Vibhanga

Ten artykuł od 2011-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {Dopracować} z tego artykułu.

Vibhanga (pāli: vibhaṅga; pol.: Księga traktatów) – jest buddyjskim tekstem, częścią Kanonu Palijskiego buddyzmu therawady i jest zawarty w Abhidhamma Pitace (pāli: abhidhammapiṭaka).

The Book of Analysis, tłum. U Thittila, 1969/1988, Pali Text Society, Bristol

Księga zawiera 18 rozdziałów, z których każdy jest odrębną, samodzielną rozprawą.

1. skupiska (khandha)
2. podstawy zmysłów (āyatana)
3. elementy (dhātu)
4. prawdy (sacca)
5. zdolności (indriya)
6. współzależne powstawanie (paticcasamuppāda)
7. podstawy uważności (satipaṭṭhāna)
8. właściwy wysiłek (sammappadhāna)
9. podstawa mocy (iddhipāda)
10. czynniki oświecenia (bojjhanga)
11. ośmioraka ścieżka (magga)
12. wchłonięcie (jhāna)
13. niezmierzoności (appammaññā)
14. zasady treningu (sikkhāpada)
15. analiza (paṭisambhidā)
16. wiedza (ñāṇa)
17. mniejsze tematy (khuddhaka vatthu)
18. serce Dhammy (dhammahadaya) - psycho-kosmiczna topografia buddyjskiego wszechświata

Typowy rozdział składa się z trzech części:

1. Metoda Sutty: często zawiera cytaty z Sutta Pitaka
2. Metoda Abhidhammy: podaje listy synonimów, klasyfikacje numeryczne itd.
3. Metoda zapytań: stosuje matikę (pāli: matika; pol.: matryca, lista; ang.: matrix) Dhammasanghani, zapytując o ilość dhamm.