Wanaty
| wieś | |
 Kościół bł. Karoliny Kózkówny w Wanatach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2020) |
651[2] |
| Strefa numeracyjna |
34 |
| Kod pocztowy |
42-260[3] |
| Tablice rejestracyjne |
SCZ |
| SIMC |
0133741 |
Położenie na mapie gminy Kamienica Polska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego  | |
 50°41′21″N 19°08′36″E/50,689167 19,143333[1]
| |
Wanaty – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kamienica Polska.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.
Etymologia nazwy
Nazwa wsi wywodzi się od określenia miejsca położonego na mokradłach, bagnach (czes. banatky, węg. banat) Takie warunki środowiskowe były typowe od strony Zawady i Kamieniczki. Przez Wanaty płynie potok Buczydło, mający swój początek pod Górą Łysiecką, który w czasie wiosennych roztopów znacznie zwiększa swoją objętość.
Historia
Pierwsza wzmianka o wsi w dokumentach parafii w Poczesnej pochodzi z 1662 roku. W 1782 we wsi było tylko 10 chałup, w 1791 było ich 16. W 1791 Wanaty liczyły 83 mieszkańców (42 mężczyzn i 41 kobiet). W spisie z 1789 wymienione były następujące rodziny: Szymczykowie, Grucowie, Czerwikowie, Drozdowie, Golisowie, Churasowie, Noconiowie. Z akt parafialnych pobliskiej Poczesnej wynika, że najstarsze rodziny: Foxów, Grzybów, Golisów i Noconiów, osiedliły się we wsi już z początkiem XVIII wieku. W 1827 wieś miała 22 domy, w których mieszkało 147 osób. Domy były rozrzucone pomiędzy miejscem zwanym Miklosie, Karoliną, Wanatami pierwszymi (przy drodze z Częstochowy do Romanowa), a także bliżej Kamieniczki. Są też części wsi zwane "Krzaki", "Piaski" i "Pustkowie". Ta rozległość osady spowodowała powstanie powiedzenia: "zaginął jak dziad na Wanatach". Gleby wokół Wanat były niezbyt urodzajne, piaszczyste, w części podmokłe.
W Królestwie Polskim wieś wchodziła w skład dóbr rządowych ekonomii Poczesna, jednej z pięciu w regionie częstochowskim. W 1854 roku miała powierzchnię 648 mórg[4].
W latach 1954–1961 wieś była siedzibą gromady, następnie do 1973 wchodziła w obszar gromady Kamienica Polska.
Parafia rzymskokatolicka
W Wanatach znajduje się rzymskokatolicka parafia bł. Karoliny Kózkówny i kościół pod tym samym wezwaniem.
Ochotnicza Straż Pożarna
Wieś Wanaty posiada własną jednostkę Ochotniczej Straży Pożarnej. Została założona w 1951 roku przez 17 strażaków.
Komunikacja
Drogi
Linie autobusowe
- W Wanatach znajdują się przystanki autobusowe obsługiwane przez połączenia PKS Częstochowa: Częstochowa-Koziegłowy-Częstochowa, Częstochowa-Tarnowskie Góry-Częstochowa, Pajęczno-Katowice-Pajęczno, Częstochowa-Kraków-Częstochowa.
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 143976
- ↑ Liczba ludności Gminy Kamienica Polska (stan na dzień 31.12.2020 r.). kamienicapolska.pl. [dostęp 2021-03-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-01-22)].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1335 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Poczesna, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VIII: Perepiatycha – Pożajście, Warszawa 1887, s. 355.
Bibliografia
- Folder informacyjny Gminy Kamienica Polska