System zielonych certyfikatów

System zielonych certyfikatów (ang. Tradable Green Certificates system – TGCs, Tradable Renewable Energy Certificates – TREC) – ilościowy mechanizm wsparcia produkcji energii elektrycznej z odnawialnych źródeł. W Polsce funkcjonuje on od 1 października 2005 r. w oparciu o znowelizowaną ustawę z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 1385)[1].

Zielone certyfikaty są prawami majątkowymi powstającymi w wyniku konwersji wydawanych przez Prezesa URE świadectw pochodzenia energii z odnawialnych źródeł[2], czyli źródeł wykorzystujących w procesie przetwarzania energię:

Do konwersji dochodzi w momencie wydania świadectw pochodzenia podmiotowi wytwarzającemu energię elektryczną w odnawialnym źródle energii, każdorazowo po zarejestrowaniu ich w systemie ewidencyjnym Rejestru Świadectw Pochodzenia. Liczba wygenerowanych zielonych certyfikatów odpowiada ilości energii wykazanej w danym świadectwie, przy czym jedno prawo majątkowe odpowiada 1 kWh energii elektrycznej (taki jest nominał zielonego certyfikatu). Są one instrumentami bezterminowymi i podlegają umorzeniu przez Prezesa URE na życzenie posiadacza[4].

Obrót certyfikatami

Zielone certyfikaty są zbywalne i mogą stanowić przedmiot obrotu na odrębnym rynku. W Polsce odbywa się on na Towarowej Giełdzie Energii na specjalnie do tego zorganizowanym Rynku Praw Majątkowych. Można w nim uczestniczyć w dwojaki sposób – bezpośrednio lub za pośrednictwem domów maklerskich, będących członkami TGE i dopuszczonych do działania na Rynku Praw Majątkowych.

Obrót certyfikatami wynika z nałożonego przez Prawo energetyczne na operatorów systemu przesyłowego (OSP) i dystrybucyjnego (OSD) obowiązku zakupu energii ze źródeł odnawialnych oraz nałożonego na przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się wytwarzaniem lub sprzedażą energii elektrycznej odbiorcom końcowym obowiązku uzyskania i przedstawienia do umorzenia określonej ilości zielonych certyfikatów (Mechanizm wymagalnego portfela energii ze źródeł odnawialnych – ang. Renewable Portfolio Standard – RPS)[5].

Umorzenia certyfikatów dokonuje w drodze decyzji administracyjnej Prezes URE po otrzymaniu od ich posiadacza odpowiedniego wniosku wraz z załączonym dokumentem od TGE stwierdzającym prawa majątkowe wynikające ze świadectw pochodzenia (wydawanym po zablokowaniu na koncie ewidencyjnym Rejestru Świadectw Pochodzenia praw majątkowych na wniosek członka)[6].

Opłata zastępcza

Zamiast wywiązywać się z powyższego obowiązku przedsiębiorstwo energetyczne może uiścić opłatę zastępczą[5] w wysokości 240 zł za każdą MWh różnicy między ilością energii, wynikającą z obowiązku przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia energii z odnawialnych źródeł a ilością energii, wynikającą ze świadectw pochodzenia, które obowiązany podmiot przedstawił[7]. Opłatę zastępczą przedsiębiorstwo wnosi na rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, przy czym powinno to zrobić do 31 marca każdego roku za poprzedni rok kalendarzowy[8].

Jeśli przedsiębiorstwo energetyczne nie wywiąże się z powyższego obowiązku, Prezes URE może na nie nałożyć karę pieniężną w wysokości do 15% przychodu ukaranego przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym[9].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ M. Brando, A. Cylwik, F. Elżanowski, A. Kucińska, M. Kulesa: Dostosowanie systemu wsparcia dla energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii do zmian zachodzących kosztach wytwarzania energii paliw kopalnych. Warszawa: Ministerstwo Gospodarki, 2009, s. 15.
  2. ↑ Art. 9e ust. 1a ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 1385).
  3. ↑ Art. 3 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne.
  4. ↑ Towarowa Giełda Energii S.A: Rynek Praw Majątkowych. [dostęp 2013-04-08].
  5. ↑ a b Art. 9a ust. 1 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne.
  6. ↑ Art. 9e ust. 13 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne.
  7. ↑ Art. 9a ust. 2 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne.
  8. ↑ Art. 9a ust. 5 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne.
  9. ↑ Art. 56 ust. 1 pkt 1a i ust. 3 ustawy z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne.

Bibliografia

  • Ustawa z 10.04.1997 r. Prawo energetyczne (Dz.U. z 2022 r. poz. 1385)
  • M. Brando, A. Cylwik, F. Elżanowski, A. Kucińska, M. Kulesa Dostosowanie systemu wsparcia dla energii elektrycznej pochodzącej z odnawialnych źródeł energii do zmian zachodzących kosztach wytwarzania energii paliw kopalnych, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2009 r.
  • Wszystko o Rynku Praw Majątkowych, Towarowa Giełda Energii S.A., http://www.tge.pl/fm/upload/Wszystko-o-RPM/FolderRPM.pdf, dostęp 2013-02-27 r.

Linki zewnętrzne