Wincuk Wiaczorka
| |
| Data urodzenia |
7 lipca 1961 |
|---|---|
| Przewodniczący Partii BNF | |
| Okres |
od 1999 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Pierwszy wiceprzewodniczący Partii BNF | |
| Okres |
od 9 grudnia 2007 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Wiceprzewodniczący Białoruskiego Frontu Ludowego | |
| Okres |
od 1995 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Wincuk (Walancin) Ryhorawicz Wiaczorka (biał. Вінцук (Валянцін) Рыгоравіч Вячорка, ros. Винцук (Валентин) Григорьевич Вечёрко, Wincuk (Walentin) Grigorjewicz Wieczorko; ur. 7 lipca 1961 w Brześciu) – białoruski polityk i działacz społeczny, od 1979 roku aktywny uczestnik białoruskiego ruchu narodowo-demokratycznego, w latach 1999–2007 przewodniczący Partii BNF; filolog, nauczyciel języka i kultury białoruskiej; wielokrotnie aresztowany.
Życiorys
Urodził się 7 lipca 1961 roku w Brześciu, w obwodzie brzeskim Białoruskiej SRR, ZSRR[1]. W 7. klasie przeprowadził się do Mińska[2]. W 1983 roku ukończył studia na[1] Wydziale Filologii[2] Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego im. Włodzimierza Lenina, uzyskując wykształcenie nauczyciela języka i kultury białoruskiej. W 1986 roku ukończył aspiranturę w Instytucie Językoznawstwa Akademii Nauk Białoruskiej SRR[1].
Pracował jako wykładowca w Mińskim Państwowym Instytucie Pedagogicznym. Od 1988 roku był dziennikarzem i zastępcą redaktora naczelnego czasopisma „Spadczyna” (pol. Spuścizna). Od 1990 roku pracował jako nauczyciel w Białoruskim Liceum Humanistycznym[1] (według innego źródła obie te funkcje sprawował od 1 stycznia 1991 roku)[2].
Działalność polityczna
Od 1979 roku aktywnie uczestniczył w białoruskim ruchu narodowo-demokratycznym. Był współzałożycielem i przewodniczącym grup i organizacji młodzieżowych: „Majstrouni” (1979–1984), „Tałaki” (1986–1989) i Konfederacji Białoruskich Stowarzyszeń Młodzieżowych (1988–1989)[1]. Dwukrotnie bezskutecznie kandydował na deputowanego parlamentu: w 1990 roku do Rady Najwyższej Białoruskiej SRR XII kandencji i 1995 roku do Rady Najwyższej Republiki Białorusi XIII kadencji[2]. Od 1995 roku był założycielem i przewodniczącym pozarządowej, społecznej organizacji oświatowej – Centrum „Supolnaść”. W latach 1999[1]–2000[2] pełnił funkcję przewodniczącego grupy roboczej Zgromadzenia Organizacji Pozarządowych Białorusi[1].
W 1988 roku był jednym z założycieli i członkiem Komitetu Organizacyjnego Białoruskiego Frontu Ludowego. Stał na czele Komisji ds. Dokumentów Programowych, wchodził w skład Sejmu BFL (organu zarządzającego). W latach 1995–1999 był wiceprzewodniczącym BFL. W 1999 roku doszło do rozłamu we Froncie, w wyniku którego powstały dwa ugrupowania: Konserwatywno-Chrześcijańska Partia – BNF pod kierownictwem Pazniaka oraz Partia BNF, na czele której stanął Wincuk Wiaczorka. Od tego czasu pełnił funkcję przewodniczącego Partii BNF oraz organizacji społecznej BNF „Odrodzenie”[1]. 17 grudnia 2005 roku został ponownie wybrany na te stanowiska. 9 grudnia 2007 roku, na kolejnym zjeździe partii, zastąpił go Lawon Barszczeuski. Wiaczorka został wybrany na pierwszego wiceprzewodniczącego i szefa Komisji ds. Działalności Międzynarodowej. Jego kandydaturę na to stanowisko poparło 173 z 237 delegatów partii[2].
