Tłustomosty

Tłustomosty
wieś
Ilustracja
Kościół św. Jana Chrzciciela
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

głubczycki

Gmina

Baborów

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

47-480[2]

Tablice rejestracyjne

OGL

SIMC

0491140

Położenie na mapie gminy Baborów
Mapa konturowa gminy Baborów, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Tłustomosty”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Tłustomosty”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Tłustomosty”
Położenie na mapie powiatu głubczyckiego
Mapa konturowa powiatu głubczyckiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Tłustomosty”
Ziemia50°06′45″N 18°03′26″E/50,112500 18,057222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Tłustomosty (niem. Stolzmütz, cz. Tlustomosty[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie głubczyckim, w gminie Baborów, na prawym, południowym brzegu Psiny.

Nazwa

Miejscowość została zanotowana w roku 1270 w zlatynizowanej formie jako Tluztemoz, 1457 Tlustomost, 1519 Tlustomosk. Nazwa miejscowości wywodzi się z języka polskiego i składa się z dwóch członów tłusty oraz most i oznacza dosłownie "tłuste, śliskie mosty"[4][5]. Heinrich Adamy w swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Tlusto most podając jej znaczenie "Schlupfrige, gefahrlische Brucke" czyli w języku polskim "śliski, niebezpieczny most"[4]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Stolzmütz[4] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.

W alfabetycznym spisie miejscowości na terenie prowincji śląskiej wydanym w 1830 roku we Wrocławiu przez Johanna Knie wieś występuje pod nazwami niemiecką Stolmutz oraz zniekształconą, polską Tłutomost[6].

Integralne części wsi Tłustomosty[7][8]
SIMC Nazwa Rodzaj
0491096 Langowo kolonia (do 2023 r.)
0491156 Rogów przysiółek

Historia

Historycznie miejscowość leży na tzw. polskich Morawach, czyli na obszarze dawnej diecezji ołomunieckiej. Pierwotnie należała do Margrabstwa Moraw, nawet po wydzieleniu z niego w 1269 księstwa opawskiego, które to co najmniej od końca XV wieku było już uważane za część Górnego Śląska, jednak po raz pierwszy wzmiankowana w 1270 miejscowość pozostała częścią Moraw jako część kietrzańskiej enklawy na Śląsku[9].

Po wojnach śląskich znalazła się w granicach Prus i powiatu głubczyckiego. Pomimo przynależności do morawskojęzycznej (archi)diecezji ołomunieckiej mieszkańcy posługiwali się polsko-śląskim dialektem sułkowskim, w przeciwieństwie do pobliskiego laskojęzycznego Baborowa, np. w 1910 stanowili oni 80% mieszkańców[3]. Pomimo tego identyfikowali się oni jako Morawcy. W granicach Polski od końca II wojny światowej. Po drugiej wojnie światowej Morawców uznano za ludność polską i pozwolono im pozostać. Po 1956 nastąpiła fala emigracji do Niemiec[3].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Turystyka

Znajduje się tu figura św. Jana Nepomucena.

Znajduje się tu kościół i cmentarz, wybudowany w 1925 przez urodzonego w Tłustomostach biskupa sufragana Josefa Martina Nathana.

Transport

Przez Tłustomosty przebiega linia kolejowa nr 177 z Raciborza przez Głubczyce do granicy państwowej. Ruch pasażerski na linii zlikwidowano w roku 2000[10]. Budynek stacji kolejowej jest opuszczony i zdewastowany[11][12].

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 139606
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1291 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  3. ↑ a b c Mariusz Kowalski. Morawianie (Morawcy) w Polsce. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”. 5, s. 115-131, 2016. 
  4. ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 87, OCLC 456751858 (niem.).
  5. ↑ Stanisław Drzażdżyński, "Nazwy topograficzne. Słowiańskie nazwy miejscowości na Szląsku Pruskim. Powiat Głubczycki", "Wisła" tom XI 1897, str. 130.
  6. ↑ Knie 1830 ↓, s. 757.
  7. ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  9. ↑ Mapa kietrzańskiej enklawy morawskiej
  10. ↑ Historia, [w:] Tłustomosty, Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2025-01-16].
  11. ↑ Stacja Tłustomosty (16,845 km), [w:] 15.10 do Głubczyc [REPORTAŻ] • Racibórz, Baborów, Głubczyce, Pietrowice Wielkie, www.nowiny.pl [dostęp 2025-01-16].
  12. ↑ Tłustomosty [online], Ogólnopolska Baza Kolejowa [dostęp 2025-01-16].

Bibliografia

Gmina Baborów
Miasto
Wsie
Część miasta
Przysiółki wsi

Herb gminy Baborów