburggotski (2001–2005) Staniszew (2005–2009) Borisow (2009–2013) Rajkow (2013) Oreszarski (2013–2014) Bliznaszki (2014) Borisow (2014–2017) Gerdżikow (2017) Borisow (2017–2021) Janew (2021) Petkow (2021–2022) Donew (2022–2023) Denkow (2023–2024) Gławczew (2024–2025) Żelazkow (od 2025)

Przywódcy państw	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Cypr^[A] Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Kosowo^[B] Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia San Marino Serbia Słowacja Słowenia Szwajcaria^[C] Szwecja Turcja^[A] Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Przywódcy państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze
Premierzy rządów	Albania Andora Austria Belgia Białoruś Bośnia i Hercegowina Bułgaria Chorwacja Czarnogóra Czechy Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Islandia Kosowo Liechtenstein Litwa Luksemburg Łotwa Macedonia Północna Malta Mołdawia Monako Niemcy Norwegia Polska Portugalia Rosja Rumunia Serbia Słowacja Słowenia Szwecja Ukraina Watykan Węgry Wielka Brytania Włochy
Premierzy rządów państw nieuznawanych	Cypr Północny Naddniestrze

Przewodniczący Rady Europejskiej	Costa (nie głosuje)
Członkowie Rady Europejskiej (27)	Schallenberg (AT) De Croo (BE) Żelazkow (BG) Plenković (HR) Christodulidis (CY) Fiala (CZ) Frederiksen (DK) Michal (EE) Orpo (FI) Macron (FR) Scholz (DE) Mitsotakis (GR) Orbán (HU) Martin (IE) Meloni (IT) Siliņa (LV) Nausėda (LT) Frieden (LU) Abela (MT) Schoof (NL) Tusk (PL) Montenegro (PT) Iohannis (RO) Fico (SK) Golob (SI) Sánchez (ES) Kristersson (SE)
Przewodniczący Komisji Europejskiej	Von der Leyen (nie głosuje)
Przedstawiciele organów Unii Europejskiej	Kallas (wysoki przedstawiciel) (nie głosuje) Metsola (przewodniczący PE) (na zaproszenie, nie głosuje)