Stop Wooda
Stop Wooda – niskotopliwy stop metali (topi się już w temperaturze 66,5 °C), srebrzystoszary, drobnoziarnisty, składający się z bizmutu, kadmu, ołowiu i cyny. Został otrzymany przez amerykańskiego dentystę Barnabasa Wooda i miał zastosowanie w stomatologii[1].
Stop ten zazwyczaj jest stosowany[potrzebny przypis]:
- w jubilerstwie do lutowania
- w bezpiecznikach przeciwpożarowych jako element topikowy, którego stopienie przerywa obwód elektryczny i uruchamia alarm
- jako materiał do osłon przed promieniowaniem rentgenowskim (np. w radioterapii do wykonywania indywidualnych osłon dla ludzi)
- jako wypełnienie łaźni laboratoryjnych do wysokich temperatur[2]
Zazwyczaj stop Wooda zawiera następujące proporcje metali[2]:
Zmiana proporcji poszczególnych metali w stopie ma znaczny wpływ na jego temperaturę topnienia[3].
Najniższą temperaturę topnienia (66,5 °C) ma stop zawierający dokładnie[4][5]:
- Bi 50,1%
- Pb 24,9%
- Sn 14,6%
- Cd 10,4%
Stop o takim składzie ma gęstość 9,7 g/cm³. Stop Wooda wykazuje inwersję rozszerzalności termicznej, to znaczy w pewnym zakresie kurczy się wraz ze wzrostem temperatury[5].
W literaturze
Stanisław Lem w opowiadaniu Przyjaciel wprowadza wątek użycia stopu Wooda jako niskotopliwego lutu. Przegrzanie spoiwa powoduje awarię komputera, będącego antagonistą głównego bohatera utworu.
Zobacz też
- stop Lipowitza (ttopn. 70–73 °C)
- stop Rosego (I: ttopn. 96–110 °C; I: ttopn. 90 °C)
- stop Lichtenberga (ttopn. 92–100 °C)
- stop Newtona (ttopn. 96–97 °C)
Przypisy
- ↑ Finding aid for the Barnabas Wood Papers: MS.3459. [w:] Library of the University of Tennessee [on-line]. [dostęp 2014-09-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-06)].
- ↑ a b Encyklopedia techniki. Chemia. Warszawa: WNT, 1965.
- ↑ Donald Birchon: Dictionary of Metallurgy. Londyn: Philosophical Library, 1965.
- ↑ Marek Ples: Płynny metal – stop Wooda. Weird science. [dostęp 2014-10-30].
- ↑ a b Witold Mizerski: Tablice chemiczne. Adamantan.