Spektr-RG

Spektr-RG
Ilustracja
Inne nazwy

SRG

Zaangażowani

Instytut Badań Kosmicznych RAN (Rosja), Niemiecka Agencja Kosmiczna

Indeks COSPAR

2019-040A

Rakieta nośna

Proton M

Miejsce startu

Bajkonur, Kazachstan

Orbita (docelowa, początkowa)
Okrążane ciało niebieskie

Słońce

Czas trwania
Początek misji

13 lipca 2019 (12:31 UTC)

Wymiary
Masa całkowita

2267[1] kg

Multimedia w Wikimedia Commons

Spektr-RG (niem. Spektrum-Röntgen-Gamma, SRG; ros. Спектр-Рентген-Гамма, Спектр-РГ) – rosyjsko-niemiecki teleskop kosmiczny, prowadzący obserwacje w zakresie promieniowania rentgenowskiego i promieniowania gamma. Znajduje się na orbicie heliocentrycznej w pobliżu punktu libracyjnego L2 układu Ziemia-Słońce.

Cele badań

Według agencji Roskosmos Obserwatorium kosmiczne Spektr-RG ma wykryć około stu tysięcy masywnych gromad galaktyk, czyli zasadniczo wszystkie w obserwowalnej części Wszechświata, około 3 miliony supermasywnych czarnych dziur w jądrach galaktyk, setki tysięcy gwiazd z aktywnymi koronami gwiazdowymi i akreujących białych karłów, dziesiątki tysięcy galaktyk gwiazdotwórczych i inne obiekty. Ma również dostarczyć danych o właściwościach międzygwiazdowej i międzygalaktycznej plazmy[2][3].

Instrumenty

Ilustracja. Sonda widoczna od strony obiektywów teleskopów. Dwa otwarte tubusy zawierają po siedem zestawów zwierciadeł.
Teleskopy eROSITA (większy po lewej) i ART-XC (mniejszy po prawej)

Obserwatorium składa się z dwóch teleskopów umieszczonych na wspólnej platformie „Nawigator”, która była wcześniej używana np. w misji radioastronomicznej Spektr-R[2].

Rosyjski teleskop ART-XC (ang. Astronomical Roentgen Telescope X-ray Concentrator) obserwuje niebo w zakresie energii 5–30 keV. Składa się z siedmiu modułów po 28 zwierciadeł w układzie Woltera. Jego rozdzielczość kątowa to 45 sekund kątowych[2][4].

Niemiecki teleskop eROSITA obserwuje niebo w zakresie energii 0,3–11 keV. Składa się z siedmiu modułów po 54 zwierciadła w układzie Woltera. Jego rozdzielczość kątowa to 18 sekund kątowych[2][5].

Przebieg misji

Sonda została wystrzelona 13 lipca 2019 roku z kosmodromu Bajkonur w Kazachstanie, za pomocą rakiety Proton M[1][6]. 23 lipca zostały zdjęte pokrywy teleskopów eROSITA i ART-XC[2]. Trwający ok. 3 miesiące lot do punktu libracyjnego L2 to okres weryfikacji działania i kalibracji przyrządów. Podstawowa misja, polegająca na wykonaniu kompletnego przeglądu nieba w zakresie 0,3–11 keV, ma potrwać 4 lata. Następne 2,5 roku potrwają dalsze obserwacje wybranych obiektów w zakresie twardszego promieniowania (do 30 keV)[3].

Przypisy

  1. ↑ a b Spektr R. [w:] NSSDC Master Catalog [on-line]. NASA. [dostęp 2021-03-18]. (ang.).
  2. ↑ a b c d e Российская космическая обсерватория «Спектр-РГ». Roskosmos. [dostęp 2021-03-18]. (ros.).
  3. ↑ a b Spectrum-Roentgen-Gamma. Instytut Badań Kosmicznych Rosyjskiej Akademii Nauk. [dostęp 2021-03-18]. (ang. • ros.).
  4. ↑ M. Pavlinsky i inni, „Proceedings of the SPIE”, 10699, 2018, 106991Y, DOI: 10.1117/12.2312053, Bibcode: 2018SPIE10699E..1YP (ang.).
  5. ↑ eROSITA – the hunt for Dark Energy begins. Niemiecka Agencja Kosmiczna, 2019-06-18. [dostęp 2021-03-25]. (ang. • niem.).
  6. ↑ Elizabeth Howell: Russia Launches Spektr-RG, a New X-Ray Observatory, into Space. Space.com, 2019-07-13. [dostęp 2021-03-18]. (ang.).

Bibliografia