System kursów walutowych

Struktura systemów kursowych stosowanych przez kraje członkowskie Międzynarodowego Funduszu Walutowego w latach 1975- 2012[1]

System (reżim) kursów walutowych – jest to zbiór zasad i narzędzi określających możliwe zmiany kursu walutowego oraz możliwości i zakres wpływu banku centralnego na poziom kursów walutowych.

Podział

Zgodnie z metodologią Międzynarodowego Funduszu Walutowego można wyróżnić 3 zagregowane grupy systemów kursów walutowych: sztywne, płynne oraz pośrednie[2].

Systemy kursu sztywnego

Systemy kursu sztywnego (ang. fixed peg)[2] zakładają związanie waluty krajowej z kursem innej waluty lub koszykiem walut. W ramach systemów kursu sztywnego można wyróżnić następujące systemy:

  • izba walutowa (ang. currency board) – zakłada formalne zobowiązanie się do wymiany wybranej waluty obcej po sztywnym kursie. System ten nie dopuszcza pasma wahań kursów,
  • unia walutowa (ang. monetary union) – zakłada wspólną walutę grupy państw (np. Unia Gospodarcza i Walutowa),
  • system kursu bez własnej waluty (ang. dollarization) – jest to system, w którym waluta innego kraju jest przyjęta za prawny środek płatniczy w danym kraju.

Systemy kursu płynnego

Systemy kursu płynnego (ang. independent floating)[2] zakładają kształtowanie się poziomu kursu walutowego na rynku (w zależności od popytu na daną walutę / podaży danej waluty). W ramach systemu kursu płynnego można wyróżnić następujące systemy:

  • kurs całkowicie płynny (ang. independently floating) – kurs walutowy jest całkowicie uzależniony od sił rynkowych. Ani rząd, ani bank centralny nie podejmują żadnych interwencji na rynku niezależnie od tego na jakim poziomie kształtuje się kurs,
  • kierowany kurs płynny (ang. managed floating) – zakłada kształtowanie się poziomu kursu walutowego na rynku, dopuszcza jednak interwencje władz (nie ma ustalonych zasad tych interwencji).

Systemy kursu pośredniego

Systemy kursu pośredniego[2][3] zakładają zarówno swobodę, jak i nakładają pewne ograniczenia na kształtowanie się poziomu kursu[4]. Są wykorzystywane przez kraje o niestabilnej sytuacji gospodarczej. W ramach systemu kursu pośredniego można wyróżnić następujące systemy:

  • kurs pełzający w pełzającym przedziale wahań (ang. crawling band) – swoboda kształtowania się kursu walutowego jest ograniczona przedziałem wahań, przy czym korekty kursu danej waluty są często dokonywane w oparciu o zmiany wybranych wskaźników (np. poziomu cen),
  • kurs stały w przedziale wahań (ang. pegged exchange rate within horizontal bands) - swoboda kształtowania się kursu walutowego jest ograniczona przedziałem wahań,
  • kurs stały pełzający (ang. crawling peg) – zakłada okresowe korekty kursu danej waluty, która dokonywana jest w określony sposób, często w oparciu o zmiany wybranych wskaźników (np. poziomu cen),
  • umowny kurs stały (ang. conventional pegged arrangement) – zakłada powiązanie waluty krajowej z walutą głównego partnera handlowego (lub koszykiem walut).

Przypisy

  1. ↑ Dane za lata 1975-1999 cyt. za: G. A. Calvo, C. M. Reinhart, "Fear of floating", NBER Working Paper Series, nr 7993, November 2000, za lata 2000-2005 IMF Annual Report on Exchange Arrangements and Exchange Regimes, IMF Annual Report on Exchange Arrangements and Exchange Restrictions 2007- 2012 [w: I. D. Tymoczko, op. cit.]
  2. ↑ a b c d I. D. Tymoczko, Analiza porównawcza systemów kursu walutowego, Warszawa, Materiały i studia NBP, 2013, ISSN 2084-6258.
  3. ↑ Obecnie w ramach kursów pośrednich wyróżnia się 6 systemów kursowych: umowny kurs stały, pełzający kurs stały, kurs stały w przedziale wahań, system stabilizowanego kursu walutowego, system kursu zbliżony do pełzającego (ang. crawl-like arrangement) oraz system kursu walutowego bez jednoznacznej definicji (ang. other managed arrangements).
  4. ↑ p, O systemie kursów walutowych-cena waluty - Euro Kantor Chrzanów [online], Kantor EURO II Chrzanów, 20 stycznia 2022 [dostęp 2022-11-10] (pol.).

Bibliografia

  • Nicola Acocella: Zasady polityki gospodarczej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002
  • Adam Budnikowski: Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2006
  • Aneta Kosztowniak, Piotr Misztal, Ireneusz Pszczółka, Anna Szelągowska: Finanse i rozliczenia międzynarodowe. Wydawnictwo C.H Beck, Warszawa 2009