Strubnica
Groby rodziny Bispingów przy kościele w Strubnicy | |
Państwo | |
---|---|
Obwód | |
Rejon | |
Sielsowiet | |
Populacja (2009) • liczba ludności |
|
Kod pocztowy |
231630 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego | |
Położenie na mapie Białorusi | |
53°18′38″N 24°35′37″E/53,310556 24,593611 |
Strubnica (biał. Струбніца; ros. Струбница) – agromiasteczko na Białorusi, w obwodzie grodzieńskim, w rejonie mostowskim, w sielsowiecie Piaski, przy drodze republikańskiej P51.
Historia
Według legend Strubnica została założona przez króla Zygmunta Augusta, który uganiał się za grubą zwierzyną w okolicznych lasach. Zmęczony długą gonitwą za zwierzem kazał „strąbić” pozostałych towarzyszy. Inna legenda wiąże jej powstanie z osobą królowej Bony, która, polując w tych lasach miała odłączyć się od swych towarzyszy. Zabłąkana w dziczy, miała uczynić ślub, że jeśli zostanie wybawiona z niebezpieczeństwa, to zbuduje w tym miejscu kościół. Grając na rogu myśliwskim udało jej się zwołać („strąbić”) do siebie dworzan. Od tego słowa, po białorusku „strubić”, miała pochodzić nazwa Strubnicy. Wbrew legendom pierwsza wzmianka o istnieniu Strubnicy jest jednak wcześniejsza, bo pochodzi z 1413 roku[2].
Miejscowość położona była w Wielkim Księstwie Litewskim, w księstwie grodzieńskim[3]. Od 1413 r,. była częścią powiatu grodzieńskiego województwa trockiego, W okresie zaborów należała do imperium rosyjskiego. Położona była wówczas w powiecie wołkowyskim należącym początkowo do guberni słonimskiej (1796–1801) a następnie do guberni grodzieńskiej (1801–1915)[4]. W dwudziestoleciu międzywojennym wieś i majątek należały do Polski i położone były w województwie białostockim, w powiecie wołkowyskim, w gminie Piaski[5].
W miejscowości znajduje się rzymskokatolicka parafia Trójcy Przenajświętszej w Strubnicy. Pierwszy kościół w Strubnicy został postawiony przez królową Bonę w 1553 r. Nie konserwowany, uległ on zniszczeniu. Obecnie istniejący drewniany kościół pod wezwaniem św. Trójcy był ufundowany przez Jerzego Sienno-Siennieńskiego i wzniesiony przez księdza Franciszka Abramowicza w 1740 r[6]. W 1790 został, dzięki nowemu właścicielowi marszałkowi Janowi Tadeuszowi Bispingowi, przyozdobiony polichromiami. W 1841 odnowiony dzięki staraniom Adama Bispinga i księdza Grzymały.
W 1890 r. parafia należąca do dekanatu wołkowyskiego liczyła 1612 wiernych[6]. Pierwszym właścicielem Strubnicy był wymieniany w dokumencie z 1413 roku Michał Goliginowicz, protoplasta rodu Jundziłłów[7]. Następnie stanowił własność Jagiellonów, m.in. królowej Bony i jej syna Zygmunta Augusta. W XVII wieku należała do wielu właścicieli wywodzących się z drobnej szlachty i bojarów. Pod koniec tego stulecia kontrolę nad nią przejęła rodzina Komajewskich herbu Trąby. Z ich rąk w pierwszej połowie XVIII wieku przeszła na rzecz Jerzego Sienno-Siennieńskiego, który sprzedał go marszałkowi starodubowskiemu Janowi Tadeuszowi Bispingowi, Od tej pory majątek był własnością rodziny Bispingów. Władali nim kolejno: Adam Bisping, Kamil Bisping, Jan Bisping, Józef Bisping[8]. Ostatnim jego właścicielem był senator RP Kazimierz Bisping. W okresie międzywojennym miał on początkowo powierzchnię około 2000 ha, która do 1939 r., w drodze dobrowolnej parcelacji, zmniejszyła się do ok. 1500 ha. Do majątku należały wówczas folwarki: Strubnica, Dylewszczyzna, Konobaje, Lisowszczyzna, Pacewicze, Puszcza, Teresin i Wygoda w woj. białostockim[9].
Przypisy
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji wileńskiej, T. 1, (1387–1507), oprac. Jan Nepomucen Fijałek, Władysław Aleksander Semkowicz, Kraków 1932,
- ↑ Stanisław Kutrzeba: Historia ustroju Polski w zarysie, Tom drugi: Litwa. Lwów – Warszawa 1921, s. 88
- ↑ Pamiatnyje kniżki grodniejskoj gubernii (w pdf) – Библиотека Царское Село
- ↑ Baza Miejscowości Kresowych. [dostęp 2019-12-07]. (pol.).
- ↑ a b Strubnica, pow. wołkowyski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 414.
- ↑ Jan Glinka, Ród Klausucia w wiekach XIII – XVI : ze studiów nad kształtowaniem się i różnicowaniem społecznym bojarstwa litewskiego, „Studia Źródłoznawcze” t. 4, 1959, s. 87, 96
- ↑ Moje wspomnienia w Massalanach spisane. Pamiętniki Jan Ordynata Bispinga 1842–1892, oprac. wstęp i przypisy Jerzy Z. Pająk, Jerzy Szczepański, Kielce 2017 – tom 8 serii „Kresy w polskich pamiętnikach i listach (1795–1918)”,
- ↑ Józef Bisping, The History of the Bisping Family, London 1988
Bibliografia
- Strubnica, pow. wołkowyski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 414 .
- Strubnica na mapie WIG
- Дзяржаўнага цэнтра картографа-геадэзічных матэрыялаў і даных Рэспублікі Беларусь. [dostęp 2019-12-07]. (ros.).