Splot żylny odbytniczy

Splot żylny odbytniczy (łac. plexus venosus rectalis lub plexus haemorrhoidalis) – w anatomii człowieka splot żylny rozpoczynający się siecią powierzchową dookoła odbytu zbierający krew z dolnej części odbytnicy i z którego krew uchodzi z części dolnej do żył odbytniczych dolnych, w części środkowej do żył odbytniczych środkowych natomiast w części górnej do żyły odbytniczej górnej. Splot odbytniczy stanowi zespolenie pomiędzy układem żyły wrotnej, a układem żyły głównej dolnej.

Splot żylny odbytniczy otacza dolną część odbytnicy i składa się z dwóch warstw: wewnętrznej i zewnętrznej.

Położony jest w tkance podśluzowej. Wytwarza bańkowate uwypuklenia żylne (kłębki żylne), u podstawy słupów odbytowych i w obrębie pasa splotu odbytniczego. Kłębki żylne u osób dorosłych są stale powiększone, w niekorzystnych warunkach mogą osiągać znaczną wielkość i łączyć się ze sobą tworząc guzki krwawnicze. Splot ten częściowo przechodzi w sieć powierzchowną dookoła odbytu, a częściowo licznymi gałęziami przenikającymi tworzy splot odbytniczy zewnętrzny.

Położony jest na powierzchni zewnętrznej błony mięśniowej. Dolna część splotu odbytniczego zewnętrznego drenowana jest do żył odbytniczych dolnych. Środkowa część splotu odbytniczego zewnętrznego drenowana jest do żył odbytniczych środkowych. Górna część splotu odbytniczego zewnętrznego drenowana jest do żyły odbytniczej górnej.

Splot odbytniczy stanowi zespolenie pomiędzy układem żyły wrotnej, a układem żyły głównej dolnej.

• od przodu
  • splot żylny pęcherzowy
  • splot żylny sterczowy
• od tyłu
  • splot żylny krzyżowy

• od przodu
  • splot żylny maciczny
  • splot żylny pochwowy
• od tyłu
  • splot żylny krzyżowy

Splot żylny odbytniczy nie ma zastawek.

• Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. III. Warszawa: PZWL, 1993, s. 424. ISBN 83-200-1628-2.
• Adam Bochenek, Michał Reicher: Anatomia Człowieka. T. II. Warszawa: PZWL, 1992, s. 265-266. ISBN 83-200-1556-1.
• Wiesław Łasiński: Anatomia Topograficzna i Stosowana. T. 3. Warszawa: PZWL, 1991, s. 41. ISBN 83-200-1323-2.
• Sobotta Atlas Anatomii człowieka. Friedrich Paulsen (red.); Jens Waschke (red.); Witold Woźniak (red. IV wyd. pol.); Kazimierz S. Jędrzejewski (red. IV wyd. pol.). T. 2. Wrocław: Elsevier Urban & Partner, 2012, s. 233-234. ISBN 978-83-7609-709-1.