W czasie wyborów prezydenckich w 2006 roku Wincuk Wiaczorka był mężem zaufania wspólnego kandydata sił demokratycznych Alaksandra Milinkiewicza. Od maja 2007 roku jest współprzewodniczącym Rady Politycznej Zjednoczonych Sił Demokratycznych, odpowiadając za pracę informacyjno-mobilizacyjną i stosunki międzynarodowe[2].
W marcu 2010 została zarejestrowana jego kandydatura do Rady Miejskiej w Mińsku[3]
Represje
Wincuk Wiaczorka był wielokrotnie aresztowany i obciążany karami finansowymi za udział w masowych akcjach społecznych. W kwietniu 1996 roku, po manifestacji Czarnobylska droga, na znak protestu w areszcie odmawiał przyjmowania pokarmu. Sprawa karna dotycząca tych wydarzeń trwała do 1998 roku. Wiaczorka oskarżony był wówczas o wywieranie presji na milicję[1].
Życie prywatne
Wincuk Wiaczorka swobodnie posługuje się kilkoma europejskimi językami. W książce „Kto jest kim w Białorusi” opisany został następująco: Intelektualista (…) o wszechstronnym wykształceniu, erudyta, w kontaktach dokładny i obowiązkowy, dobrze wychowany. (…) umiejący pozyskiwać sojuszników i prowadzić rozmowy z oponentami[1]. Mieszka w pobliżu Zalewu Cniańskiego, w północnej części Mińska[4]. Był żonaty z działaczką kulturalną i producentem muzycznym Aryną Wiaczorką, mają razem trójkę dzieci: Franciszka, Radosławę i Rużanę. Obecnie jest rozwiedziony[2].
Publikacje
Wincuk Wiaczorka opublikował liczne wystąpienia w białoruskich i zagranicznych periodykach o tematyce społeczno-politycznej. Jest autorem m.in.:
- Prawapis. Sproba suczasnaje narmalizacyi. „Spadczyna”. 5, 1995. (biał.).;
- Pra hierb i sciah. Mińsk: 1993. (biał.)..
Odznaczenia
- Medal 100-lecia Białoruskiej Republiki Ludowej – 2019[5]
- Medal Franciszka Skaryny – Zjednoczony Gabinet Przejściowy Białorusi, 2024[6]
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j Kto… ↓, s. 278–279
- ↑ a b c d e f g h Вячорка Винцук/Валентин Григорьевич. who.bdg.by. [dostęp 2017-04-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-17)]. (ros.).
- ↑ Янукевіча, Вячорку, Івашкевіча зарэгістравалі. Nasza Niwa, 2010-03-25. [dostęp 2017-04-26]. (biał.).
- ↑ Андрэй Ляховіч, Валер Булгакаў, Валер Карбалевіч, Віталь Сіліцкі. Аўтарытарны эрзац выбарчай кампаніі. „ARCHE Paczatak”. 11, s. 7, 2008. Mińsk: Redakcyja czasopisu „Arche-Paczatak”. ISSN 1392-9682. (biał.).
- ↑ Siarhiej Nawumczyk: Алексіевіч, Пазьняк, Вольскі, Эрыксан, Белавус. Хто яшчэ ўзнагароджаны мэдалём у гонар БНР-100. svaboda.org, 27 marca 2019. [dostęp 2024-08-25]. (biał.).
- ↑ АПК узнагародзіў Вячорку, Някляева, Смулкову, Сурвілу, Шупу і іншых за ўнёсак у захаваньне і папулярызацыю беларускай мовы. svaboda.org, 21 lutego 2024. [dostęp 2025-01-12]. (biał.).
Bibliografia
- Centrum Naukowo-Analityczne „Białoruska Perspektywa”: Kto jest kim w Białorusi. Białystok: Podlaski Instytut Wydawniczy, 2000, s. 313, seria: Biblioteka Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska – Białoruś. ISBN 83-913780-0-4.